1. Біздің заманымызға дейінгі жазу- сызулар мен аңыз- жырлар


«Омарқұл мен Табия» айтысында сөз болтын мәселе: (Қыз бен жігіт арасындағы көңіл)



бет45/260
Дата08.02.2022
өлшемі0,56 Mb.
#98649
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   260
Байланысты:
Көк кітап.Гүлнұр

«Омарқұл мен Табия» айтысында сөз болтын мәселе: (Қыз бен жігіт арасындағы көңіл)

  • Құнанбай «Өзіңе келетін сөзді білмейсің!»-деп , Балтны қуып шығуы қай айтысқа байланысты екенін тбыңыз: («Балта мен Шөже» айтысы)

  • Айтысқа түскен ақындар Шөжеге қандай мін айтқан : ( Соқырлығы)

  • Алшынбай мен Құнанбайды өлтіре сынп, оларды қорғй сөйлеген Балтаны жеңген ақын (Шөже)

  • Осы күнгі айтыскер ақындардың тізбесі: (Ринат,Дәулеткерей, Балғынбек)



  • Шешендік сөздер

    • .Шешендік сөздердің жанрлық түрлері: шешендік арнау, шешендік толғау, шешендік дау.

    • Шешендік өнердің кеңінен дамып биіктеген кезеңі: /15-18ғ/

    • Екі адамның белгілі бір талас мәселесін,даудың шешімін шығарушылар: билер,шешендер

    • Елге белгілі адамдардың қайсыбіроқиғаға байланысты айтқан тапқыр сөздері: шешендік сөздер

    • Шешендік сөздердің басты ерекшелігі: халқымыздың даналық ойының үлгісі

    • Шешендік толғаудың ерекше түрі:қанатты сөздер

    • Нақыл сөздердің белгілері: Ғибратты, тәлім берерлік мәні бар терме жырлар,өлеңдер.

    • «Қазақтар ... мүдірмей ,кідірмей ерекше екпінмен сөйлейді.Ойын дәл айқын ұғындырады,ауызекі сөйлеп отырғанның

    • өзіңде ...бейне бір өлең екен деп таңғаласың»-деп шешендікке баға берген ғалым: В:В.Радлов

    • Қазақтыың шешендік өнерінің тарихы басталады: Майқы би мен Аяз биден

    • «Түгел сөздің түбі бір,түп атасы....»-деген халық сөзің толықтыратын бидің аты: Майқы би

    • «Тіл-қылыш,тиімсіз жерде тый,Тиімді жерде жи,»-деген қанатты сөздің мағынасы: « Тіл тәрбие құралы»

    • «Би бол,би болмасаң би түсетін үй бол»дегенге түсінік: Әйелің жақсы болсын дегені

    • Айтушының табиғат құбылыстары мен әлеуметтік өзгерістерге өзінің қөзқарасын білдіретін шешендік сөздің түрі: Шешендік толғау

    • «Бұл дүниеде не өлмейді?»деген Жәнібек ханға Жиреншенің қайтарған жауабы шешендіктің қай түрі: шешендік толғау

    • Сөздері аңыз әңгімеге айналып кеткен шешен: Жиренше шешен

    • Шешендік арнаудың негізгі мазмұнын құрайтын тілектер: Қуанышқа бата беру,ауыр қайғыны жеңілдету үшін тоқтау айту ,елін жерін қастерлеуге ,қорғауға үндеу.

    • «Сөзден тәтті нәрсе жоқ. Сөзден ащы нәрсе жоқ.Сөзіңді тіліңе билетпе ақылыңа билет...» деген сөздің авторы: Бөлтірік шешен

    • Бөлтіріктің шешендік сөздерінің көпшілігі неге негізделген: Өз ұлтының қасиетті ұғымдарына сипаттама беруге

    • Үлкен алдында иіліп сөйле,

    • Кіші алдында сызылып сөйле

    • Иіліп сөйлегеннен белің бүгілмейді,

    • Сызылып сөйлегеннен сөзің үзілмейді./Бөлтірік шешен/Шешендік сөздің жанрлық түрі: Шешендік арнау

    • Малайсары би Сырыммен қоштасарында: «Есіңе салар үш сөзім бар: обал,сауап,борыш».Осы үш сөз есіңде болса,елің жаныңнан кетпес, елің барда дұшпаның басыңа теппес»-деген екен.Үзінді: Шешендік өсиет

    • Әрі батыр,әрі шешендігімен танылған: Сырым

    • Малайсары: «Есіңе сақтайтын 3 сөз бар: обал,сауап, борыш»-деп кімге айтқан: Сырымға

    • «Кеудең толы бауыр болсын,арқаң қара жауыр болсын. Бірақ жасың жетпіске жетпесін»-деген батаны Сырымға кім берген: Малайсары

    • Тарихта Сырым Датұлына бата берген би: Малайсары

    • «Дау мұраты-біту,Қыз мұраты-кету,Сауда мұраты –ұту, Жол мұраты –жету»-деп айтқан: Сырым

    • Ақсауыт би: «Баланың екі түрі болады: біреуі үй баласы,біреуі ел баласы.Ел бүтіндігін сақтайын деп тұрған бала екенсің...»-деп айтты: Сырымға

    • «Ел баласы» деген сөздің мағынасы: Көптің қамын ойлайтын бала

    • Кісі болар баланың кісіменен ісі бар,Кісі болмас баланың кісіменен несі бар?»-деген малайсарының нақыл сөзі : Шешендік нақыл

    • «Байдалы шешеннің Уәлидің ханымы Айғанымға айтқаны» атты шешендік сөзі: Шешендік арнауға жатады



    • Достарыңызбен бөлісу:
  • 1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   260




    ©engime.org 2024
    әкімшілігінің қараңыз

        Басты бет