1. ДӘрістер бірінші дәріс Тіл білімі және оның зерттеу нысаны (объектісі)



бет47/78
Дата14.12.2021
өлшемі0,76 Mb.
#100494
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   78
Байланысты:
lektsii v platonuse

3. Қопарылмалы (флективті) тип. Бұған орыс, неміс, араб, грек т.б, тілдер енеді. Бұл тілдерге тән қасиеттер:

1) грамматикалық мағыналар негізінен ішкі флексия арқылы беріледі. Мыс: Он шел - она шла; Я ем — ты ешь; Он (она) ест. Я бегу, ты бежишь, он бежит.

2) сонымен бірге, грамматикалық мағыналар сыртқы флексия арқылы да беріледі. Мысалы:

И. что? книг+а, книг+и;


два (две);

он




Р. чего? книг+и, книг;


дв+ух;

его




Д. чему? книг+е, книг+ам;


дв+ум;

ему




В. что? книг+у, книг+и;


два (двух);

его




Т. чем? книг+ой, книг+ами;


дву+мя;

им




П. о чем? о книг+е, книг+ах;


о дв+ух;

о нем




3) жалғамалы тілдерде қосымшалар көбінесе дара мағыналы больш, бір ғана қызмет атқарса, қопарылмалы тілдерде бір қосымша бірнеше грамматикалық мағына білдіріп, әр түрлі қызмет атқарады.

Мысалы: книг+и дегендегі и жалғауы әрі атау септік пен көптікті, әрі ілік септік пен жекешелікті, әрі табыс септік пен көпшелікті білдіреді; 4) флективті тілдерде аффикстер сөздің түбіріне сіңісіп кетеді де, түбірлер аффикссіз дербес қолданыла алмайды. Мыс: пис+ать, пись+мо, пис+ание, дет+и, дет+ство, дет+ский;

5) флективті тілдерде аффикстер префикс, суффикс, инфикс больш бөлінуіне карай олар сөз құрамында әр түрлі орынға (басында, ортасында, аяғында) ие болады. Мыс:

по -кетті

при -келді

во -кірді

Он (она, они) вы > шел (шла, шли) -шықты

до -жетті

на -тапты

за -келіп кірді

пере -жүріп өтті



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   78




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет