Оңай олжаға кенелген жігіт пен уәделескен жігітті не байланыстырады?
Мәтіннің қорытынды бөліміндегі жІгіт сөзінің түйіні.
Ақкөңілден арамдық шықпас,Арамдық шықса да, жамандық щықпас.
Көңіл - қазы, көз - таразы.
Байлыққа қол жеткізу - әркімнің арманы.
Адам болмысы - ізгілік пен адалдық.
Ала жіпті аттамағанның абыройы биік.
топтың арасынан шықкан жігіт қандай?
A) Жүрегінің түгі бар B) Ақ жүрек C) Мақтаншақ
D) Атаққұмар E) Ниеті қара
Мәтін бойынша өмірде жақсылықтың бар екеніне сенімін жоғалтпаған кейіпкер кім?
A) Олжалы болған пенде B) Театр ақтері C) Уәделескен жан
D) Жиналған қауын E) Киімі жұпыны жігіт
Жақсылық пен жамандықты айыру үшін тобырдың осындай әрекетке баруына не түрткі болды деп ойлайсың?
A) Байлыққа қол жеткізуге ұмтылуы
B) Ақша мен байлықтың басты құндылық болуы. C) Байлықтың адамды бақытқа жеткізуі
D) Адами құндылықтардың жұтаңдауы.
E) Өмірде пиғылы, ары таза адамдардың көп болуы.
18. Жігіттің әмиянды кайтарып
|
|
19. Қызық көрмек болған тобырдың
|
беруіне не себеп болды?
|
|
еңсесінің түсуіне не себеп болды?
|
A) Одан да көп ақша аламын деп ойлады.
|
A) Әмиянның қайтарылуы
|
|
B) Өзін ұры санайды деп корықты.
|
|
B) Әмиянын жоғалтқан адамның сөзі.
|
C) Жиналған топтан сескенді.
|
|
C) Әмиянның жоғалуы.
|
|
D) Өзінің кедейлігі есіне тусті.
|
|
D) Серттескен адамның күлкіге қалуы.
|
E) Ар-ұяты жеңіп шықты
|
|
E) Серттескен адамның жеңілуі.
|
20. Мәтіннің реттілгін көрсетіңіз.
|
|
|
|
1.Еңіреген жігіт
|
|
|
|
|
2.Көңілі тұскен топ
|
|
|
|
|
3.Оңай олжа
|
|
|
|
|
Сенімін жоғалтпаған жан
|
|
|
|
A) 3.1.2.4
|
B) 3.4.2.1
|
C) 1.3.4.2.
|
D) 3.4.1.2.
|
E) 2.4.І.З.
|
1148 нұсқа
1-мәтін
Бір нәрсеге, не өнерге талпыну үшін адамға алдымен табандылық қажет. Өнер біткеннің бәріне жаратылысынан бейім адамның болуы шындыққа жанаспайды. Өлең өнері сөзбен, ал живопись (жанды жазу) өнері бояуымен құлпырады, Музыканың негізгі мақсаты - адамның естетикалық қажетін қанағанттандыру, Бұл поэзияға да ортақ қасиет, өйткені тіл мен музықа тілі бір- бірінен етене қатысқан кезде музықаның әсерлілігі арта түседі. Бұл ғылым, яғни музыка өзінің байсалдылығынан айырылған адамды түзеуге, қызба адамды қалпына түсіруге, адамды ылғи да бір қалыпта ұстап тұруға құдіреті жетеді.
142
1. Мәтін мазмұнына қандай
нақыл сөз сәйкес келеді?
A) Еңбек ер атандырады
B) Жолың алыс болса, атыңды қинама
C) Кең пейілдіге ас көп
D) Өнер - таусылмас азық
E) Жігітке жетпіс өнер де аз
2. Мәтін бойынша музықаның
әсерлілігі қай кезде арта түседі?
A) Сурет өнері мен музықа үйлескенде
B) Спорт пен музықа үйлескенде
C) Қол енері мен музықа үйлескенде
D) Тіл мен музықа үйлескенде
E) Сәулет өнері мен музықа үйлескенде
Жаңбыр - табиғаттың ерекше сыйы. Халқымыз жанбыр жауса, «нұр» жауып тұр деп жақсы ырымға балаған. Өзге де елдерде жаңбырға қатысты не бір қызықты мәліметтер бар. Мысалы, Кубада жаңбыр тек түскі уақытта, ал Тайландта түнде ғана жауады. XVII ғасырда Ұлыбританияда жаңбыр туралы заң қабылданыпты. Заң бойынша жаңбырды дұрыс болжамаған синоптик жазаланатын болған. Пара қаласының тұрғындары уақытша жаңбырға қарап түзейді. Себебі бұл жерде жауын қүнделікті бір уақытта жауатын көрінеді. Ботсванада адамдар «пула» деп сәлемдеседі. Бұл сөз «жаңбыр» деген мағына береді. Сонымен қатар ел валютасы да «жаңбыр» деп аталады. Уганда тұрғындарын найзағаймен корқыту мүмкін емес. Өйткені мұнда жылына 250 рет найзағайлы жаңбыр жауады. Сонымен қатар психолоттар туған күніңізде жаңбыр жауса, оны жақсылыққа балаңыз дейді. Егер сіз туған күні нөсер жауын жауса, онда қызметтік мансабыңыз алға басады. Ал егер жаңбыр сіркіреп тұрса, сол жылы қиыншылықтардың да аз болары хақ. Көбіне теңін таппай жұрген жандардың туған күнінде біресе жауын жауып, біресе күн шығып тұрады. Және сол күні көптен куткен сыңарын тауып қалуы да әбден мүмкін. Көбісі туған күнінде жаңбыр жауса, жабырқап жүреді. Ал мамандар керісінше бұған куану керектігін айтады.
|
4.Уақытты жаңбырмен
|
|
3. Валюта аты жаңбырмен
|
болжайтындар
|
|
|
байланысты ел
|
A) Паралықтар
|
|
|
A) Тайланд
|
B) Тайландтықтар
|
|
B) Ұлыбритания
|
C) Ұлыбританиялықтар
|
|
C) Пара
|
D) Уғандалықтар
|
|
|
D) Уғанда
|
E) Кубалықтар
|
|
|
E) Ботсвана
|
|
|
|
5. Психолоттардың пікірінше,
|
6. Мәтіннің негізгі тақырыбы қандай?
|
|
туған күні нөсер жаңбыр жауса...
|
A) Синоптиктер болжамы
|
|
A) Молшылық болады.
|
B) Ауа райы туралы ақпарат
|
|
B) Жамандық шақырады.
|
C) Табиғат тамашасы
|
|
C) Қызметтік мансабыңыз сэтсіз болады.
|
D) Жаңбырдың адамға әсері
|
|
D) Қызметтік мансабыңыз алға басады.
|
E) Жаңбыр
|
жауатын
|
мезгіл
|
E) Қиьғашылық болады.
|
|
|
|
Амансын ба, Бауыржан!
Қазір сенің ең жұлдызда сәтің. Пән олимпиадасынан республикалық олимпиадада жеңімпаз атану екінің бірінің қолынан келе бермейді, Мектеп директоры Нурмағамбет ағайың сол хабарды ести сала, аудан орталығындағы ауруханадан сұранып шығып, жетті емес пе? Үйіне бармастан бірден мектепке соғып, жиналыс жасап сені кұттықтады. «Мектебіміздің тарихында тұңғыш рет біздің оқушымыз республикалық додадан бірінші орын алып келіп отыр!» - дегенде езіңе қадалған жүздеген көзден қысылып, томен қарадың. Сол олимпиадада иеленген «Мақтау қағазы» мен қарақалпақтың «Қырық қыз» дастаны, директордың қолынан қайта алғанда, тіпті ауырлап кеткекендей болды. Ал кеште Нұралы ағайың бастаған бір топ мұғалім үйіңе кіріп келе жатқанда кеудеңді мақтаныш билейді, Әкеңнің сәл мақтаныңқырап сөйлегенін де көрдің. Қалаға барса, сен үшін кітап сатып әкеліп жүретін Атажан көкең: «Біздің Баукең Төлеген ағасы сияқты шайыр болады...» - дегенде ұрланып өлең; жазып жұргеніңді бәрі білетіндей қысылғаның не? Абырой болғанда, оныңды ешкім байқамады.
Енді басқа тірлікті сөз қылайық. Саған айтатын ақылым: өзімшілдік жақсы касиет емес. Ылғи: «Менікі дұрыс!» - дей беруге болмайды. Әсіресе, футболда. Футбол - ұжымдық ойын. Төрткүл ауданында болған жарыста не істедің? Тақтакөпір ауданының құрамасымен ойнағанда алғы шептегі Жамбыл мен Түгелбайға пас бергің келмей, өзің гол салғың келді. Екі рет алаң ортасында доптан айырылып қалдың. Соның бірі гол болып қақпаларыңа енді. Балалар ойын соңында кінә артқанда мойындамай қойдың. Тіпті өздерін кінәлі ғып шғардың,
143
Бірақ сенікі дурыс емес екенін ішің біледі ғой. Сол жолы ұтқандарыңда, жартылай финалға шығар едіңдер. Мүмкін, әрі қарай ақтық сынға тұяқ іліктірер ме едіңдер...
Дегенмен сен бақытысың, Бауыржан. Әке-шешең, бауырларың қасыңда. Ал армандарың тіпті ғажап. Кейде түнімен ұйыктамай, армандайтының бар. Сол армандарыңа жетесің түбі. Ал әзірге сабағыңды жақсы оқы!
Достарыңызбен бөлісу: |