1. Экономикалық талдау түсінігі мен оның мәні, мақсаты


Кесте 48 – Салыстырмалы аналитикалық баланс



бет66/67
Дата14.05.2020
өлшемі0,55 Mb.
#68469
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   67
Байланысты:
биз талдау экз сурак жауап

Кесте 48 – Салыстырмалы аналитикалық баланс


ың теңге)




Көрсеткіштер



Жыл

басына

Жыл

соңына

Активтер

I. Қысқа мерзімді активтер







Ақша қаражаттары және олардын эквиваленттері

-

10

Қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар

-

2160

Қысқа мерзімді дебиторлық берешек

25

104

Запастар

546

935

Басқа да қысқа мерзімді активтер

9

2205

Қысқа мерзімді активтер жиыны

580

5414




II. Ұзақ мерзімді активтер







Негізгі құралдар

104

95

Ұзақ мерзімді активтер жиыны

104

95

Баланс

684

5509

Пассивтер

III. Қысқа мерзімді міндеттемелер







Қысқа мерзімді қаржылық міндеттемелер

100

2326

Баска да міндетті және ерікті төлемдер бойынша







міндеттемелер

58

83

Қыска мерзімді кредиторлық берешек

93

1803

Қысқа мерзімді міндеттемелер жиыны

251

4212

IV. Ұзақ мерзімді міндеттемелер

-

-

V. Капитал







Шығарылған капитал

100

100

Үлестірілмеген табыс (жабылмаған зиян)

333

1197

Капитал жиыны

433

1297

Баланс

684

5509







Аналитикалык баланс тікелсй және көлденең талдау жүргізгенде қолданылады. Онда баланс құрылымы, оның жеке баптарының және бөлімдерінің өзгеру тенденциялары, ұйым мүлкінің прогрессивтілігі және оңтайлылық деңгейі зерделенеді.

Ұйымның қаржылық жағдайын жалпы бағалауды баланстың “ауыру” баптарын анықтау негізінде жасауға болады, оларды шартты түрде екі топқа бөлуге болады:

  • есеп беру кезеңінде ұйымның өте нашар қанағаттанарлықсыз жұмысы туралы дәлел болатын және соның нәтижесінде нашар қаржылық жағдайдың қалыптасуы:

  • аналитикалық есеп мәліметтері бойынша анықталынатын ұйым жұмысының белгілі бір кемшіліктері туралы куә болатын.

Балансты талдаудың негізгі міндеттеріне жатады:

  • ұйымның мүліктік жағдайына баға беру;

  • активтердің жеке топтарының өтімділігін талдау;

  • пассивтердің құрамын, құрылымын және динамикасын зерделеу;

  • міндеттемелердің активтермен қамтамасыз етілуі сипаттамасы;

  • активтер мен пассивтердің жеке топтарының өзара байланыстылығын талдау;

  • ақша қаражаттарын басқару қабілеттілігін талдау;

  • капиталды сақтау және өсіру мүмкіндігін бағалау.

Мұнда баланс баптарының құрамын, құрылымын өзара байланыстылығын зерделеу және оларды топтастыру тікелей талдауға, ол динамикасын бағалау - балансты көлденең талдауға жатады.

Балансқа талдауды жүргізгенде қажет:

активтерді талдағанда:

  • негізгі аналитикалық топтарды бөлу: қысқа мерзімді және ұзақ мерзімдіге;

  • активтердің жеке баптарының маңыздылығын бағалау;

  • активтердің жеке баптарының өзара динамикасын са­лыстыру;

  • қысқа мерзімді активтермен қысқа мерзімді міндеттемелердің өзгеру динамикасын салыстыру;

міндеттемелерді талдағанда:

  • аналитикалық топтарды бөлу: қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді; өтеу мерзімі жоғары және өтеу мерзімі өтіп кеткен; қамтамасыз етілген және қамтамасыз етілмеген:

  • активтерді қалыптастыру үшін қарызбен қаржыландырылған қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді көздердің маңыздылығын бағалау;

капиталды талдаған кезде:

  • капиталдың меншік иелерінің салымдары есебінен қалыптасқан бөлігін және ұйымның пайдасы есебінен құрылған бөлігін жекелей бөліп, капитал құрылымын бағалау;

  • капиталдың өзгеру себептерін талдау;

  • резервтің бар екенін ұйымның қаржылық күшінің босалқы қоры ретінде бағалау.


Баланстың қасиеттерін талдаған кезде:

  • баланс өтімділігін активтерді олардың айналымдылығы (сатылымдылығы) мерзімі бойынша топтастыру жолымен; пассивтерді — оларды өтеу мерзімі бойынша және активтермен пассивтердің сәйкесінше топтарын салыстыру;

  • меншікті капитал мен міндеттемелердің арақатынасының сипаттамасын беру;

  • ұзақ мерзімді каржыландыру көздерінің үлесін бағалау меншікті капитал және мерзімді міндеттемелердің қаржыландыру көздерінің жалпы көлеміндегі үлесі;

  • дебиторлық және кредиторлық берешектердің қалыптасу және өтеу шарттарын салыстыру.

Ұйымның қаржылық жағдайын талдау үшін балансты оқи білу керек және оны талдаудың әдістемесін жақсы меңгеру қажет. Балансты оқи білу — бұл оның әрбір баптарының мазмұны, оны бағалау тәсілдерін және баланстың басқа баптарымен байланысын, әрбір бап бойынша мүмкін болатын өзгерістердің сипатын және олардың ұйымның қаржылық жағдайына, оның төлем қабілеттілігіне әсерін білу.

Балансты оқу талдаудың бастапқы сатысы болып табылады, онда пайдаланушы ұйыммен алдын-ала танысады. Балансты оқығанда баланс жиынының және оның баптарының жеке бөлімдері, ұйым қаражаттарының орналасу дұрыстығы, оның ағым­дағы төлемқабілеттілігі және т.б. анықталынады.

50. Балансты тікелей және көлденең талдау

Балансты оқығанда тікелей және көлденең талдау қолданылады.

Тікелей талдау ұйым қаражаттарының және олардың көздерінің құрылымын көрсетеді. Салыстырмалы көрсеткіштерге көшу пайдаланылатын ресурстар көлемі бойынша және баска да көлемді көрсеткіштерден өзгешеленетін ұйымның экономикалық әлуетіне және қызметінің нәтижелеріне шаруашылық аралық салыстыру жүргізуге мүмкіндік береді.

Салыстырмалы көрсеткіштер инфляцияның әсерін жұмсартатындықтан баланстың абсолюттік көрсеткіштерін және олардың мәнін динамикада салыстыруды едәуір бұрмалайды.

Тікелей талдауға бастапқы немесе жинақталған баптар номенклатурасындағы түрлендірілген балансты жатқызуға болады.

Тікелей талдаудың максаты жеке баптардың баланс жиынындағы үлес салмағын есептеу және олардың динамикасын активтердің және оларды өтеу көздерінің құрылымдық өзгерісін анықтауға және болжауға мүмкіндік алу үшін бағалау болып табылады.


Көрсеткіштер

Жыл басында

Жыл соңында

Өзгеруі

(+,-),

мың

теңге

Өзгеру

керсеткіш

(+: -).

%

Активтер

I. Қысқа мерзімді активтер Ақша қаражаттары және олардың эквиваленттері

-

-

10.0

0,2

+10,0

-

Қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар

-

-

2160,0

79.2

+2160.0

-

Қысқа мерзімді дебиторлық берешек

25,0

3,7

104.0

2,0

79,0

+416,0



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   67




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет