Өзін-өзі бақылау сұрақтары: 1. Ырғақ ойын жаттығулары қандай қабілеттерді дамытады?
2. Бұлшықет тонусын реттейтін жаттығулардың балаға беретін әсері?
Әдебиеттер: https://nsportal.ru/shkola/dopolnitelnoe-obrazovanie/library/2015/01/30/uprazhneniyareguliruyushchie-myshechnyy-tonus
12-дәріс. Тақырыптың аталуы: Зейінді, қабылдауды, есте сақтауды, ойлауды дамытуға арналған жаттығулар Дәріс жоспар:
1.Зейінді, қабылдауды, есте сақтауды, ойлауды дамытуға арналған жаттығулар
2. Қарқын мен ырғақ сезімін дамытуға арналған жаттығулар
1.Зейінді, қабылдауды, есте сақтауды, ойлауды дамытуға арналған жаттығулар. Адамның өмірі мен қызметінде оның психикалық процестердің: зейін, қабылдау, қабылдау, есте сақтау, бейнелеу, қабылдау, ойлау, ойлаудың бірлескен ассимиляциясын қамтитын танымдық сферасы ерекше үлкен рөл атқарады.
Бұл процестер басқа қызмет түрлері сияқты танымдық құралдардың бір түрі ретінде қызмет етеді, оларға қызмет етеді және олардың тиімділігін қамтамасыз етеді. Бұл процестердің негізгі қызметі - когнитивті - аналитикалық.
Бұл жұмыста барлық танымдық процестерді дамытуға бағытталған жаттығулар ұсынылған: есте сақтау, ойлау, қиял, зейін.
Ойлауды дамытуға арналған жаттығулар Жұмбақтар Жұмбақтар қиялы мен логикалық ойлау қабілетін дамытуға, маңызды белгілерді бөліп көрсетуге және салыстыруға, ой ұшқырлығы мен икемділікке, зеректікке, өзіндік шешімдер таба білуге машықтандыруға көмектеседі. Сіз балаларды шақыра аласыз және кез-келген белгілі объектілерге өз бетінше жұмбақтар құрастыра аласыз.
Ұсыныстар дайындау
Бұл ойын таныс объектілер арасында әр түрлі, кейде мүлдем күтпеген байланыстарды тез орнату, бөлек шашыраңқы элементтерден жаңа тұтас бейнелерді шығармашылықпен құру қабілетін дамытады.
Қиялдыі дамытуға арналған жаттығулар Аяқталмаған фигуралар
Балаларға фигуралары салынған қағаз парақтары беріледі (шеңберлер, квадраттар, үшбұрыштар, әртүрлі сынық сызықтар және т.б.). Әр баланың бірдей фигуралар жиынтығы болуы керек. Балаларға суреттерді салуға ыңғайлы болу үшін фигураларға сурет салу үшін 5-10 минут қажет. Бала парақшаны бергенде, экспериментатор сегіз суреттің әрқайсысын атай алатынын сұрайды және әр суретке өз атымен қол қояды.
Зейінді дамытуға арналған жаттығулар «Айырмашылықтарды табу»
Балаға кішкене бөлшектердің белгілі бір санымен ерекшеленетін өте ұқсас екі сурет беріледі (мысалы, 18 а, б-сурет). Бар айырмашылықтарды табу керек - кем дегенде жиырма).
2. Қарқын мен ырғақ сезімін дамытуға арналған жаттығулар.
Түрлі музыкалық шығармалар балалар¬ды сезімдік толғанысқа келтіріп, белгілі бір көңіл күйін келтіреді, соның нәтижесінде қимыл белгілі бір сипатқа ие болады. Мы¬салы, мерекелік марштың салтанатты үні адамды қуантады, жанына жігер береді. Бұл дененің тік ұсталуынан, қол мен аяқтың дәл және нық қимылынан айқын көрініс табады. Керісінше, салмақты, баяу қимылды билер денені бос ұстауға, қимылды асықпай, барын¬ша еркін жасауға мүмкіндік береді. Музыка¬мен қимыл арасындағы байланыс тек қана олардың жалпы сипаттағы үйлесімдігімен шектелмейді. Музыкалық образдың дамуы, бір-біріне қарама қарсы және ұқсас музыкалық құрылымдарды салыстыру, мәнерлік реңк, ырғақтық өрнек ерекшелігі,динамикалық ерекшеліктері,қарқын-осының бәрі қимылдан көрініс таба алады.Көркемдік образ уақытына орай дамытыла отырып, музыкалық мәнерлік құралдарының ұштасу және алмасып оты¬руы көмегімен беріледі. Сондай-ақ қимыл да уақытқа қарай жетіледі: оның сипаты, бағыты өзгереді, өренктен құрылым жетіледі, оның жеке дара және топтық жүйелігі ауы¬стырылып отырады. Қарама-қарсылық және қайталаушылық принціпі музыкада қимылдың қарама-қарсылық және оның қайталаушылық жағдайына сәйкес болады. Жеңіл ырғақтар, көңіл аудару, қол соғу, аяқпен тақылдату арқылы жасаса, динамикалық, қарқынды сәттер –бағытын өзгертумен белгіленеді.
Алған дағдыларын бекітуде бағытталған және бұнын алдындағы сыныптарда жүргізілген жұмыстың белгілі бір қорытындысы болып табылады. Түзету ырғағы көмекші мектепте айтарлықтай орын алады. Сол себепті үйрету барысында мектеп жүйесіндегі сабақтастық туралы айтудың өзі қиын. Алай¬да мектептегі сабақтарға қажетті эстетикалық, ақыл-ой қабілеттерін, адамгершілік-еріктік сапаларын дамытуда ырғақтың қабілетін бағалаған жөн.
Әдебиеттер: 1. Выготский Л.С. Воображение и творчество в детском возрасте. – М., 1995.
2. Дьяченко О.М. Воображение дошкольника. – М., 1986.
3. Заика Е.В. Комплекс интеллектуальных игр для развития мышления учащихся// Вопросы психологии. – 1990, № 6. – С.86 -82.
4. Мальцева К.П. План текста как смысловая опора запоминания у младших школьников// Вопросы психологии памяти. – М., 1958. – С.87 – 109.