1. Адам туралы ғылым жүйесіндегі психологияның орны


Мотивациялық саланың бұзылуы және еңбек тиімділігінің төмендеуі



бет4/27
Дата16.10.2023
өлшемі72,01 Kb.
#185900
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27
Байланысты:
1. Àäàì òóðàëû ?ûëûì æ?éåñ³íäåã³ ïñèõîëîãèÿíû? îðíû 2

9.Мотивациялық саланың бұзылуы және еңбек тиімділігінің төмендеуі
Тұлғаның мотивациялық саласы тек дамуға бейім емес, сонымен қатар әртүрлі типтегі деструктивті әсерлерге ұшырайды. Мұндай әсерлерге, ең алдымен, адамның қажеттіліктерін, тілектерін, мүдделерін, қызығушылықтарын қанағаттандырмау факторлары жатады. Олар неврастенияда, истерияда және обсессивті жағдайлардың неврозында көрінетін мотивациялық сфераның бұзылуының себептері болып табылады. Кейде бұл саланың бұзылуы кейбір аурулардан туындайды (маниакальды психоз, эпилепсия, шизофрения және т.б.). Барлық осы аурулардың жалпы көрінісі-бұл адамның жеке басының өзгеруі және, әрине, оның мінез-құлық стратегиясы мен іс-әрекеттерінің ерекшеліктері.
Неврастения кезінде мотивациялық бұзылулар көбінесе қажеттілік саласының тарылуымен байланысты (шешімсіздік, жаңа нәрсені күту мазасыздығы, күнделікті міндеттерге ауыртпалық салу, жыныстық құмарлықтың төмендеуі). Истерия кезінде жеке тұлғаның мотивациялық саласы жеке тұлғаның ішіне айналады, адам өз рөлін ойлап табуға тырысады (көбінесе зардап шегушінің, емделмейтін науқастың рөлі), қиялға және мазасыздыққа бейім,бірақ көбінесе онсыз.Обсессивті күйлердің неврозы адамның мотивациялық саласына әртүрлі обсессияларды (ойларды), қорқыныштарды (фобиялар — көпшілік алдында сөйлеу қорқыныштарының, ашық кеңістіктің және т.б. саналы, бірақ шешілмейтін жеткіліксіз тәжірибелері) және обсессиялық әрекеттерді (обсессиялар) әкеледі.
Фобиялар мотивациялық салаға мотиваторлар әкеледі, олар ауруға дейін адамның мінез-құлқына мүлдем әсер етпеді. Ол тіпті міндетті түрде болуы керек жерлерден аулақ бола алады, бос уақытының көп бөлігін өзінің ойдан шығарылған деформациясымен күресуге арнай алады ("айна симптомы").
Обсессивті әрекеттер адамның мотивациялық саласында әр түрлі ұмтылыстарды тудырады, оларға қарсы тұру өте қиын.
10.Эмоциялар психологиясының жалпы сипаттамасы.
Эмоция — латын сөзі — еmоvега қозу, толқу — деген мағына береді. Қуаныш сезімі. И. П. Павлов, эмоция ми қыртысында болатын жасушалардың күш-қуаты. Адреналин эмоцияны реттеуші фактордың бірі болып есетелінеді. Ол бауырдағы гликогеннің ыдырауына әсерін тигізеді. Адам эмоциялық жағдайда болған да, қандағы қанттардың мөлшері азайып кететінін медиктер анықтаған болатын.
Эмоция тудыратын стрестің пайда болу ағымында биологиялық танымдықтың 3 буыны болатыны белгілі болды.
1) Күйзеліс тудыратын бағалар; күйзелістің анық қаталдылығы, онша үлкен мөлшерде болмағанымен проблема оны адамның өз өліне, біліміне және түсінігіне қарай бағалануында. Бағасына қарай ағзада физиологиялық-биохимиялық үрдістер өтіп, бірнеше пайдалы және пайдасыз өзгерістер туады.
2) Оқиғаның өзіне немесе оның бағасына деген физио-логиялық-биохимиялық, биологиялық жауабы. Адреналогиялық-биохимиялық әсер етеді.
3) Алдағы уақыттарда күйзелісті болдырмайтын, оның неше түрлі себептерін жоюға арналған іс-әрекет (мінез-құлық). Жұмсалатын биологиялық күш өлшемі оқиғаның салдары әр қашанда есепкс алынуы тиіс. Осының нәтижесіне ағзада тізбекті күйзеліс пайда болады


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет