деревянная решётка цилиндрической части
юрты)
көшпелі ел - кочевники
құлақ тесу -
прокалывать мочку уха
құда түсу - свататься
қырқынан шығару - исполнение сорока дней новорожденному
(стригут
волосы, ногти, укладывают в колыбель)
салт-дәстүр -
традиция
сүндеттой - той по случаю обрезания
(мальчика)
тұсау кесу - разрезание пут
уық - унины
(вогнутые жерди, на которых держится верхний купол юрты)
үйдің сүйегі - деревянная часть юрты
ұрпақ -
поколение
шаңырақ - деревянный круг на верхушке юрты, дымоход юрты
шілдехана - праздник в честь рождения ребенка
18-сабақ
283
аспап -
инструмент
әдебиет - литература
әдеби тіл -
литературный язык
әнші - певец, певица
әртіс - артист
бейнеклип - видеоклип
бейнелеу өнері –
изобразительное искусство
жұлдыз - звезда
игеру - осваивать
көрермен -
зритель
мәдениет -
культура
меңгеру – овладевать, усваивать, осваивать
мемелекеттік тіл -
государственный язык
музыкатанушы -
музыковед
музыка мектебі -
музыкальная школа
негізін салу - основоположник
өнер -
искусство
сазгер - композитор
сахна -
сцена
сөз өнері -
искусство слова, красноречие
үйрену – учиться, обучаться, научиться
үлес қосу -
внести вклад
халық әртісі - народный артист
шешендік өнер -
красноречие, ораторское искусство
19-сабақ
ағартушы - просветитель
адамгершілік – гуманизм, человечность
азамат - гражданин
ар-ождан - совесть
белгілі - известный
ғалым - ученный
ежелгі - древний
еңбек - труд
заман –
эпоха, эра, времена
зерттеуші -
исследователь
көрнекті -
выдающийся
көрнекті ағартушы -
выдающийся просветитель
қазақ хандығы -
казахское ханство
қайраткер -
деятель
қайшылыққа толы -
полны противоречий
қоғамдық қайраткер -
общественный деятель
284
мұрагер -
наследник
намыс -
честь
өнеге –
образец,
пример, поучение
рухани дүние -
духовный мир
сыбызғы –
дудка, свирель
сырнай - гармонь
тарихи -
исторический
тарихи тұлғалар -
исторические личности
тәрбие - воспитание
туынды -
производное
тұлға -
личность
үлес –
доля, вклад
үн қату –
подавать голос
20-сабақ
айнала -
вокруг
алтын - золото
ауыз су -
питьевая вода
әлемдік мәселелер –
мировые проблемы
бақылау -
контроль
бұлақ - родник
бұзылу –
испортиться, разлагаться
зиянды зат -
вредное вещество
күкірт -
сера
күміс - серебро
көмірқышқыл газ –
углекислый газ
кірлеу -
загрязнение
қорғау -
защищать
қорғасын қосылыстары -
свинцовые соединения
қоршаған орта -
окружающая среда
қасірет –
большое горе, скорбь
ластану –
пачкаться,
загрязнение
мұнай - нефть
мыс -
медь
пайдалы қазба –
полезные ископаемые
сақтау –
хранить, охранять, оберегать
су ресурстары -
водные ресурсы
табиғат -
природа
таза ауа -
чистый воздух
темір -
железо
түрлі-түсті металдар -
цветные металлы
тұз көтерілу –
повышение соли
285
тіршілік -
существование
шаң-тозаң -
пыль
21-сабақ
аң-құстар -
животные и птицы
аңшы -
охотник
бұта –
кустарник,
куст
бүркіт -
орел
далалы аймақ -
степная зона
елік -
косуля
жабайы мысық -
дикая кошка
жан-жануарлар -
животные
жануарлар әлемі -
мир животных
жәндік -
насекомое
жем -
корм
жойылып кету -
исчезнуть
қаз -
гусь
қарағай - сосна
қасқыр - волк
қоян - заяц
құс - птица
лашын -
сапсан
мекендеу -
обитать
орман -
лес
өлке -
край
өсу -
расти
самырсын -
кедр
сүтқоректілер -
млекопитающие
сұңқар -
сокол
табиғат - природа
тауық -
курица
тоғай –
лесистая местность
түлкі - лиса
тырна - журавль
үйрек - утка
шипалы өсімдік -
целебное растение
шырша -
ель, елка
22-сабақ
белдем -
зона
емдеу мекемелері –
лечебные учреждения
енгізу -
внедрить
286
демалыс үйлері -
дома отдыха
жазық - равнины, просторы
жануарлар әлемі -
мир животных
жануарлар әлемі ерекше қорғалатын -
особо охраняемый животный мир
жота -
хребет
кеңістік -
пространство
қорық - заповедник
көгал – луг, лужайка
құм - песок
қырлы-жоталы жер –
гористая местность
мемлекеттік мекеме -
государственное учреждение
орман -
лес
орман шаруашылығы –
лесное хозяйство
тау - гора
тау жотасы -
горный хребет
таулы-орманды шұрат -
горно-
лесной оазис
топырақ - почва
ұйымдастыру -
организовать
ұлттық саябақ -
национальный парк
шөлді дала –
пустынная степь
23-сабақ
асыл мұра -
драгоценное наследие
аялау – беречь,
лелеять
жас буын -
молодое поколение
жер қойнауы -
недра
дана халық - мудрый народ
даналық ұғым -
мудрое понятие
кәсіпорын -
предприятие
көгалдандыру -
озеленение
қазба байлық -
полезные ископаемые
қамқорлық - забота
қауіпсіздік - безопасность
қорғау -
защищать
құбылыс -
явление
нақыл сөз -
изречение
орта - среда
рухани адамгершілік –
духовно-нравственное
табиғат заңдылықтары –
природные законы
үлгі-өнеге –
образец,
пример
ұқыпты қарау –
бережно относиться
ұрпақ -
поколение
экологиялық мәдениет -
экологическая культура
287
ілім -
учение
24-сабақ
безендіру -
оформлять
бұйым –
вещь, изделие, предмет
дәстүр -
традиция
дизайн өнері -
искусство дизайна
етек-жең –
подол и рукава
заман талабы –
требование
времени
зергерлік бұйым -
ювелирное изделие
киім дәстүрі -
традиция одежды
киім үлгісі -
модель одежды
көненің құндылықтары – ценности древности
қолтаңба -
автограф
нақыштау –
украшать, расписывание узором
озық үлгі –
образцовая модель
он саусақ -
десять пальцев
отандық өнім -
отечественный продукт
ою - узор
өнер -
искусство
өнім - продукт
сауда жүйесі -
торговая система
сән –
мода
сәнгер -
модельер
сәнді киім - м
одная одежда
талғам -
вкус
топтама -
серия, коллекция
үлгі -
образец
ұлттық киім -
национальная одежда
ұлттық ою-өрнек -
национальный орнамент
этникалық дәуір -
этническая эпоха
25-сабақ
ағаш-
дерево
айналысу -
заниматься
алаң -
площадь
балшық -
глина
биік –
высокая (-ой, -ое)
ескерткіш -
памятник
жобалау -
проектировать
заманауи -
современный
кесене -
мавзолей
288
көне -
древний
қамыс -
тростник
құрылыс -
строительство
құрылысшы -
строитель
мазар -
могила
мәдени ескерткіш -
памятник культуры
мұра -
наследие
мықты - сильный
ойын-сауық -
развлечение
өмір сүру -
жить
салтанатты -
торжественный
сәулет -
архитектура
сәулет өнері -
архитектурное искусство
спорт кешені -
с
портивный комплекс
халық шеберлері -
народные
мастера
шебер -
ремесленник, мастер
26-сабақ
ай - луна, месяц
айналып жүру -
обходить
аспан -
небо
аспан денелері -
небесные тела
атақ – слава,
известность
әлем -
мир
ғарыш -
космос
ғарышкер
- космонавт
жер беті -
земля
жердің серігі -
спутник земли
жұлдыз -
звезда
жоғары әскери училище -
высшое военное
училище
зымыран -
ракета
ғарыш айлағы -
космодром
ғарыш кемесі -
космический корабль
ғарыш саласы -
космическая отрасль
күн -
солнце, день
қашықтық -
расстояние
сынақтан өту -
пройти испытание
түбек -
полуостров
ұшақ -
самолет
ұшқыш-инженер –
летчик-инженер
ұшу-
летать
27-сабақ
289
ақша аудару -
перевод денег
байланыс -
связь
жетекші сала –
ведущая отрасль
жетістік нәтижелері - р
езультаты успеха
жеткізу-доставить
жолаушы-
пассажир
жүзеге асыру-
реализовать
жүк-
груз
жүк тасымалы-
перевозка грузов
инфрақұрылым-
инфраструктура
көлік-
транспорт
көлік тасымалы-
транспортная перевозка
қалааралық тасымал-
междугородняя перевозка
қаптама -
упаковка
қойма-
склад
құрал-жабдық-
оборудование
мүлік-имущество
пойыз-
поезд
радиотолқын-
радиоволна
сым-
проволока
тасу - перевозить
тасымал -
перевозка
теміржол -
железная дорога
хат-хабар-
переписка, корреспонденция
28-сабақ
әлеуметтік-мәдени -
социально-культурный
әсем -
красивый
емдік балшық -
лечебная грязь
есеп беру -
отчитаться
ғажайып -
удивительный
жағдай жасау -
создать условие
көркем - изящный,
художественный
көрікті - миловидный
қызмет аясы -
сфера услуг
қызмет көрсету -
обслуживать
қонақүй -
гостиница
қонақтарды қабылдау -
принимать гостей
қорықты жерлер -
заповедная территория
қосымша қызметтер -
дополнительные услуги
өлке -
край
сала – сфера, отрасаль
290
саяхат -
путешествие
саяхат нысандары –
объекты путешествия
сервис мәдениеті - к
ультура сервиса
тапсырыс беру -
заказать
табиғи ресурс -
природные ресурсы
табыс көзі -
источник дохода
туризм индустриясы -
туристическая индустрия
туристік нарық -
туристический рынок
тіркеу -
регистрировать
ұйымдастыру -
организовать
шипажай -
санаторий
шипалы су -
целебная вода
29-сабақ
атап өту -
отметить
бақ-береке – счастье и достаток
бата - благословение
бірлік - единство
гүл -
цветок
дәстүрлі мереке -
традиционный праздник
діни мейрам -
религиозный праздник
кәсіби мейрам -профессиональный праздник
қоғам -
общество
құттықтау - поздравить
мейрам, мереке – праздник
мемлекеттік мейрам -
государственный праздник
ойын-сауық -
развлечение
ресми жиын – официальный сбор
салтанатты кеш -
торжественный вечер
сыйлық - подарок
татулық -
дружба
той - пир
тойлау -
праздновать
тілек - пожелание
ұлттық мейрам - национальный праздник
ұлыс -
этнос
ынтымақтастық - сотрудничество
ырыс-береке -
изобилие
іс-шара -
мероприятие
30-сабақ
алтын -
золото
291
білім -
образование
дарынды -
одаренный
ерекше - особенный
жаңалық –
новость,
открытие
жастар -
молодежь
жәрдемақы -
пособие
жетістік -
достижение
жоғары дәрежелі -
высокая степень
көрнекті -
выдающийся
күміс -
серебро
қайраткер -деятель
қаулы -постановление
құрметті белгі –
почетный знак
марапаттау -
награждать
өнертапқыш -
изобретатель
сыйлық -
подарок
тағайындау
-
назначать
тағу -
нацеплять
шәкіртақы -
стипендия
31-сабақ
арнайы –
специальный (ая, ое)
жетім -
сирота
зейнеткер -
пенсионер
игілікті -
благородный
көмек көрсету –
оказать помощь
қаражат жинау -
сбор средств
қайырымдылық -
благотворительность
қайырымдылық шаралар -
благотворительные мероприятия
қайырымдылық жасау –
заниматься
благотворительностью
қамқор -
заботиться
қарт -
пожилой человек
қарттар үйі -
дом престарелых
қасиет -
качество
қор -
фонд
мекеме -
учреждение
мүгедек -
инвалид
мүдде -
интерес
науқас -
больной
өмір - жизнь
салық -
налог
тәрбие - воспитание
тәрбиелеу -
воспитывать
292
үйрету -
научить
ұйым -
организация
ұйымдастыру -
организовать
ұрпақ -
поколение
32-сабақ
ақпарат-
информация
ақпарат беру -
давать информацию
әкімшілік -
административный
баспасөз саласы – отрасль
прессы
баспасөз тілі -
язык прессы
бұқаралық ақпарат құралдары -
средства массовой информации
ғаламтор -
интернет
жаңа технология -
новая технология
жылдамдық -
скорость
жіберу -
отправлять
зор -
огромный
кез келген -
любой
қоғам -
общество
өркениет-
цивилизация
тез –
моментально, быстро
хабарлама көшірмесі -
копия сообщения
хат алмасу -
обмениваться письмами
халықаралық желі -
международная сеть
электрондық пошта -
электронная почта
293
МАЗМҰНЫ
Достарыңызбен бөлісу: |