69. Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен нығайтудың маңыздылығын түсіндіріңіз.
Қазақстанның қауіпсіздігін қамтамасыз ету --- Әскери қауіпсіздікті қамтамасыз етудің басты мақсаты — елдің аумағын, егемендігін, экономикасын, мемлекеттік институттары мен азаматтарын соғыс қатерінен қорғау, агрессияның немесе әскери қақтығыстар туғызудың алдын алу, Қазақстан Республикасының орнықты дамуы үшін қолайлы жағдай туғызу. Қазіргі әлемде орын алып отырған жағдайлар мен ішкі мемлекеттік жағдайлар Қазақстанның қауіпсіздік мәселелеріне басқаша қарауға міндеттейді. Ұлттық қауіпсіздік мәселелері сыртқы саясат, қорғаныс, саяси тұрақтылық сұрақтары, әлеуметтік экономикалық дағдарысты құбылыстар, экологиялық және техногенді апаттар, мемлекет ішіндегі және жақын шетелдегі әлеуметтік, демографиялық, этникааралық мәселелер, қылмыс деңгейінің өсуі, есірткі саудасының ұлғаюы сияқты жаңаша қауіп қатерлермен қиындай түсті деуге болады.
Осының нәтижесінде 1998 жылы 26 маусымда қабылданған «Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік туралы» Заңының орнына 2012 жылы 6 қаңтарда жаңа «Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік туралы» Заңы қабылданды. Өкінішке орай, бұл заңның Қазақстанның ішкі саяси мәселелерінің шиеленісуінен кейін ғана қолға алынғандығы, жалпы қауіпсіздік жүйесінің толықтай қамтамасыз етілмегендігіне назар аудартады. Жаңа заңның қабылдануына соңғы уақыттағы қауіп қатерлердің көрініс табуы әсер етті.
Аталған екі заңды өзара салыстыратын болсақ, 1998 жылы 26 маусымда қабылданған «Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік туралы» Заңында ұлттық қауіпсіздік «Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігі– елдің ұлттық мүдделерінің нақты және ықтимал қауіп-қатерлерден қорғалуының жай-күйі» делінсе, 2012 жылы 6 қаңтардағы «Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік туралы» Заңында былай анықтама беріледі: «Қазақстан Республикасының ұлттық қауiпсiздiгi – адамның және азаматтың, қоғам мен мемлекеттің серпінді дамуын қамтамасыз ететін Қазақстан Республикасы ұлттық мүдделерінiң нақты және ықтимал қауiп-қатерлерден қорғалуының жай-күйi». Бұл жердегі ерекшелік қауіпсіздікті қамтамасыз етудің субъектілері нақтыланған. Бұл қатер төнген кездегі қауіптің бағытталу нысанын айқындауда маңызды.
Әскери қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін мемлекет мынадай міндеттерді шешеді: Бейбіт кезенде:
әскери қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласында бірыңғай мемлекеттік саясатты қалыптастыру мен іске асыру тетігін жетілдіру;
қорғаныс әлеуетін неғұрлым ықтимал соғыс қатеріне сайма-сай және елдің экономикалық мүмкіндіктеріне сәйкес келетін деңгейде ұстау;
Қарулы Күштерді, басқа да әскерлер мен әскери құрылымдарды олардың
сыртқы және ішкі қатерлердің алдын алу мен жолын кесу жөніндегі үйлесімді ісқимылдарға әзірлігін арттыру мақсатында жан-жакты қамтамасыз ету және сапалык тұрғыда жетілдіру;
Қазақстан Республикасының егемендігіне, аумақтық тұтастығына және баска да әмірлік маңызды мүлдесіне қол сұғушылық және арандату әрекеттерін анықтап, жолын кесу;
елдің мемлекеттік органдарын, ұйымдары мен халқын әскери қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі міндеттерді шешуге, азаматтык және аумақтық қорғанысқа катысуға жан-жақты дайындау;
экономиканың жүмылдыру даярлыгын қамтамасыз ету;
әскери инфрақүрылымды дамыту және жетіддіру;
әскери қызметтің беделін арттыру, әскери қызметшілерді және олардың отбасы мүшелерін, сондай-ақ әскери қызметтен босатылған адамдарды әлеуметтік қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі мемлекеттік шаралар кешенін жүзеге асыру;
қазақстандық патриотизмге тәрбиелеу, ел азаматтарының Қазақстан Республикасын қорғау мен әскери кауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі ісшараларды орындауға моральдық психологиялык әзірлігін қалыптастыру;
Қарулы Күштердің, басқа да әскерлер мен әскери кұрылымдардың әскери кауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі міндеттерді орындауға әзірлігіне, сондай-ақ іс-шаралардың жүргізілуіне мемлекеттік бақылауды ұйымдастыру;
Қатерлі кезеңде және әскери қақтығыс басталғанда:
әзірленігі жатқан қарулы шабуылды немесе жағдайдың қатерлі дамуын уақытында анықтау және оларды болдырмау жөнінде шаралар қолдану;
соғыс жағдайын уақытында жариялау, елде немесе оның жекелеген аудандарында төтенше немесе соғыс жағдайын енгізу, Қарулы Күштерді стратегиялық орналастыруды агрессияға (қарулы қақтығыска) тойтарыс беру мен оның жолын кесуді ұйымдастыру жөніндегі ісәрекетпен үйлестіру;
Соғыс уақытының нормативтік қүқықтық актілерін қолданысқа дереу енгізу, соғыс қимылдарын даярлау мен жүргізу жөнінде шешім қабыддау және іске асыру;
ел экономикасын, көлік пен коммуникацияларды соғыс уақыты жағдайында жұмыс істеуге көшіру жөніндегі іс-шаралардың барынша қысқа мерзімде орындалуын қамтамасыз ету;
азаматтық және аумақтык қорғаныс іс-шараларын ұйымдастыру мен жүзеге асыру;
мемлекет қарамағында бар күштердің, құралдар мен ресурстардын күллі жиынтығымен сыртқы агрессияга тікелей тойтарыс беру немесе қарулы қақтығысты болдырмау.
