Еңбекті ұйымдастырудың мәні мен принциптері

23.Еңбекті ұйымдастырудың мәні мен принциптері.
Еңбекті ұйымдастыру-бұл басқарушылық функциялардың бірі, кәсіпорынды басқарудың бір бөлігі, еңбекті ұйымдастыру жүйесін құру, қолдау, реттеу және дамыту, оны инновациялар негізінде қайта құру.Бұл қызмет бір реттік шашыраңқы әрекеттер ретінде емес, тұрақты процесс ретінде жүзеге асырылуы керек. Еңбекті ұйымдастыру-өндіріс процесінде тірі еңбекті пайдаланудың ең жақсы нәтижелеріне қол жеткізуге бағытталған ұйымдастырушылық жүйе.Еңбекті ұйымдастырудың негізіндекәсіпорында, оның бөлімшелерінде және жұмыс орындарындажұмыс күші мен еңбек құралдарын мейлінше тиімді пайдалану қамтамасыз етіледі. Еңбекті ұйымдастыру әрбір кәсіпорында өндіріс мәдениетінің жоғары болуын, ауыр еңбектің жойылуын, еңбек жағдайының мықты жақсаруын,санитарлық-гигиеналық және эстетикалық жағынан қолайлы жағдай жасалуын талап етеді.Еңбекті ұйымдастыру - жұмыс күшін ұтымды пайдалануды қамтамасыз ететін шаралар жүйесі. Өндіріс барысында адамдарды тиісінше орналастыруды‚ еңбек бөлінісін‚ әдістерін‚ оны біріктіруді‚нормалауды‚ ынталандыруды‚ жұмыс орындарын ұйымдастыруды‚оларға қызмет көрсетуді‚ қажетті еңбек жағдайын қамтиды.Экономикалық міндеттер еңбек өнімділігін арттыруға‚ өндіріс құрал-жабдығын толық пайдалануға‚ өзіндік құндытөмендетуге‚ өнім сапасын жақсартуға бағытталған; психо-физиологиялық міндеттер қоғамның басты өндіргіш күші - адамның денсаулығын сақтауды және жұмыс істеу қабілетін арттыруды қамтамасыз ететін қолайлы өндірістік жағдай жасауға бағытталған; әлеуметтік міндеттер - еңбекті материалдық жағынан қанағаттандыруға‚ жұмыссыздықтан қорғауға‚жұмысшылардың басқа да әлеуметтік мұқтаждарын қанағаттандыруғабағытталған.

22.Пайда.
Кез келген кәсіпкерлік қызметтің негізгі мақсаты-пайда табу. Бұлалынған табыс пен компанияның шығындары арасындағы айырмашылық.Пайда-өндірістің тиімділігі мен өндірілетін өнімнің сапасын сипаттайтын ең маңызды көрсеткіш. Бұл бизнестің рентабельділігінің көрсеткіші, ол үшін барлық кәсіпкерлік қызмет жүзеге асырылады.
Пайда үшін тауарлар немесе қызметтер өндіріледі, шығындар азаяды, компания дамиды.Пайда белгілі бір функцияларды орындайды:
Өндірісті дамыту факторы ретінде ынталандырушы,репродуктивті, кірістер мен шығындар арасындағы айырмашылықтың көрсеткіші ретінде,экономикалық объектінің тиімділігін бағалау критерийі ретінде бақылау.Бизнестің даму динамикасы пайдаға байланысты және дәл осы санат компанияның, кәсіпорынның экономикалық қызметінің қаржылық тиімділігін көрсетеді.Пайданың бір бөлігі компанияны дамытуға, яғни қызметкерлердің жалақысын көтеруге және ынталандыруға, еңбек қызметінің жағдайларын жақсартуға, жаңа жабдықтар сатып алуға, әлеуметтік инфрақұрылымды дамытуға және т. б. жұмсалады.Екінші бөлігі кәсіпорын немесе компания иелерінің әл-ауқатын арттыруға көмектеседі. Оның қалыптасу шарттарына байланысты пайданың келесі түрлері бөлінеді.1)айналым шығындарының көлемі бойынша экономикалық және бухгалтерлік пайда бөлінеді.Бухгалтерлік пайда-бұл сатудан түскен кірістер мен шығыстар арасындағы қарапайым айырмашылық.Экономикалық (таза) пайда - бұл бухгалтерлік кірістен қосымша шығындарды шегеру нәтижесінде пайда болатын сома. Мұндай шығыстардың ішінде өнімнің өзіндік құнында ескерілмеген өтелмеген өзіндік шығындар, қызметкерлерге қосымша сыйлықақы, шенеуніктерге арналған шығындар және т. б. болуы мүмкін.
2) түпкілікті нәтиженің мәні бойынша пайда болуы мүмкін:Нормативтік немесе көзделген,мүмкін болатын ең жоғары немесе ең төменгі рұқсат етілген,теріс нәтижемен (шығынмен) алынбаған (жоғалған пайда).3) салық салу сипаты бойынша:салық салынатын пайда,және салық салынбайтын.
жүзеге асырылатын қызмет түрлеріне байланысты пайда болуы мүмкін:Қаржылық қызметтен.Бұл тиімді шарттармен басқа көздерге капиталды тартудан
алынған әсер.
Өндірістік қызметтен. Бұл өндіріс пен сатудың нәтижесі.
Инвестициялық қызметтен.Бұл депозиттік салымдарды орналастырудан және бағалы қағаздарды иеленуден түсетін кірістер, инвестициялық жоба аяқталғаннан кейін басқа компаниялармен бірлескен қызметке қатысудан немесе мүлікті сатудан алынған кірістер.
қалыптастырудың жүйелілігі бойынша пайда болуы мүмкін: маусымдық, нормаланған, шамадан тыс.Шекті пайда-бұл өнімнің қосымша бірлігін сатудан алынатын қосымша пайда.