120. Халықаралық ғылыми жарияланымдар жүйесіндегі библиометриялық көрсеткіштер: импакт-фактор Импакт-фактор . Қазіргі таңда журналдың импакт-факторы (ИФ, немесе IF) – білімнің жақын салаларындағы ғылыми зерттеулердің деңгейін салыстыруға болатын формальды критерийлердің бірі болып табылады[1]. Импакт-фактор-осы журналда өткен екі жылда жарияланған мақалаларға ағымдағы жылы журнал алған сілтемелер санының осы журналда осы кезеңде жарияланған мақалалар санына қатынасы [3]. ИФ есептеу әдістемесі. Әдетте есептеу үш жылдық кезеңге негізделеді. Мысалы, 2010 жылы журналдың импакт-факторы i2010 мынадай түрде есептеледі: I2010 = А / В, мұнда А – 2008-2009 жылдары осы журналда жарияланған мақалалардың журналдарындағы 2010 жыл ішіндегі дәйексөздер саны; В – 2008-2009 жылдары осы журналда жарияланған мақалалардың саны. 8 осылайша, импакт-фактор журналдың орта мамандандырылған бабы дәйексөз келтірілетін жиілікті анықтайтын шара болып табылады. Импакт-факторды есептеу кезінде барлық жарияланымдар емес, тек "дәйексөздер болуы мүмкін", яғни зерттеу мақалалары мен ғылыми шолулар ескеріледі. Мақалалардың кейбір түрлерінде дәйексөздер ескерілмейді (редакциялық жазбалар, редакцияға жазылған хаттар, жаңалықтар, конференциялар туралы есептер, жаңылыс тізімдері және т.б.). Импакт-фактор ғылымометриялық критерий ретінде формальды белгілер бойынша әртүрлі журналдар мен зерттеу топтарын салыстыруға мүмкіндік береді. Ол журналда жарияланған әрбір мақала шыққаннан кейін кейінгі екі жыл ішінде орта есеппен қанша рет дәйексөз келтіретінін көрсетеді. Алайда, импакт-фактор техникалық және әдіснамалық сипаттағы бірқатар кемшіліктерге ие. Соңғысына әдетте келесілер жатады: дәйексөздер саны (жарияланымдар саны сияқты) зерттеу сапасына әрдайым байланысты емес; дәйексөздер есепке алынатын екі жылдық интервал тым аз, өйткені классикалық мақалалар жарияланғаннан кейін бірнеше он жыл өткеннен кейін де жиі айтылады; ғылымның әр түрлі салалары үшін нәтижелерді жариялаудың әртүрлі жиілігі де тән. Дегенмен, соңғы уақытта импакт-факторға сәйкес мақалалардың сапасын да бағалайды және зерттеушілерге қаржылай қолдау көрсетеді. Импакт-фактор РИНЦ, Web of Science (Journal Citation Reports аналитикалық модулі), SCI мәліметтер базасында ұсынылған.