Савельев И.В. Курс общей физики. М.: Наука,1998.- 368с.
Руководство к лабораторным занятиям по физике. Под ред. Л.Л.Гольдина. М.: Наука, 1973.
Байсакалова А.Б. Методическая разработка по программированному контролю по общему курсу физики. Алма-Ата, 1987
Нерсесов Э.А. Основные законы атомной и ядерной физики. - М.: ВШ.1988
Д.В. Сивухин «Общий курс физики» т. 2 «Термодинамика и молекулярная физика» - Москва: Наука, 1990г.
А.Н. Матвеев «Молекулярная физика» - Москва: Высшая школа, 1981г.
2 Дәріс 2.1 Механикалық тербелістер мен толқындар. Гармоникалық тербелістер. М ассасы m м.н. х координатасы бойында серіппеге ілініп, тербелістер жасасын.
Гук заңы бойынша х ауытқуына сәйкес серпімді күш пайда болады:
k – серіппе тұрақтысы немесе серіппе қатаңдығы, Н/м.
Енді осылай тартылған жүктемені жіберіп қалсақ, ол еркін тербелістер жасайды.
Осы кездегі динамикалық теңдеу:
ma = Fx немесе (2.1)
(2.2) белгілеу енгізсек, келесі дифференциалдық теңдеу аламыз:
(2.3)
Бұл теңдеудің жалпы шешімі:
(2.4)
C1 және C2 тұрақтыларды табу үшін уақыт t = 0 кездегі бастапқы шарттарды қолданамыз:
.
Осы шарттардан:
;
;
Сонымен:
(2.5)
А және арқылы келесі белгілеулер қолданайық: ; .
Сонда (1) өрнек мына түрге келеді:
Немесе:
(2.6)
Сонымен гармоникалық тербелістердің (2.6) теңдеуін алдық.
Мұндағы А тербеліс амплитудасы: ;
Егер , онда ;
Егер , онда .
Мына шама тербеліс фазасы, ал - тербелістің бастапқы фазасы деп аталады.
Фаза ге өзгерсе, тербеліс периоды Т анықталады:
; ; ; . (2.7)
{\displaystyle {\sqrt {m/k}}}Алынған нәтиже (2.7) серпімділік күші әрекетінен болатын тербелістің периоды амплитудаға тәуелді болмайтынын көрсетеді. Сонымен, серіппелі маятниктің тербеліс периоды тек жүк массасы мен серіппенің қатандығына тәуелді болады.
Тербелістер жиілігі:
;
болғандықтан, циклдік жиілік тең: ,
Гармоникалық осциллятордың толық механикалық энергиясы.
(2.8)
(2.9)
мұнда екені ескерілді: сонда тербелістің толық энергиясы:
. (2.10)