1 геологиялық БӨлім 4 1 Кен орны жайлы жалпы мәліметтер 4

4. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ

4.1 Технологиялық үрдісті жүргізудің негізгі қауіпсіздік ережелері.

Топтану қондарғыларында қызмет ететін персонал олардың жүйелері мен барлық аппараттарының неге арналғанын, құбырлардың, арматуралардың, бақылаушы-өлшеуші құралдар мен автоматика амалдарын білуге міндетті. Жұмысты жүргізгенде "мұнай өнеркәсібіндегі өрт қауіпсіздігінгң ережелері" мен "мұнайгазөндіру өнеркәсібіндегі қауіпсіздік ережелерін" қадағалау қажет.

Технологиялық тәртіпте жұмыс істеу үрдістің технологиялық картасымен (аппаратурадағы деңгейлер, қысым, температура және т. б. ) бекітілген.

Топтау қондырғыларының объектілері мен жабдықтардың жеке түрлерін пайдалану ережелерін сақтау "Жетібаймұнайгаз" өндірістік басқармасының бас инженері бекіткен мынадай қағидалар мен ережелерге, нұсқауларға сәйкес жүргізіледі:

- КИПиА құралдары мен жабдықтарының, барлық аппараттардың дұрыс қызмет етуін жүйелі тексеру.

- Жеке қорғау құралдарының жұмыс реті мен дұрыс қолданылуын қадағалау.

- ППР графиктерін, құбырларды, жабдықтарды қарау мен жүйелі сұрыптау және оларды дер кезінде жөндеуді сақтау.

- Қысыммен жұмыс істеп тұрған жабдықтар мен аппараттарда жөндеу жұмыстарының өндірісіне жол бермеу.

- Газ қауіпті орындарды жөндегенде ұшқын болдырмайтын саймандарды қолдану.

ПТБ-10/64 мұнайды қыздыру пештерін пайдаланғанда төмендегідей үрдісті жүргізуідің қауіпсіздік талаптары мен ережелері орындалуы қажет:

- құбырлы алқалардың ирек түтігі, мүржалардың жағдайларын бақылау;

- мүржалардағы үру кезінде жұмыс тоқтатылу керек;

- пештердегі отының жануының қалыпты тәртібін қадағалау қажет. Барлық форсункалар бір келкі жүктеліп, факельдердің ұзындықтары бірдей болуы керек;

- жану камерасын ауамен үрлегенше пештердің форсункаларын от алдыруға болмайды;

- форсункаларға газбен бірге конденсат келіп түскенде газ беруші вентильдерді тез арада жауып, конденсатты шығару керек;

- мұржалар жанып кеткен жағдайда пештерді пайдалануды апатты жою жоспарына сәйкес тез тоқтатау қажет.

Газ отынды мұржалы пештерді пайдалануға "газ шаруашылығындағы қауіпсіздік ережелері" бойынша бекітілген тәртіпте емтихан тапсырған адамдар ғана газ отынды қондырғыларда қызмет етуге хұқылы.

Резервуарлы парктерді пайдаланғанда күтуші персонал құбырлардың және барлық ілмекті арматуралардың тағайындалуы мен орналасу үлгісін білуі керек. Барлық резервуарларда үлгіге сәйкес реттік нөмірлері белгіленуі керек.

Резервуарлы парктің территориясындағы барлық өрт сөндіруші саймандар әрқашан өздерінің арнаулы орындарында толық жұмыс істеп тұруы керек.

Оператор өз кезекшілігінде резервуарларды қарап шығыуы керек. Ол ыдыстардың жапсарларынан сұйық ақса, ыдыстардан қалыпсыз шу естісе, сұйық ыдыстан асып кетсе және тағы да басқа кемшіліктер туралы басшылыққа хабарлап, журналға қолданған шараларды жазып отыруы қажет.

Резервуар түбінің негізгі металы немесе жапсарларында жырықтар пайда болса оларды тез босатып, тазалап жөндеуге дайындау керек.

Деэмульгаторларды қолданғана улы заттармен жұмыс істеудің қауіпсіздік ережелерін сақтау қажет.

Деэмульгаторларды бөшкелерде сақтағанда

- қатты жабындымен;

- бөшкелерді күн сәулесінен қорғайтын қалқамен;

- бөшкелерді сақтау мен олардың жүйеге деэмульгаторларды бергенде көтерілуі үшін бейімделуіне арналған сталлаждармен;

- жасанды жарықтандырумен;

- құлыппен жабылатын қақпалар және периметрі бойынша тор қоршаулармен қамтамасыздандырылған арнайы қоймалармен (аландармен) жабдықталады.

Қоймалардың (аландардың) қақпалары мен қоршауларында осы заттар үшін бекітілген белгілер мен "У.Өрт қауіпті" деген жазу болуы керек.

Деэмульгаторларды бар бөшкелерді ашқанда ұшқын болдырмайтын арнайы кілттер мен саймандарды пайдаланған жөн.

Бөшкелердің саңылаусыздығын үнемі қадағалап, бүтін емес бөшкелерді тез босату керек.

Құбырларды, сораптарды, штангілерді басқа өнімдерді айдауға қолдануға болмайды.

Деэмульгаторлармен жұмыс істегенде жеке бастың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін түрлі заттармен қоса арнайы киім, аяқ киімді пайдалану кажет.

Деэмульгаторларды тағайындалуы бойынша ғана қолдану керек. Деэмульгаторларды беті-қол жуу, арнайы киімдерді жуу мен тазалау, еден жу, қандайда бір ерітіндіні алу және тағы басқа мақсаттарда қолдануға болмайды.

Деэмульгаторлармен жұмыс істейтін адам деэмульгаторлардың қауіпсіздігі мен улылығы туралы хабардар болуы керек. Жарылыс, өрт және деэмульгатормен уланған кезде алғашқы көмек көрсете білуі керек.

Жұмыс аймағының ауасының құрамында деэмульгаторларды ерітуші булар болса А маркалы сүзгіш қорабы бар противогаздарды қолдану қажет.

4.2 Өндірістік басқарманың объектілерін статикалық электр қуаты мен найзағайдан қорғау

Адамдардың қауіпсіздігі және ғимараттар мен жасақтардың сақталуы үшін, сонымен қатар жабдықтарды бұзылыстардан, өрттенуден және найзағайдың тура соққыларынан болатын жарылыстардан қорғау үшін “ғимараттар мен жасақтардың найзағайдан қорғанышын орналастыру мен жобалау бойынша нұсқаларға” сәйкес найзағайдан қорғаныш орнатылады:

- жерге қосатын сымдардың жалпы кедергілерін азйту үшін өндірістік құбырларды пайдалануға рұқсат етілмейді;

- ғимараттардың ішінде, сондай-ақ сыртында орналасқан резервуарлар, газ құбырлары, өнім құбырлары, қую-құйып алу қондырғылары, желдеткіш қондырғылар, барлық металл аппараттар статикалық электр қуатының разрядтары мен найзағайдың екінші пайда болуынан қорғалуы үшін жерсіңдіруші нұсқаға жалғануы керек;

- жеке орнатылған аппараттар мен резервуарлардың өз жерсіңдіргіштері болуы керек немес жалпы жерсіңдіруші нұсқаға жалғануы керек. Бірнеше аппараттар мен резервуарларды жерсіңдіруші өткізгішпен тізбектен қосуға болмайды;

- найзағайдан қорғау мен жерсіңдіруші қондырғылардың журналда жазылған және акт құрылған, қондырғының бастығымен бекітілген графиктер мен нұскауларға сәйкес мерзімі көрсетілуі қажет;

- мұнай мен тез тұтанғыш өнімдерді резервуарлар мен темір жол цистерналарына сорғалатып құюға болмайды.

Резервуарларды толтырғанда сұйықтың деңгейіне мән берілуі қажет. Өнім құйылатын құбыр резервуардағы өлі қалдық деңгейінен төмен болуы керек.

Найзагай ойнағанда мұнай мен тез тұтанғыш өнімдерді құюға, сонымен қатар олардан сынама алуға болмайды.

4.3 Топтап өлшейтін қондырғыларды найзағайдан қорғау

Өз кезегінде, электрлі қондырғылардың құрылғылары ережеерінің (ПУЭ) В-1 және В-2 кластарына жататын ғимараттар мен жасақтар құрылғыларына қарай найзағайдан қорғаудың 1 категориясына кіреді.

Топтап өлшейтін қондырғылардың объектілері қосылатын, 1 категорияға жататын ғимараттар мен жасақтар Қазақстанның барлық аймағында найзағайдан қорғалуға міндетті деген ұсыныстар йтылған.

Бұл найзағайдан қорғау қондырғысының категориясын дұрыс анықтау қарастыралатын топтап өлшейтін қондырғылардың объектісін пайдалану үшін қажетті шарт болып табылатын туралы айтады.

Ғимараттар мен жасақтар қорғау аймағын қамтамасыз ететін жеке тұрған стерженді немесе арқанды найзағай бағыттауыштармен қорғалады.

Топтап өлшейтін қондырғының найзағайдан қорғанышын жобалау үшін жұмыстағы ұсыныстарды пайдаланамыз. Стерженді найзагай бағыттауыштың қорғау аймағының құрылысы мен есебі Г.М.Кржижановский атындағы энергетикалық институт ұсынған әдіс бойынша жүргізеі.

І құрылысқа топтап өлшейтін қондырғы мен өздігінен ағатын жинау коллекторы жатады. ІІ құрылысқа - бөлімшелік саңылаусыздандырылмаған резервуарлар, сорап пен жинау коллекторы. ІІІ құрылысқа - шикізат резервуарлары, газ жинаушы құбыр.

Ұсыныстарға сәйкес берілген жасақ кешенін қорғау үшін 2 стерженді найзағай бағыттауышты қолданған жөн. Ол үшін І құрылысқа жататын 1-найзағай бағыттауыштың оптимал биіктігін (h) табамыз.

ІІ қрылыс бөлігіне қатысты 1-найзағай бағыттауыштың оптимал биіктігін анықтаймыз.