1-дәріс. Матрицалар және анықтауыштар
Сабақтың мақсаты: Матрицалар және анықтауыштар ұғымымен таныстыру. Есептеу әдістерін үйрету.
Қарастырылатын сұрақтар:
Екінші және үшінші ретті анықтауыштар және олардың қасиеттері.
- ші ретті анықтауыштар.
Матрицалар және оларға амалдар қолдану.
Кері матрица.
Матрицаның рангісі және оны есептеу.
Сабақтың қысқаша мазмұны:
Анықтама 1. Қандай да бір ретпен алынған сандарынан құралған жиынтық алмастыру деп аталады және түрінде жазылады.
алмастыруы негізгі деп аталады, ал екі элементтің орнын ауыстырудан пайда болған алмастыру – осы элементтердің транспозициясы деп аталады.
Теорема 1. Егер қандай да бір алмастыру негізгісінен мен транпозицияларын қолдану нәтижесінде пайда болған болса, онда мен транспозициялары не бірдей жұп, не екеуі де бірдей тақ .
алмастыруын негізгі алмастырудан алу кезінде қолданылатын транспозициялар санын деп белгілелік.
Анықтама 2. -ші ретті анықтауыш немесе детерминант деп
(1)
түрінде жазылған және төмендегідей формуламен есептелінетін санды айтамыз:
(2)
мұндағы қосынды алмастыруының барлық мүмкін әртүрлі мәндері үшін таралған. (2)-дегі қосылғыштар саны тең.
Анықтама 2-ден бірден мына теңдікке көз жеткізуге болады:
Ескерту. Егер анықтауыштың элементтері қандай да бір функциялар болса, онда бұл анықтауыш та функция болады( сан болуы да мүмкін).
Анықтама 3. элементінің миноры деп (1)-ден -ші жол мен k-шы бағанды сызып тастау нәтижесінде пайда болған -ші ретті анықтауышты айтамыз. шамасы элементінің алгебралық толықтауышы деп аталады.
III-ші ретті анықтауышты есептеу үшін үшбұрыштар ережесін қолданамыз:
Достарыңызбен бөлісу: |