1. Ген туралы түсінік. Гендердің жіктелуі анықтама
КЕҢІСТІКТІК ҰЙЫМДАСУ ДЕҢГЕЙІ
жүктеу/скачать 64,07 Kb.
|
1. Ãåí òóðàëû òñ³í³ê. Ãåíäåðä³ æ³êòåëó³ àíûòàìà
| 16.КЕҢІСТІКТІК ҰЙЫМДАСУ ДЕҢГЕЙІ
Бірінші реттік құрылым амин қышқылдары қалдықтарының бірізділігі. пептидтік байланыс (-СО-NH-)- айналу мүмкін емес Екінші реттік құрылым нәруыздың кеңістіктік ұйымдастырылу деңгейі төмен α- ширатпа пептидтік тізбегін қаңқасы ширатылып, амин қышқылдарының радикалдары сыртқа қарай бағытталған болады. β-құрылым пептидтік тізбектігінің қаңқасы зигзаг тәрізді конфигурация түзеді. Үшінші реттік құрылым - нәруыздық глобуланың түзілуі. Амин қышқылдары радикалдарының арасындағы байланыстар :-дисульфидті -ионды -сутектік -гидрофобты Төртінші реттік құрылым бірнеше суббірліктен тұрады. Нəруыздардың қасиеттері Денатурация–нәруыз молекуласының табиғи құрылымының өзгеруі. Денатурация факторлары:сусыздану, рН ортаның өзгеруі,температура, сәулелену, атмосфералық қысымның өзгеруі, ауыр металл тұздарының әсері, органикалық еріткіштердің әсері. Ренатурация–нәруыз құрылымының қалпына келуі, бұл молекуланың бірінш реттік құрылымы бұзылмаған кезде және ортаның қалыпты жағдайы қалпына келген кезде жүзеге асады. Лигандалар – нәруыз құрылымына әсер етеді: үшіншілік құрылымды өзгертеді және тұрақтандырады. Глобулаларды қосады, нәруыз суббірліктерінің қозғалғыштығын қамтмасыз етеді. Шаперондар – жаңадан түзілген нәруыздардың дұрыс фолдингін қамтамасыз етеді, рефолдингті бақылап отырады, нәруыздардың жасушаішілік тасымалдануына қатысады. Катализдық қызмет Жасушалардағы биохимиялық реакцияларды жеделдететін ақуыздар - ферменттер қамтамасыз етеді, мысалы: трипсин пептидтік байланысты бұзады Тасымалдау қызметі Ақуыздар заттардың (молекулалардың) жасуша мембраналары мен органеллалардың мембраналары арқылы тасымалдануына, сондай-ақ заттардың жасушалар, ұлпалар, мүшелер арасында тасымалдануына қатысады. Қорғаныс қызметі Иммундық жүйе иммуноглобулиндердің синтезін қамтамасыз етеді, бұл бөгде молекулаларды, вирустық бөлшектерді, бактерияларды тануға және байланыстыруға ықпал етеді, нәтижесінде оларды бейтараптайды. Жиырылу қызметі Кейбір ақуыздар жасушаларға не жиырылу, не қозғалу қабілетін береді, актин мен миозин - бұл қаңқа бұлшықеттерінің жиырылуына қатысатын фибриллярлы ақуыздар, цитоскелет ақуыздарының арқасында митоз кезінде хромосомалар алшақтайды. Құрылымдық қызметі Тіндерде белгілі бір жолмен орналасқан ақуыздар оларға форма береді, тірек жасайды, тіннің механикалық қасиеттерін анықтайды, фибриллярлы белоктар, атап айтқанда дәнекер тіндегі коллаген (шеміршек пен сіңірдің құрамдас бөлігі), шаштағы тырнақтардағы, терілердегі кератин, қан тамырлары қабырғасындағы эластин. Реттеуші қызмет Кейбір ақуыздар мен полипептидтер организмнің ішкі ортасының тұрақтылығын сақтауға қатысады. Сондай-ақ, ДНҚ-мен байланысатын реттеуші ақуыздар гендерден ақпараттарды оқуды реттей алады. Бірқатар гормондар белоктармен немесе полипептидтермен ұсынылған, мысалы гипофиз безінің гормондары, ұйқы безі, кейбір гормондар аминқышқылдарының туындылары. ДНҚ-мен байланысатын ақуыздардың мысалы ретінде гистондарды айтуға болады. Қоректендіру (энергетикалық) қызметі Бұл қызметі ұрықтың тамақтану көзі болып табылатын резервтік белоктар деп атайды (жұмыртқа ақуыздары (овалбуминдер). Сүттің негізгі ақуызы (казеин). Ақуыздар энергия көзі ретінде де қолданыла алады, бірақ басқа көздер (көмірсулар мен майлар) болған кезде ғана) 1 г ақуыздың ыдырауы нәтижесінде 17,6 кДж энергия бөлінеді. жүктеу/скачать 64,07 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|