1. Бие байларда қандай ырым Мәтіннің бірінші бөліміне жасалады? лайықты такырып
жүктеу/скачать 6,49 Mb.
|
OKU SAUAT 2019 (1)-2 (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- 1. Мәтінде не туралы айтылған 2. Мәтіндегі негізгі ойға қай
- 3. Мәтінге атау беріңіз
- Қай сөйлем екінші азатжолдың мазмұнына сәйкес
- Мәтінмазмұнының реттілігін
- 5. Мәтін қандай үлгіде жазылған көрсетіңіз.
- 7. Мәтіннің стилі 8. Гүлдердің армандауына себеп
- Құмырсқаның: «Қолдан келмейтін әрекеттің камын жеп, босқа әуреленбей- ақ қойыңдар» деген сөздері кандай мақсатпен айтылған
- 10. Мәтіннің тақырыбына лайық атау 11.Құмырсқа мен гүлдердің диалогынан
- 12.Мәтіннің тақырыбына сәйкес мақал-мәтел
1174 нұсқа 1-мәтін
1. Мәтінде не туралы айтылған? 2. Мәтіндегі негізгі ойға қай A) Адамның касиеті мақал сәйкес келеді? B) Адамның дәулеті A) Сыпайы сырын жасырмайды
D) Адамның білімі C) Ойын сөзге шын төре E) Адамның енбекқорлығы D) Талапты ерге нұр жауар E) Ала жіпті аттамағанның абыройы биік Әлемдегі ең үлкен шөл - 9 000 000 шаршы км аумақты қамтитын Сахара шөлі. Бұл құмды шөл Солтүстік Африканың бүкіл жазығын апып жатыр. Туаректік диалектіде «Сахара» сөзі «шөл» деген мағынаны береді, Құмды, шөлейтті аймақтың жаз мезгіліндегі температурасы 58 градусқа дейін көтеріледі, ал қыста 15-28 градус аралықты ұстап тұрады. Шөл даланың кейбір бөліктерінде бірнеше жылдар бойы жаңбыр тамшысы тимеген жерлер де бар. Сахарадағы жалғыз су көзі - Ніл өзені. Шығысқа қарай ағатын аталмыш өзен құмды аймақтың басым бөлігін басып өтеді, Дегенмен Сахараның кей бөлігінде ылғалды алқаппен жер астындағы бұлақтан шығатын құдық бар. Бұл ерекше құмды аймақта жол талғамайтын көлікпен серуендеуге келген туристер үшін арнайы бөлімшелер орналасқан. Сахара шөліңде құмға ағаштары мен дәмі тіл үйірер жүзім өседі екен. Құмды аймақта Тегази деп аталатын қала бой көтерген. Мұндағы үйлер тұзды тастардан салынған. Бұл қала - ғаламшарымыздағы сусыз, кұрғақ, шөлейтті орындардын бірі. 154 Орг-эр-равиден келетін керуеншілер ылғалды алқап жақын маңда деп ойлап сағымның құрбанына айналып жатады. 3. Мәтінге атау беріңіз A) Сахара ағаштары туралы B) Онтустік Африка C) Тегази қаласы туралы D) Сахара шөлі туралы E) Ніл өзені туралы Қай сөйлем екінші азатжолдың мазмұнына сәйкес? A) Суы жоқ аймақ болса да күрма жемісі өседі. B) Даланың біраз аймақғарында жауын жаумаған жерлер кездеседі. C) Керуеншілер су іздеу барысында сағымға алданады. D) Құмды аймақтарда жол талғамайтын көлікпен жүруге болады. E) Ең үлкен аймақты қамтитын жер - Сахара шөлі. Мәтінмазмұныныңреттілігін 
Тау етегі. Жалпақ аңғардың теріскей беті сірескен қалың қарағай. Қүнгей беті тақырлау. Өрге тырмысып, жотаның төбесіне қарай өрмелеген, таспадай тартылған жалғыз аяқ жолдың жағасында бармақтай-бармақтай шілтиген кішкене көкшіл гүлдер өсіп тұр. Әлденедей үмітпен алысқа, көкпеңбек аспанға телміреді. -Сонша қадалып, қайда қарап тұрсындар? - деп сұрады гұлдерінің желкесіне өрмелеп шығып алған қызғылт түсті, белі қылдырықтай, буындары бунақ-бунақ кұмырсқа. - Бір қиырға созылып, бел-белестерден асып кееп жатқан жалғыз аяқ соқпақтың қайда барып тұйықталатынын білу үшін соның түкпіріне көз жіберіп тұрмыз. -Оның сендерге не қажеті бар? Мына өсіп -тұрған жерлеріңнің өзі қандай әсем, жаннат секІлді. Шөбі де кою, құйқадай ұйысқан. -Жаңа ғана алақандай қызыл қанат көбелек төбемізден елпелектей ұшып өтті. Соның басқан жолының түбін бағдарлап тұрмыз. Күндердің күнінде ұша қалсақ, адаспаспыз. -Қолдан келмейтін әрекеттің қамын жеп, босқа әуреленбей-ақ қойындар. -Е, неге, біз де жол тауып алайық та. -Гүлдер ұшпайды, орнында тұрып тұқым себеді. Сол тұқымы келесі жылда көктеп, үрпағы тарайды. Ал гүлдің ұшқаны - өлгені. Шаңға көміліп, жүргіншілер табанының астында жаншылып жатады. Құмырсқаның сөзінен шошыды ма, әлде иланды ма, бармақтай гүлдер таласып дау айтпастан бүрісе состиып қалысты. Жел есті. Қарағайлар уілдей теңселеді. Жұддыздар төніп, Қадала жерге қарайды. Жарығын тегіп, Бақытқа соны балайды. Үмітке теліп, Телміртіп тұрды талайды. Алайда гүддер қызыл қанат көбелек ұшып кеткен кеңістіктен көз алмайды. Әлдеқандай бір жарқын жол іздеген отты үміттерінен арыла алар емес. 7. Мәтіннің стилі 8. Гүлдердің армандауына себеп A) Ресми іс қағаздар болған не? B) Ауызекі сөйлеу A) Қарағай C) Публицистйкалық B) көбелек D) Көркем әдебиет C) Құмырсқа E) Ғылыми D) Жұлдыздар E) Жел 155 Құмырсқаның: «Қолдан келмейтін әрекеттің камын жеп, босқа әуреленбей- ақ қойыңдар» деген сөздері кандай мақсатпен айтылған?
жүктеу/скачать 6,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|