1. Білімділік: ХІХ ғасырдың аса көрнекті сазгері, күй атасы Құрманғазы Сағырбайұлының өмір жолы, күйлері, олардың шығу тарихы туралы түсінік беру



Дата26.06.2018
өлшемі6,5 Mb.
#44631
  • Дәстүрлі күйшілік өнер. Құрманғазы шығармашылығы.

1.Білімділік: ХІХ ғасырдың аса көрнекті сазгері, күй атасы Құрманғазы Сағырбайұлының өмір жолы, күйлері, олардың шығу тарихы туралы түсінік беру.

  • 1.Білімділік: ХІХ ғасырдың аса көрнекті сазгері, күй атасы Құрманғазы Сағырбайұлының өмір жолы, күйлері, олардың шығу тарихы туралы түсінік беру.
  • 2.Дамытушылық: Оқушылардың күйші күйлерінің нотасын үйрену дағдыларын қалыптастыру.
  • 3.Тәрбиелік: Құрманғазы күйлері арқылы оқушыларды сұлулыққа сүйсіне, өнерді бағалай білуге тәрбиелеу.
  • Құрманғазы (1818-1889)

1818 жылы Атырау обл. Теңіз ауд.Жиделі деген жерінде Құрбан айт кезінде дүниеге келген,сондықтан атын Құрманғазы деп қойған.Әкесі Сағырбай, анасы Алқа өнерге жақын болған.

  • 1818 жылы Атырау обл. Теңіз ауд.Жиделі деген жерінде Құрбан айт кезінде дүниеге келген,сондықтан атын Құрманғазы деп қойған.Әкесі Сағырбай, анасы Алқа өнерге жақын болған.
  • Құрманғазы-теңдесі жоқ ұлы күйші, төкпе күй шебері.
  • Шығармаларының басты тақырыбы: қазақ халқының өмірі,тұрмысы,әлеуметтік теңсіздікке қарсы күресі және қазақ жерінің табиғаты.
  • Күйлері:Адай,Серпер,Кішкентай,Көбік шашқан,Саржайлау,Балбырауын т.б.
  • ҚҰРМАНҒАЗЫ
  • 1818-1889
  • Атырау обл. Теңіз ауд.
  • Жиделі жерінде
  • дүниеге келді.
  • Анасы Алқа,
  • әкесі Сағырбай
  • 6жыл байдың малын
  • бағып қолдан
  • ойылған домбырасын
  • иығына асып,
  • бос уақытында естіген
  • ән-күйлерін
  • тарататын.
  • Тақырыбы:
  • әділетсіздікке
  • теңсіздікке қарсы күрес,
  • туған жердің табиғаты.
  • Құрбан айт кезінде
  • туылған соң, атын
  • Құрманғазы деп
  • қойған. Анасының
  • ағалары төкпе
  • ақын, аңыраған әнші,
  • бармағынан бал тамған
  • күйші болатын.
  • Алғашқы ұстазы
  • - Ұзақ
  • Күйлері:
  • Адай, Серпер,
  • Ақсақ киік, Кішкентай,
  • Қайран шешем,
  • Кісен ашқан,
  • Түрмеден қашқан
  • т.б.
  • Композитор,
  • домбырашы
  • төкпе күй шебері.
  • Домбырасын мұра
  • етіп
  • шәкірті Динаға
  • тапсырады.
  • Құрманғазының шәкірті – Дина. Домбырасын ұсынып, “Мұрамды саған тапсырдым, халқыма жеткіз” деп аманат етеді.
  • Құрманғазы атындағы ұлт - аспаптар оркестры

«Сары Арқа» күйі

  • Мазмұны:қазақ жеріміздің кеңдігі, сұлұлығы,жайқалған шөп,сарқыраған мөлдір бұлақ,желмен жарыса ұшқан құс, аттың шабысы.
  • Қарқыны:жылдам,тез Мінезі: көңілді, төгіліп Түрі: төкпе күй Орындауы; муз. аспап
  • Құрманғазы
  • Дина
  • Қазанғап
  • Дәулеткерей

Жазушылар тобы

  • Жазушылар тобы
  • Күй тыңдау барысынада көз алдарыңа елестеген табиғатты қағаз бетіне түсіріп эссе жазу.
  • Суретшілер тобы
  • Тыңдаған күйге байланысты көз алдарыңа елестеген табиғат көрінісін қағаз бетіне түрлі-түсті бояумен түсіру.
  • Құрманғазы, Динадай домбырашы боламын
  • Құлағын күйге келтіріп, оң қолменде тартамын,
  • Нұрғиса атамдай, сол қолменде тартамын,
  • Даулеткерей атамдай, төгіп-төгіп тартамын,
  • Қазанғап атамдай, шертіп- шертіп тартамын,
  • Бабалардың ізімен менде күйші боламын!
  • “Аман бол, шешем, аман бол!” күйі

Домбырасыз сән қайда?

  • Сөзі: Х.Талғаров
  • Әні: И.Нүсіпбаев
  • 1. Елдің жырын жырлаған
  • Қайғысында толғаған
  • Домбырасыз ешқашан Жүрекке ем қонбаған.
  • қ-сы
  • Домбырасыз сән қайда?
  • Домбырасыз ән қайда?
  • Ән мен күй бар өмірде,
  • Отта лаулап жанбай ма?
  • 2.Абай, Жамбыл, сал Біржан
  • Таңғалдырып ән салған,
  • Жүрегіңді жандырған
  • Естіген жан тамсанған.
  • Қ-сы
  • 3. Құрманғазы, Тәттімбет
  • Домбырамен сайраған,
  • Жүрекке от жақсын деп
  • Елге күйін арнаған.
  • ән «Домбырасыз
  • сән қайда?»
  • Күй «Сарыарқа»
  • Айырмашылығы
  • ұқсастығы
  • Айырмашылығы

Сәйкестігін тап

  • Табиғатты
  • суреттейтін күй
  • Халықтың бостандыққа ұмтылуын, азаттық күресін көрсететін күй
  • Каспий теңізінің тасып, сел болуына орай шығарылған күй
  • Өзінің өмірбаяндық ғұмырын бейнелеген күй.
  • Исатай мен Махамбет
  • бастаған көтерлісі туралы күй
  • Арнау күйі
  • Серпер
  • Айжан-ай
  • Кісен ашқан
  • Алатау
  • Көбік шашқан
  • Кішкентай
  • а
  • м
  • р
  • ұ
  • қ
  • н
  • ғ
  • а
  • ы
  • з
  • Құрманғазының күйі
  • Құрманғазының ұстазы
  • Жыршының сазы
  • 2 ішекті қазақтың ұлттық аспабы
  • Домбыра – ол не?
  • Құрманғазының шәкірті
  • Құрманғазының әкесі
  • Домбыраның бөлігі
  • Күй шығарушы кім деп аталады?
  • Құрманғазының туған өлкесі

Үй тапсырмасы

  • 1-д. Құрманғазының өмір жолын оқу
  • 2-д. “Сарыарқа” күйінің нотасын жаттау
  • 3-д. Мына сөздерге байланысты төрт жол өлең шығару: “табиғат, күй, кең дала, жыр”
  • Бәрілеріңізге рақмет!


Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет