— Архимед (Б.д.д III ғ.) — ежелгі грек математигі, физик және инженер;
— Ариабхата (Б.д.д V ғ.) — үнділік астроном және математик;
— Цзу Чунчжи (Б.д.д V ғ.) — қытайлық астроном және математик.
Жуықтаудың дәлдәгән салыстыру:
Сан
Жуықтауы
Дәлдік (Ондық таңбаладың дәл келуі)
3,14159265…
3,14285714…
Үтірден кейін 2 ондық таңба дәл келеді
3,14166667…
Үтірден кейін 3 ондық таңба дәл келеді
3,14159292…
Үтірден кейін 4 ондық таңба дәл келеді
π саны үшін шешілмеген мәселелер.
және сандарының алгебралық тәуелсіздіктері анықталмаған;
и сандарының дәл иррационалдық өлшемдері белгісіз;
сандардың бірінің де иррационалдық өлшемі анықталмаған. Ешқайсысы да рационал сан ба, әлде алгебралық иррационал сан ба, әлде транцендентті ма белгісіз.
периодтар сақинасына жата ма белгісіз;
Шексіз санында 0—9 сандарының ұаншалықты кездесетіні белгісіз.
π саны туралы қызықты мәліметтер.
Сиэтл қаласында Өнер музейінің алдында π санының металдан жасалған мүсіні қойылған;
Америкалық уақытты жазу форматына орай (айы\күні) 3.14 болып жазылуы π санының жуық мәніне сәйкес келеді. Сондықтан, 14-наурыз «π саны күні» дәстүрлі емес мереке болып есептеледі;
Тағы да π санының жуық мәніне байланысты 22- шілде күні «π санына жуық күн» деп аталады. Себебі европалық уақытты жазу форматына сәйкес (күні\айы) 22\7, ал бұл бөлшектің мәні π санының жуық мәні;
2009 жылдың 17-шілдесінде украиналық нейрохирург, медицина ғылымының докторы, профессор Андрей Слюсарчук 20 томдық кітапқа терілген π санының 30 миллион таңбасын есте сақтап әлемдік рекорд жасады.
Украинаның рекордтар кітабындағы мәліметтерге сәйкес 2006 жылы Андрей Слюсарчук 1 миллион таңбаны еске сақтау арқылы тағы да рекорд жаңартқан.
π санының таңбасын еске сақтау бойынша келесі әлемдік рекордты жапониялық Акира Харагути болды. Ол π санының 100 мыңға жуық π санының үтірден кейінгі таңбаларын еске сақтаған. Барлық сандарды атап шығу үшін 16 сағат жұмсаса, жаттау үшін 10 жылдай уақытын жұмсаған;
1897 жылы Индиана штатында (АҚШ) π санының 3,2-ге тең болуы тиіс екендігі туралы заң енгізгілері келді. Осы штаттың заң шығарушылары бүкіл әлемдегі адамдардың барлығына π санының осы шамасын пайдалануды ұсынғылары келді және ол үлгісі соларға миллиондаған долларлар құрайтын авторлық қаламақылар төлейтінін айтты. Бірақ осы заңды қабылдау алдында Пердью университетінің профессоры «мұның бәрі барып тұрған қисынсыздық» деп мәлімдеуі мұң екен, штат сенаты осы идеяны аяқсыз қалдырды;
π санының құрметіне «Пи» атты деректі фильм түсірілген;
Сан Франциско қаласының аспанында "Pi in the Sky" тақырыбындағы жобасына орай 10000 фут шақырым әуеде түтіннің көмегімен 100-ден астам π санының таңбасын бейнелеген. Мұны жасау үшін аспаға реклама жасаумен айналыстын агенттіктің көмегіне жүгінген.
Бүл жобаға бірнеше миллион адамдар куәгер болды.
π санынан қандай пайда бар?
π саны ғалымдар, инженерлер мен дизайнерлер үшін өте пайдалы. Кез келген дөңгелек пішінде (мейлі, ол бұршақ салынған консерві банкісі болсын) және шеңбер бойынша айналатын кез келген затта (мейлі, ол доңғалақ немесе планета болсын) π саны болады.
π санынсыз адамдар
машина жасай алмас еді;
алуан - алуан көрікті ғимараттар сала алмас еді;
планеталардың қалай қозғалатынын түсінбес еді;
консерві банкісіне қанша бұршақ сыятынын есептеп шығара алмас еді.
Әдебиетер
Джонни Болл «Сиқырлы математика». 2013ж.
Быльцов С.Ф. «Занимательная математика для всех». 2005ж