3. Диэтил эфирін өндіру технологиясын сипаттаңыз.
Диэтил эфирі (C2H5OC2H5) – мөлдір, түссіз сұйықтық, сонымен қатар тез тұтанғыш. Оның өзіне тән иісі және төмен қайнау температурасы бар. Ол есірткілік, ауырсынуды басатын және бұлшықеттерді босаңсытатын әсерге ие. Қозудың айқын кезеңімен сипатталатын анестезияны тудырады. Оның қан тамырларының тонусын жоғарылату, жүрек қызметін жоғарылату, катехоламиндердің шығарылуын, қандағы глюкоза, сүт және пирожүзім қышқылдарының концентрациясын жоғарылату, организмнің оттегін тұтынуын арттыру, асқазан-ішек жолдарының қозғалтқыш және секреторлық функцияларын тежеу қабілеті бар.
Диэтил эфирін алу. Этил спирті мен концентрлі күкірт қышқылы 140-150°С-тан жоғары қыздырғанда негізінен этилен береді (46-бет), 140°С-тан төмен температурада диэтил эфирі береді.
C2H5OSO2OH —> С2Н4 + H2SO4
C2H5OSO2OH + НОС2Н5 —> С2Н5— О — С2Н5 + H2SO4
Тәжірибені алдымен этилкүкірт қышқылын алатындай етіп жүргізеді, содан кейін оған спирт қосады және сұйықты 140°С жоғары емес қыздырып, эфирді тазартады. Кішкене колбаға бірдей көлемдегі спирт (түзетілген) және концентрлі күкірт қышқылы құйылады, бұл шамамен тең молекулалық қатынасқа сәйкес келеді. Шұңқырға көбірек спирт құйыңыз. Қабылдағыш ретінде мұзы бар ыдысқа салынған Бунсен колбасы қолданылады, ал оның бүйірлік түтігіне конденсацияланбаған эфир буларын (терезенің астында немесе сыртында) шығару үшін ұзын резеңке түтік бекітіледі. Колбаны құмды ваннада 140°C температураға дейін қыздырыңыз және эфир дистилляциялана бастағанда, шұңқырдан аздап этанол қосыңыз. Тоңазытқыштан суық судың күшті ағыны өтуі керек. Тәжірибе қажетті эфир мөлшерін алғанға дейін жүргізіледі. Эфирмен белгілі бір мөлшерде спирт пен су сөзсіз шығарылады. Эфирді спирттен жуу үшін дистиллят бөлгіш шұңқырға ауыстырылады, оған тең мөлшерде су қосылады, араластырылады, сұйықтық тұндырылады, төменгі су қабаты төгіледі, ал эфир пробиркаға жіберіледі. Спиртті алып тастағаннан кейін эфир сілтінің әлсіз ерітіндісімен жуылады, қышқылдардан босатылады, содан кейін қайтадан сумен жуылады және кальций хлоридімен кептіріледі.
Достарыңызбен бөлісу: |