1. эпоәК қолдану бойынша әдістемелік нұсқаулар

Кәсіпорындағы қаржылық жоспарлаудың негізгі мақсаты кәсіпорынның дамуының қамтамасыз ету үшін оның барлық ақша қаражаттарының пайдалану бағыттарын және оның табыстарын жоспарлау болып табылады.

Қаржылық жоспардың міндеттері келесілер:

1. Кәсіпорын табыстарын көбейту резервтерін және олардың құрамын мобилизациялауды анықтау.

2. Қаржылық ресурстарды тиімді пайдалану, инвестицияны тиімді пайдалану.

3. Өндірістік жобаның көрсеткіштерінің қаржылық ресурстармен байланыстырылуы.

4. Бюджетпен, банктермен, сонымен қатар басқа да кредиторлармен тиімді қарым-қатынастарға негізделу.

5. Оперативтік және кассалық жоспарлардың, несиелік өтініштердің, табыс пен өнімді өткізуден табыстарды қысқа мерзімді жоспарлауды өңдеу.

6. Алдағы қаржылық жоспарлаудың орындалуын бақылауды жүзеге асыру.

7. Негізгі қызметтің күрделі шығындарымен күрделі жұмыстарына айналым капиталының таратылмауы.

Қаржылық жоспардың құрамында табыстар жоспары, шығыстар жоспары, компания активтері мен пассивтерінің балансы.

Қаржылық жоспардың мазмұнын келесі кәсіпорынның кірістері мен шығыстарының негізгі көрсеткіштерімен сипаттауға болады.

1. Қаражаттың табыстары мен түсімдеріне келесі көрсеткіштер жатады:

а) өнімді өткізуден түскен түсім

в) басқа да өткізуден түскен түсім

с) жоспарланған өткізілмеген шығындар

д) амортизациялық аударымдар

е) басқа кәсіпорындардан түскен қаражаттары

ж) бюджеттен тыс қорлардан түсімдер

2. Шығындар мен ақша аударымдары келесі көрсеткіштерден тұрады:

а) таза табыстан төленетін салықтар

в) таза пайданы бөлу

с) ұзақ мерзімді инвестициялар

д) басқа да шығындар

Қаржылық жоспарлаудың әдістері:

1. Экононмикалық талдау әдісі

2. Нормативтік әдіс

3. Баланстық есеп әдісі

4. Ақша ағымдарының әдісі

5. Есептеудің көп варианттылығының әдісі

6. Эконономикалық математикалық әдістер

Қаржылық жоспарлау – бұл өзіне бірнеше этаптардан тұратын күрделі процесс (3 суретте көрсетілген).

Қаржылық жоспарлау процесі.

1. Қаржылық жағдайын талдау.

5. Жылдам қаржылық жоспарларды дайындау.

Жедел қаржылық жоспарлау – бұл корпорацияның қаржылық жетістіктерін қамтамасыз ету үшін қажетті қаржылық жоспарлаудың жүйесі.

Жедел қаржылық жоспарлауға келесілер жатады:

1. төлем күнтізбесін құрастыру және орындау

2. кассалық жоспар

3. қысқа мерзімді несиенің қажеттілік есебі

Кәсіпкерлік қызметті қаржыландырудың мүмкін көздері ретінде келесілер қарастырылады:

жарғылық капитал;

акциялардың эмиссиясы;

коммерциялық (тауарлық) несие;

франчайзинг;

лизинг;

облигациялардың эмиссиясы,

бантік қарыз;

өзін өзі қаржыландыру (ішкі өсім);

мемлекеттік қаржыландыру.

Қаржы көздері меншікті (ішкі) және шеттен тартылған, қарыздық (сыртқы) көздер болып бөлінеді.

Сурет 1-Кәсіпкерлікті несиелеу көздері

Қаржылық кәсіпкерлік мағынасы жағынан коммерциялық кәсіпкерлікке ұқсас, бірақ та мында тауар болып ақша, бағалы қағаздар, валюта есептеледі.

Қаржылық тәуекелдікті бағалау кезінде ақша курсының, бағалы қағаздардың өзгереуін, ақша валюта операциясының шектеулілігі, кәсіпкерлік қызметте қаржылық ресурстардың бір бөлігін алып қалуды ескеру қажет.

Егер ұйымдастырушыда құжаттарынан басқа ештеңе жоқ болса, онда олар таңдаған нарық сегметіндегі орнын сақтап қалу үшін жобаны одан әрі толықтырып, тиімділік түрлерін ұсыну керек. Сонымен қатар, құрылған топтағы қатысушылардың жоғары білімді, біліктілігі, ұйымдастырушылық қабілеттері, психикалық үйлесімдіктері болуы міндетті. Бұл кезеңде, яғни бизнес жоспарға дайындық кезінде мынадай сұрақ туындайды: жекелеген жұмыстарға жетекшілік етуді кімге тапсыру керек? Бизнес жоспарды құрудағы жұмысты оның ұйымдастырушылары көбінесе өз мойындарына алады. Бұл жағдайлар көбінесе бизнес жоспардың қарапайым, көп қаражатты керек етпеуі және іске салынған капиталдан айырылып қалу қаупі болмаған кезде. Егер де бизнес жоспарды құру қиын болған жағдайда өз жұмыстарын жақсы білетін мамандарды топ қатарына қосу қажет. Себебі олар бизнес жоспардың құқық, есеп, қаржылық жақтарын жетік біледі және де олар өндірістің техникалық жақтарын да жақсы біледі. Топтың өз жұмысшылары мен жалдамалы жұмысшыларының біріккен күші жақсы нәтижеге қол жеткізуге көмектеседі. Бизнес жоспар бұл инвесторды жобаның пайда әкелетіне көзін жеткізетін бірден бір құжат.