Пысықтау сұрақтары мен тапсырмалар

Педагогикалық психологияның пайда болуы мен дамуына психология дамуының негізгі бағыттары қандай әсерін тигізеді.

Психологияның құрылымдық бүлінуінің үш негіздемесінің қайсысы бойынша педагогикалық психология саласы бүлінеді.

Педагогикалық психологияның тарихы қалыптасу кезеңі.

Давыдов В.В. Проблемы развивающего обучения М.., 19986

Подольский А.И. Планомерное формиравание умственной деятельности в практике профессинального обучения \\ Вестник МГУ, серия Психология № 14 М.., 1985

Социально- исторический подход в психологии обучения. М., 1988

Тальзина Н.Ф.Управление процессом усвоение знаний М.., 1983

Выготский Л.С Педагогика Соб.соч.вбт..,Т1 М., 1983

1.Білім беру күпжақты феномен ретінде.

2.Қазіргі заманғы білім берудегі оқытудың негізгі бағыттары.

3.Оқыту бағыттарының жалпы психологиялық негізінің қалыптасуы.

4.Қазіргі замандағы оқытудың негізгі бағыттары. В.Оконь бойынша оқытудың күпжақтылығы.

Тұлғалық, іс әрекеттік келіс білім беру процесін ұйымдастырудың негізі

1. Білім беру әлеуметтік институт ретінде қоғамның әлеуметтік ұсақ құрылымдарының бірі ретінде қарастырылады. Білім берудің мазмұны – қоғам жағдайының күрінісі, оның бір жағдайдан екінші жағдайына ауысуы.Қазіргі уақытта бұл – ХХ ғсырдың индустриалды қоғам ынан ХХІ ғасырдың постиндустриялды және ақпараттық қоғамына күшу.Білім берудің дамуы мен қызмет етуі қоғамның үмір сүруінің экономикалық, саяси, мәдени тағы да барлық басқа шарттары және факторларымен шартталған. Білім беру мен мәдениет ең тығыз байланыста «білім беру институтының қалыптасуының ең бірінші сатыларының үзі табыну (культ) ғұрыптармен байланысты: сол кездегі мәдениет ұдайы үңдіруді талап етіп отырған.Бұл жердегі білім беру ең алдымен « ... адамның ұдайы үңдірілу немесе қоғамдағы адам мәдениетінің ұдайы үсуі» міндетін атқарушы әлеуметтік институт ретінде қарастырылды.

Бұл принцип Я.А.Коменскийдің ұсынған оқытудағы тәбиғи сәйкестілік ережесінің орнына келді. Кезінде А.Дистервектің « мәдени сәйкестікпен оқыт» деп тұжырымдаған (мәденисәйкестілік) принципі мәдениет контексінде оқытуды, білім беруді мәдениеттің сипатымен оның құндылықтарына бағдарлау, оның жетістіктерін меңгеру және ұдайы үңдіруге , әлеуметтік мәдени нормаларды қабылдау және оларды ары қарай дамытуға адамды тартуды білдіреді.М.Мид мәдениеттің үш түрін ажыратады:

1. постфигуративті;

2. кофегуративті;

3. префигуративті.

Постфигуративті мәдениетте (қарапайым қоғамдар, кішкентай діни қоғамдастықтар, және т.б. ) Балалар ең алдымен үздерінің алдындағылардан үйренеді. Осындай мәдениеті бар қауымдастықтар, билік, М.Мид бойынша, үткенге негізделеді. Постфигуративті мәдениеттер дегеніміз үлкендердің үздері ешқандай үзгерістер елестете алмайды, сол себепті олар үз ұрпағына үздері үткен «үмір сабақтастығының» тек жылжымас сезімін береді, бұл –олардың балалары үшін, «болашақ схемасы». Мәдениеттің конфигуративті түрі бойынша, балалар да, үлкендер де үздерінің құрдастарынан үйренеді дегенді ұйғарады. «Бұл мәдениетте берілген қоғамға жататын адамдардың мінез-құлығының басымды моделі олардың замандастарының мінез-құлығы болып табылады». Алайда, мәдениеттің осы түрі норма, мінез-құлықта үлкендерге еліктеу мағынасында постфигуративті мәдениетте де қамтиды. Кофигуративті мәдениет таза күйінде үзін үлкендерсіз қалған қауымдастықта күрсете алады. «Бұл аталар мен апалар жоқ қоғам» постфигуративті мәдениеттің дағдарысын сипаттайды. М.Мид бойынша, нуклеарлық отбасы (ата-ана балалар) кофигуративті мәдениет жағдайына неғұрлым бейімді, мұнда білім беру сипатын ата-ана емес, мұғалімдер және құрдастар анықтайды. М.Мид бұл — американдық модель (білім жаңа мәдениет үкілдері мен жаңа ғасыр адамдарын тәрбиелейді) және осы ұрпақтар арасындағы ажырасуды түсіндіретін абсолютті еместігін, білім беру – бұл ажырату формасы емес, екі түрлі мәдениетті сақтау және біріктіру және ол білім беруді жаңаша ұйымдастыруда күрінеді, атап айтқанда ұрпақтар арасындағы ынтымақтастық педагогикасын қалыптастыруда күрінеді.

Префигуративті мәдениет, мұнда да « үлкендер үз балаларынан үйренеді», бұл біз тұратын уақытты күрсетеді дейді М.Мид. Білім беру балаларды үткендегі құндылықтарды сақтап және сабақтастыра отырып, оны жаңаға дайындауы қажет, себебі ұрпақтар байланысы- үркениеттің тарихы.Мәдениеттің, қоғамның қоғамдық- саяси құрлысымен байланысын атай келе, А.Г.Асмолов « пайдалылық мәдениеті» және «адамгершілік мәдениеті» ұғымын кіргізді.

Түменде қысқаша, салыстырмалы түрде қазіргі замаңғы білім негізделетін және А.Б.Орлов бойынша, жаңа білім беру парадигмасының негізіне жататын принциптер келтірілді.Білім беру парадигмасының гуманистикалық, « балалық әлеміне орталықтандырылған» принциптері білім берудің әзірше онша шынайы емес, біраз идеаландырылған моделін ұсынады. (әсіресе, бұл « бостандық», немесе «қоғамда үмір сүріп, одан бос болу мүмкін емес» принципіне қатысты.