75. ҚР Тәуелсіздігінің 25 жылдығының атап өтілуін сипаттаңыз
36. 36.Жоғары және арнаулы оқу орындарының ашылуы мен оның маңызы
1919 – 20 ж. Орынборда, Ордада, Семейдехалықағартуинституттарыашылды. Бұлинституттаржоғарыбілімдімұғалімдердаярлаудазоррөлатқарды. Кеңесөкіметініңалғашқыжылдарындажұмысшыжәнешаруажастарынажалпы орта білім беру жәнеЖоғарыоқуорындарынатүсугемүмкіндіктуғызумақсатындажұмысшыфакультеттеріашылды. 1921 ж. ашылғанОрынбордағыжұмысшыфакультетін С.Мұқанов, Ғ.Мүсірепов тәріздітанымалжазушылароқыпбітірді. 1920 ж. қарашада Түркістанмемлекеттікуниверситеті (кейінгі Орта Азия университеті) құрылды. Бұл университет Орта Азия мен ҚазақстанғамаманкадрлардаярлаудыңнегізгіОрталықболды. Университет жанындақазақжастарыүшінарнаулыдаярлықбөліміашылды. Оданжүздегенқазақжастарыбілімалды. 1920 ж. ОрдадаБөкейхалықағартубөліміБөкейағартуинститутынқұрды. Сондай-ақ, осы жылдыңкүзіндеСемейдехалықағарту институты құрылса, 1921 ж. ОрынбордаҚазақхалықағарту институты (кейінҚызылордағакөшірілді) жәнеВерныйда (Алматы) Қазақағарту институты ашылды.1926 ж. 2 шілдедеТашкенттегіхалықағарту институты Қазақпедагогикалық институты болыпқайтақұрылды. Бұлинституттыңтұңғыш директоры Т.К. Жүргенов болды. Институттың физика-математика, жаратылыстану, әлеуметтік-экономикалықжәне лингвистика бөлімдеріболды. Қазақстандағытұңғышжоғарыоқуорны – 1928 ж. АлматыдаашылғанҚазақпедагогикалық институты (Алматы мемлекеттікуниверситеті).Бұданкейін Алматы малдәрігерлік институты (1929), Қазақауылшаруашылығы институты (1930), Қазақ медицина институты (1931), Орал педагогикалық институты (1931) ашылды1934 ж. Қазақмемлекеттікуниверситеті мен Кен-металлургия институты ашылды .1933 жылдың 20 қазанында КСРО ХалықКомиссарларКеңесі Алматы қаласындаҚазақмемлекеттікуниверситетінқұружөніндеарнайықаулықабылдады. 1934 жылдың15қаңтарындауниверситеттіңресмиашылусалтанатыөтті.
1950 – 60ж. Ақтөбе, Атырау, Тараз, Қостанай, Көкшетау, Өскемен, Павлодар, Петропавл, Ақмола(қазіргі Астана) қалаларындапедагогикалықинституттар, Ақтөбе, Қарағанды, Семей, Ақмоладамедициналықинституттар, Алматыдахалықшаруашылығы, Қарағандыдаполитехникалықжәнекооперативтік, Павлодардаиндустриалдық, Өскемендежолқұрылысы, Ақмоладаинжерлікқұрылыс, Тараздагидромелиоративтік-құрылысжәне технология институттары, 1972 ж. Қарағандымемлекеттікуниверситеті, Арқалық, Талдықорғанпедагогикалықинституттарыашылды. КеңесОдағыыдырағаннанкейінҚазақстандағыЖоғарыоқуорындарыдарыелеуліқұрылымдықөзгерістергеұшырады. Республиканыңжоспарлыэкономикадан бас тартып, нарықтық экономика жолынтаңдауынабайланыстыбұрыннанқалыптасқанЖоғарыоқуорындарынқайтажасақтап, олардыбасқарудыжетілдіру (ықшамдау, қосу, тарату) жәнесоғанорайәлеуметтіксұраныс пен талапқажауапбереалатынсапалымамандардаярлауқажеттілігітуындады. СоныменқатарөзгеменшікнысандарытәріздіЖоғарыоқуорындарын да ішінарамемлекетиелігіненалу, жекешелендірупроцесіжүргізілді, сондай-ақкөптегенмемлекеттікемесЖоғарыоқуорындарықұрылды.
Достарыңызбен бөлісу: |