1. Бие байларда қандай ырым Мәтіннің бірінші бөліміне жасалады? лайықты такырып
жылы Қазақстанда Қысқы Азияда ойындарының етуі
жүктеу/скачать 6,49 Mb.
|
OKU SAUAT 2019 (1)-2 (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Алашорда көсемі болган Әз-Жәнібек ханның ұрпағы.
- Мәтіндегі ойға сай мақалды аныктаңыз.
- 16. Қозыбасы агауыныц түп мағынасы
- Керей мен Жәнібек хандардың тарихтағы орны
- 18. Өткен тарихымызға тағзым, бүгінгі бақытымызға мақтаныш білдіру идеясы
- 19. Мәтін бойынша халық санасында ақылды әрі әділетті әмірші ретінде таңбаланған хан
- Мәтін мазмұнына сай тақырып
- Айғанымның хандық дәуірінің ұзаққа созылмауының себебі
- Айғанымның жергілікті халықтың арасында зор беделге ие болуының себебі
- 3. Ғылымның дүниеден 4. Әзірет Әлі шешеннің сөзін ұтымды артықшылығы деп тұрған тәсіл
- Мәтін мазмұнына сай мақал
- 6. Ғылымның адамга құрмет әкелетіні шешеннің нешінші жауабында айтылған
- 3- Мәтін Әлем елдерінің Жаңа жылды қарсы алуы
2010 жылы Қазақстанда Қысқы Азияда ойындарының етуі A) Елімізде еңбекқор жастарның көп екенін дәлелдейді. B) Қазақстан климатының қысқы ойындарға қолайлы екендігін дәлелдейді. С) Бірлігі жарысқан ұйымшыл, төзімді, төлерантты мемлекет екенін дәлелдеді. D) Азия жерінің ұлан ғайыр екенін дәлелдейді.
Алашорда көсемі болган Әз-Жәнібек ханның ұрпағы. A)Әз-Тәуке хан D) Шокан Уәлиханов B)Хақ-Назар хан Е) Әлихан Бөкейханов C)Абылай хан 31
Мәтіндегі ойға сай мақалды аныктаңыз. А) ЕЛ ерімен, ер елімен мықты. B)Хан екі айтса, қадірі кетеді,
Дау арашасыз болмас. Е) Көргені жақсы кош бастар.
16. Қозыбасы агауыныц түп мағынасы , А) Қой қоздаған аласа шоқы болса керек. B)Қозының жайылым орынын білдірсе керек. 
Қозының басындай ғана төбені білдірсе керек. Қозы өрбіткен жер болса керек. Е) Қозы кош жерден көрінгендіктен Керей мен Жәнібек хандардың тарихтағы орны A) Отарлау саясатынан құтқарушылар B) Саяси бітімгерлер C) «Жеті жарғыны» енгізген хандар
18. Өткен тарихымызға тағзым, бүгінгі бақытымызға мақтаныш білдіру идеясы A)«ЕХРО-2017» B)«Мәңгілік Ел»
Е) «Қазақстан-2050» 19. Мәтін бойынша халық санасында ақылды әрі әділетті әмірші ретінде таңбаланған хан A) Әбілқайыр хан B) Абылай хан C) Кенесары хан D) Әз-Жәнібек хан Е)Әз-Тәуке хан Мәтін мазмұнына сай тақырып А)Тәрбие басы - тал бесік. B) Күшті бірді, білімді мыңды жығар. C) Ел боламын десен, бесігіңді түзе! D) Рухы мықты ұлтымның ұлы жетістіктері. Е)Тәуелсіздік тірегі - тіл. 1130 нұсқа 1- мәтін
Хандық дәрежесіне кетерілген тұңгыш қазақ әйелі 1821 жылы Уәли хан дүниеден өткенде Айғаным 38 жаста болатын. Үміт күткен ұлы Шыңғыс әкеден бар болғаны 10 жасында қалыпты. Осы тұста Ресей патшалығы Айғанымды «Орта жүздің ханы» деп таниды. Уәлидің өзге әйелдерінен қаншама ұлдары бола тұра, таққа Айғанымның отыруы патша үкіметіне өте қолайлы еді. Осыған орай Айғанымды «хандық дәрежесіне көтерілген тұңғыш қазақ әйелі» деп атаушылар да бар. Бірақ бұл «хандық» ұзаққа созылмай, 1822 жылы М.М.Спаранскийдің «Сібір қазақтарын басқару» атты ережесі шығады да, Орта жүздің хандығы жойылып, қазақтары: Құсмұрын, Көкшетау, Ақмола, Баян, Қарқаралы, Аякөз аталған алты дуанға бөлініп кетеді. Ал Айғаным Көкшетау дуанына біраз жыл аға сұлтан болып тұрады. Бұл туралы ғалым Әлкей Марғұлан: «Айғаным - ақылды, кореген, өз заманына сай білімді болған әйел. Ол шығыстың бірнеше тілін білген, орыс мәдениетіне деп қойып, Сыртқы істер министрлігінің Азия департаментімен және Петербордағы Сібір комитетімен хат жазысып, байланысып отырған», - дейді. Айғаным жергілікті халықтың арасында өте зор беделге ие болған. Айғанымның хандық дәуірінің ұзаққа созылмауының себебі A) Орта жүзде хандық жойылған соң B) Хандықгы баласына беруіне байланысты C) Қазақ жерінде хандық дәуір жойылған соң Д) Аға сұлтан қызметіне тағайындалған соң Е) Көкшетауда хандық билік жойылған соң 32 Айғанымның жергілікті халықтың арасында зор беделге ие болуының себебі A)Жергілікті халықтың жағдайын жасағандықтан B)Хандық дәрежесіне көтерілген әйел болғандықтан C)Өте білімді, ақылды болғандықтан Д) Бірнеше тіл біліп, хат жаза алғандықтан Е) Аға сұлтан қызметін мінсіз атқарғандықтан 2- мәтін
Бір топ адам бірде Әзірет Әлі шешенге келіп: «Бір сұрақ бередік, егер шын санлақ болсаң, он түрлі жауап тауып сойле»,- дейді. Сонымен жанағылар Әзірет Әлі шешенге: Ғылым артық па, әлде мал артық па? - деп оқыстан сұрақ қойыпты. Сол мезетте шешен: — Біріншіден, ғылым артық. Өйткені ғылым - әулие-әнбиелердің мирасы; ал мал - перғауын мен Қарынбайдың мирасы. Екіншіден, ғылым сені сақтанды, ал малды сен сақтарсың. Үшіншіден, ғылымның досы көп, ал малдың дұшпаны көп. Төртіншіден, ғылымды жұмсасан, арта береді, малды жұмсасаң, азая береді. Бесіншіден. ғылым саган құрметті атақ береді, ал мал сараң деген атақ береді. Алтыншыдан, ғылым өзін-өзі сактайды, ал малды үнемі бағып, қағу керек. Жетіншіден, ғылым қиямет кұні иесіне шапағатын қылғызады, ал мал иесіне қисапсыз жауап бергізеді. Сегізіншіден ғылым тозбайды, жоғалмайды. Ал мал болса, қолдың кірі, өледі, жоғалады. Тоғызыншы, ғылым көңілді нұрландырады, адамға ақыл-ой қосады, ал мал масаттандырады. болған үстіне бола берсе екен деп дұниеқоныз етеді. Оныншыдан, ғылым кұдайға зәһәт, таупиық, ғибадат қылады, ал мал өз иесінің көніліне тәкаппарлық салады, - деп тапқырлық танытыпты. 3. Ғылымның дүниеден 4. Әзірет Әлі шешеннің сөзін ұтымды артықшылығы деп тұрған тәсіл A)Адамға ақыл-ой қосады. A) Жобалап айту B)Адамныңтынышын алады. B) Суреттеп айту
Мәтін мазмұнына сай мақал A) Мың малың болғанша, Бір балаң ғалым болсын. B) Киім кірі жуса кетеді, Көңіл кірі айтса кетеді. C) Атаңа не кылсаң,
Д)Аңқау бөрі қой уркітеді Ақылсыз адам ел уркітеді
Дос көтерер көңілді 6. Ғылымның адамга құрмет әкелетіні шешеннің нешінші жауабында айтылған? A)Үшінші
C)Алтыншы Д) Төртінші Е) Бесінші
3- Мәтін Әлем елдерінің Жаңа жылды қарсы алуы «Әр елдің салты басқа, иттері кара қасқа» демекші, Жаңа жылды тойлауда әр елдің түрлі салт-дәстүрлері бар. Болгарияда сағат тілі түнгі 12-ні соққанда барлық үйде жарық сөне бастайды. Дастарқанға міндетті түрде самса қойылады екен. Венгрияда дастарқанға үйрек пен тауық еті қойылмайды. Себебі венгерлер құстардың барлығын «Бақыт құсының» туыстары деп есептейді екеи. Италяяндықтар ескі жылдың соңғы сағаттарында ешкімнен ренжітпеуге және ешкімнен қарыз ақша алмауға тырысады екен. Жаңа жылдың алғашқы түнінде уйлерінен сынған 33 ыдыстарын, ескірген жиһаздарын аулаларына шығарып тастайды екен. Оңтүстік Америкадагы Эквадор елінің халқы Жаңа жылда сабаннан жасалған қарақшыны ескінің символы ретінде далада отқа өртеп жібереді. Францияда адамдар Жаңа жыл кешінде жомарт болуға тырысады екен. Бұл куні мейрамханалар адамдарды тегін тамақтандырып қана қоймай, кетерінде сыйлықтар береді екен. Үндістанда Жаңа жыл - Дивали «жарық пен оттар мерекесі» деп аталады екен. Айтса айтқандай, осы куні қалалар мен ауылдардың барлығы оттын ішінде тұрғандай жарқырап кететін көрінеді. Жарығы сөніп тұрған бірде-бір терезені кере алмайды екенсің. Әйел адамдар көшеге шығып, жерге түрлі оюлы суреттер салып, оларға ұн, топырақ сеуіп, шырақтар жағып, көркемдейтін көрінеді.
Голландияда Жаңа жыл кешіндегі дастарқанға жүзім салып пісірген сан тағамы қойылады. Бұл тағам жылына бір-ақ рет дайындалатын көрінеді. Бирмада Жаңа жылда күн ыстық болып тұратындықтан, адамдар бір-бірінің үстеріне су шашып кұттықтайды екен. Сондықтан осы түні үсті-басы су болған адамдарды жиі ұшыратуға болады. Гвинеяда көшеге тіл жетектеп шығады екен. Жұрт осы пілдерді айнала билеп, ән салатын көрінеді Кубада сағат тунгі 12-ні соққан кезде 12 түйір жүзім жейді екен. Кытайла Жана жыл мерекесін көшеде барабандар, темір тарелкалар соғылып, отшашулар атылып, жаңа жыл салтанатын билеген айдаһарлар бастайды екен. Ұлыбритания алғаш ашықхаттарды (открытка) шығарған ел болып есептеледі. Сондықтан да Жаңа жылда осы елдің әр отбасы таныстарын ашықхат арқылы құттықғағанды ұнатады. Қазақстанда жыл басы - Наурыз мерекесі наурыз айында тойланады. Бұл қазіргі күн есебі бойынша наурыздын 22-ші жұлдызына сәнкес келеді. Бұл күні адамдар көтеріңкі көңіл күнде болып, бір-біріне жылы сөз, жақсы тілек айтады,ешкімді ренжітпеуге тырысады. Барлық үйде мерекелік дастарқан жайылады. Бұл күні күн мен түн теңеседі. жүктеу/скачать 6,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|