1 Жазық иінтіректі механизмдердің құрылымдық талдауы Жұмыс мақсаты
жүктеу/скачать 7,97 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қауіпсіздік ережесі.
- 10 Жұдырықшалы механизмнің параметрлерін анықтау Жұмыс мақсаты
- Теориядан қысқаша мәліметтер.
- Қондырғының құрылысы мен жұмыс істеу принципі.
- Жұмысты орындау тәртібі
- Вариант № Негізгі параметрлар А схемасы
- Вариант № Алыстау φ
| Жұмыстың орындалу тәртібі.
1) Оқытушынан жай берілістің модельді және планетарлік механизмнің модельді алу керек. 2) Осы механизмдердің барлық донғалақтардың тістерінің саны көрсетіп кинематикалық схемаларды сызу керек. 3) Жетекші мен жетектегі звеноларды таңдап, әрбір механизмдің беріліс қатынасыға аналитикалық өрнекті құрастыру керек. 4) Осы аналитикалық өрнектімен беріліс қатынасыны анықтау керек. 5) Жетектегі звеноның бір айналымға сәйкес жетекші звеноның айналымдарды санап, беріліс қатынасыны экспериментальді анықтау керек. Баяндаманы құрау. Жұмыс бойынша баяндама мынадан тұрады: 1) Жұмыстың мақсаты. 2) Берілген тісті механизмдердің кинематикалық схемалар. 3) Әрбір донғалақтардың тістерінің саны. 4) Әрбір схемаға беріліс қатынасыны анықтауға есептеу формуласы. 5) Беріліс қатынасының есептеу формуласымең айырысатын мән. 6) Жетектегі мен жетекші звенолардың айналымдарды саналғаң беріліс қатынасының мәні.
Осы зертханалық жұмысты орындау барысында қауіпсіздік ережесінің ортақ талаптары сақталуі тиіс. Бақылау сұрақтары. 1. Беріліс қатынасы деп не аталады? 2. Жай және планетарлік тісті механизмнің арасында қандай? 3. Планетарлік тісті механизмнің негізгі звенолар қалай деп аталады? 4. Планетарлік тісті механизмнің беріліс қатынасының белгілеуде индекстер не көрсетеді? 5. Айналысты тісті механизм деп не аталады? 6. Шындық планетарлық механизмнің және айналысты механизмнің беріліс қатынасыдардың қосынды неге тең?
Жетектегі звеноның белгілі қозғалыс заңдың жұдырықшаның профильды жобалау. Теориядан қысқаша мәліметтер. Жұдырықшалы механизмдер шығар звенолардың қажетті қозғалыс заңдарын іске асыра алады, басқару қызметін орындайды және технологиялық процестерді бағдарлайды. Іс жүзінде жүдырықшалы механизмдердің геометриясы мен оның динамикасы арқылы шешілетің негізгі шарттар жетектегі звеноның берілген заңы бойынша жеткілікті дәлдікпен жүзеге асырылады. Кинематикалық тізбегінің құрамына жұдырыұша кіретін механизмді жұдырықшалы механизм деп айтады. 
Жұдырықша деп айнымалы қисық кескіні бар жоғары кинематикалық жұпты звеноны айтады. Жұдырықша және жетектегі звено – итергіш айналмалы, ілгерілемелі және күрделі қозғалыстарды іске асыралады. Итергіштің қозғалыс сызығы жұдырықшаның айналу центрі арқылы өтіп алады немесе айналу осіне қатысты е(эксцентриситет) аралық орын ауыстырып алады (10.1 - сурет). Жұдырықшалы механизм теория жағынан алғанда әртүрлі қозғалыс заңдарды жүзеге асырады, бірақ практикада тек қана жұдырықшаның профильнің өңдеу оңай технология қамсыздандыратқан және жұдырықшалы механизмларға кинематикалық пең динамикалық талаптарға сай болу заңдарды пайдаланады. Жетектегі звеноның өзіндік қозғалу фазасымен жұдықшаның айналу бұрыштар байланысты (10.1 - сурет), мұнда φП – көтерілу фазасы, φВВ – жоғарғы тынуың фазасы, φО – қайта оралуы фазасы, φНВ – төменде тынуың фазасы, ал жұдықшаның толық бұрышы – φП+φВВ+φО+φНВ=2π(рад) М  еханизмнің мұқият звеносының әлпеттес қозғалыс циклограммасы (10.2 -сурет) итергіштің алыстау(көтерілу) фазаларын, жоғарыда тынуын, қайта оралуы мен төменде тынуын көрсетеді. Итергіштің төрт қозғалу фазасына жұдықшаның төрт профиль бұрышы сәйкес келеді. Кейбір жағдайларда итергіштің жоғарғыда мен төмендегі тынуларының бұрыштары нольге тең болулары мүмкін.
Жұдырықшалы механизмді жобалай отырып, конструктор талай мәселені дәйекті шешеді: механизмнің түрімен жетектемелі звеноның қозғалыс заңын талдайды, механизмнің бас звеноларыны негізгі өлшемдері мен жұдырықшаның жұмыс профилін анықталады. Жұдырықша профилінің жобасы қозғалысты теріс айналдыру әдісіне негізделген. Барлық механизмге жұдырықшаның бұрыштық жылдамдығының шамасына тең және оның бағытына теріс бағытылған бұрыштық жылдамдық беріледі, сонда жұдырықша тоқтайды,ал итергіш (немесе күйенте) жұдырықшаның нақты қозғалыс бағытына теріс қарай айналады, және оның шамасына тең жұрыштық жылдамдық беріледі. Теріс айналдырылған қозғалыста итергіш (немесе күйенте) бірнеше дәйекті орындарды алады,ал роликтің ортасы жұдырықшаның теориялық профилін сызып береді. Жұдырықшаның тәжиребелік профилі теориялық профиліне қисығына қарағанда өзі эквидистанттық (тең қашықтықта тұру) болып келеді. Қондырғының құрылысы мен жұмыс істеу принципі. Аспап ТММ-21 – жұдырықшалы механизм айналмалы және ілгерілемелі қозғалушы итергішпең зертеуге арналған. Аспап стол түрінде, тасмалданады. Барлық құрылымдар 1 тұғырда монтажлған (10.3 - сурет). Тұғырдың сол жақ бөлігінде тұғырдың жазықтығына тіке осьті 4 түтқаның көмегімен айналатын 3 диск орнатылғаң. Дисктың айналу бұрышы 5 шкаламен тұрақты 6 индекстен саналады. Жұдырықшаның профилі өндірілетін дөңгелек қағаз-заготовка 3 табакшаның ортасына орналасқан төрт 7 инелерге жапсырылады да алынатын бастырықпен бекітіледі. Каретка 8 винттін 9 көмегімен заготовканың артасына көшіріледі немесе одан алысрылынады, бүл орынауыстыру 10 шкаламен белгіленеді. Каретка 11 винтпен көлденен бағытта көшірілінеді, бұл орынауыстыру 12 шкаламен саналады. Таңбаланғаң 16 секторы бар 15 күйенте 17 винтпен 14 осьті айналып бүралады. Күйентенің ойығына 18 циркулдік бейімдеме еркін орналысғаң, ол 20 шкалада күйетенің айналу осінен циркулдік бейңмдеменің ортасына дейіндегі арағашығтығ белгіленеді, ал сектордың 16 шкаласында күйетенің айналу бұрышы саналады. Центрлі ғұрал 18 циркулдік бейімдеме ғұралдығ ортасында (төменгі жағында) ине орналысған, ол қағаз дөнгелекке жұдырықшаның теориялық профилін тесіп салады. Құралдың төменгі жағында қарындаш бекітілген, оның осі құралдың айналу осінен роликтің радиусына тең арақашықтықта орналасқаң.  Аспаптың сипаттамасы. Қағаз дөнгелекпең дисктің бұрылу бұрышы φ=360˚. Күйентенің айналу осінен дисктің осіне дейінгі арақашықтық 50÷120 мм болады. Күйентенің ұзындығы (күйентенің айналу осі мен циркульдің айналу осінің арасындағы арақашықтық) L =35÷120 мм. Күйентенің бұрылу бұрышы ψ=0÷59˚. Циркуль арқылы (роликтің радиусы) салынатың шенбердің радиусы ρ=10мм. Эксцентриситет (каретканың барынша көп кқлденеғ ауытқуы) е=0÷45мм. Циркульдік бейімдіме осінің дисктың ортасынаң барынша көп ауытқуы S=0÷90мм. Қағаз дөңгелек заготовканың диаметрі Д=190мм. Жұмысты орындау тәртібі: 1) ТММ-21 аспаптың құралымен танысу. 2  ) Механизмдің схемасы (10.4,а –сурет – А схемасы; 10.4,б – сурет – Б схемасы) мең негізгі параметрларды жазып қою (10.1 - кесте): күйентенің ұзындығы L және күйентенің айналу осі мен жұдырықшаның айналу осінің арасындағы арақашықтық l (немесе жұдырықшаның ең аз радиусы R0 мен эксцентриситет e), күйентенің құлашы ψА (немесе итергіштің жүрісі SА); қозғалыстың циклограмманы (10.2 - сурет), яғни φП, φВВ, φО, φНВ (10.2 - кесте); жетекші звеноның қозғалу заны (10.3 - кесте). 10.1- кесте
10.2 - кесте
жүктеу/скачать 7,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||