1. Циклон ауа қысымы төмендеуінен атмосфераның жоғарғы қабатында пайда болатын ауа массасы. Оның диаметрі бірнеше мың шықырымға дейін барады. Циклонда ауа қысымы ортасынан шетіне қарай артады
жүктеу/скачать 20,34 Kb.
|
wbrkjy.;tk
- Бұл бет үшін навигация:
- Қара жел
- Қума жел
- Үскірік жел
| Маусымдық түрлеріне қарай:
Аңызақ жел – желдің отын құрғататын оңтүстік-шығыстан соғатын жел; Ескек жел – топырақты кептіріп жіберетін, көктемнің басында соғатын жылы жел; Қара жел – күзде соғатын суық жел; Алтын күрек жел – қыстың аяғында қарды әкететін жел; Жапырақ жел – күзгі ағаштың жапырақтарын үйіріп әкететін жел; Қума жел – бірде басылып, бірде үйіріп соғатын жел; Өкпек жел – жазғытұрымда солтүстік-шығыстан соғатын жайсыз жел; Әуір жел – шілдеде соғатын ыстық жел; Үскірік жел – суық жел; 5.Желдің маңызы Жел мұхиттардан құрлыққа жауын-шашын әкеледі. Ол бұлттарды бір жерден екінші жерге жылжытып, бүкіл жер бетіне су шашады. Жел болмаған жағдайда, жаңбыр мен қар, тек мұхиттың бетінде ғана болу шеді. Ал, өзендер, көлдер және құдықтар құрғап қалатын еді. Ауаны тазартады. Ластанған ауаны қалалардан шығарып, бізге орман мен даланың таза ауасын әкеледі. Желдің көмегімен электр қуаты өңдіріледі. Көптеген мемлекеттер, жылу және жарық шығару үшін, жел диірмендерін пайдаланады. Егер табиғатта ауа қозғалысы болмаса, ыстық елдерде, одан да ыстық болар еді. Ал суық елдер, одан да қатты салқындайтын еді. Желдің арқасында, ыстық ауа суық аймақтарға, ал суық ауа жылы аймақтарға таратылады. Көптеген өсімдіктер желдің әсерімен тозаңдатылады. Бұл ауа ағындары, шаңның ең кішкентай дақтарын еркек гүлден, әйел гүлге тасымалдайды. Осылайша, тұқым пісіп-жетіліп, оның көбеюіне әсер етеді. Ерте заманда, адамдар қайықтар мен кемелерді құрастыруды білген. Бірақ, ескектің көмегімен қозғалу өте баяу болғандықтан, оның орнына желді қолдануды үйренді. Алыс қашықтықтарға жылдам жету үшін, парусты ойлап тапты. Жел парусты көтеріп, кемелерді алға қарай итереді. Зияны: Дауылдар ағаштарға үлкен зиян әкеледі. Бұл орман үшін нағыз апат. Оның әсерінен ағаштар құлайды немесе сыңады. Сондай-ақ, орман өртінің тез таралуына ықпал етеді. Электр желілерін үзіп ағаштарды құлатып теніздерде толкын туғызады. Әлемде желге де арнайы арналған күн бар екен. 15 маусым – жел күні. Бұны ойластырған жел энергиясы кеңесі мен Еуропалық жел энергиясы ассоциациясы. Олар мұны көпшіліктің жел энергиясы күшіне назарын аудару үшін жасаған. Аталған мереке 2007 жылдан бері Еуропада тойланып келеді. Халықаралық деңгейде тойланғанына 2 жыл толды. Біздің күні жүйемізде желдің ең қатты соғуы Нептун ғаламшарында. Ондағы желдің соғу жылдамдығы –2200 км/сағ. Архангел батыс желі көбіне жауын-шашын әкеледі, сондықтан оны «Жылауық жел» деп атайды. жүктеу/скачать 20,34 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|