1-дәріс. Генетика тұқымқуалаушылық және өзгергіштік ғылымы

жылыдың өзінде Корнель университетінен Р.Холли тРНҚ-ның бар екені жөнінде хабар жариялаған. Ал 1961

жүктеу/скачать 3,92 Mb. бет 56/78 Дата 28.10.2023 өлшемі 3,92 Mb. #188908

1957 жылыдың өзінде Корнель университетінен Р.Холли тРНҚ-ның бар екені жөнінде хабар жариялаған. Ал 1961 жылдың қарсанында клеткаларда тРНҚ-ның әр түрлі типтерінің болатыны анықталды, олар тиісті ферментер болған кезде белгілі бір амин қышқылдарымен қосылады. тРНҚ-мен осылайша аралық күйде қосылған амин қышқылдары белоктардың жинақталу орнына ауысады деп жорамалдаған еді. 1956 жылы Холи аланинді ауыстыруға бейімделген тРНҚ молекуласындағы нуклеотидтердің орналасуын анықтады. Тағы бір үлкен жаңалық американдық үнді ғалымы Х.Г. Корана болды. Ол РНҚ тізбегін химиялық жолмен қолдан жасап алу әдісін тапты. Соның нәтижесінде 2жыл ішінде барлық амин қышқылына сәйкес келетін 61 кодон толық анықталды. Төменде әр түрлі амин қышқылдарына сәйкес кодондардың кестесі берілген (жақша ішінде ДНҚ-дағы сәйкес негіздер көрсетіледі). Кодонда бірінші тұратын негіз (5'-ұшы) Кодонда екінші тұратын негіз Кодонда үшінші тұратын негіз У(А) Ц (Г) А (Т) Г (Ц) У (А) УУУ,УУГфен УУА УУГ Лей УЦУ УЦЦ УЦА Сер УЦГ УАУТир УАГ УААмәнсіз УАГ УГУ УГЦ Цис УГА мәнсіз УГГ Тир У (А) Ц(Г) А (Т) Г(Ц) Ц(Г) ЦУУ ЦУЦ Лей ЦУА ЦУГ ЦЦУ ЦЦЦ Про ЦЦА ЦЦГ ЦАУ ЦАЦ Гиц ЦАА ЦАГ Глн ЦГУ ЦГЦ Арг ЦГА ЦГГ У(А) Ц(Г) А(Т) Г(Ц) А(Т) АУУ АУЦ Иле АУА АУГ Мет АЦУ АЦЦ Тре АЦА АЦГ ААУ ААЦ Асп ААА ААГ Лиз АГУ АГЦ Сер АГА АГГ Арг У(А) Ц(Г) А(Т) Г(Ц) Г(Ц) ГУУ ГУЦ ГУА Вал ГУГ ГЦУ ГЦЦ Ала ГЦА ГЦГ ГАУ ГАГ Асп ГАА ГАГ ГАГ Глу ГГУ ГЦЦ ГГА Гли ГГГ У(А) Ц(Г) А(Т) Г(Ц) Ескерту: Амин қышқылдарының аттары жалпы қабылданған қысқартулармен берілген. Сөйтіп амин қышқылдарына сәйкес келетін кодондар иРНҚ тізбегі үшін анықталады. Бұдан ДНҚ-дағы сәйкес кодондарды табу әрине өте оңай. Амин қышқылдарының кодондармен осылай белгіленуі барлық организмдерге тән екенін кейінгі зерттеулер көрсетті. Генетикалық кодты зерттеу жалпы биологиялық зор маңызы бар жаңалық ашуға мүмкіндік берді. Кодтың негізгі қасиеттері белгілі болды. жүктеу/скачать 3,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу: