1 практикалық сабақ Тақырыбы: Қытайдағы феодалдық қатынастардың қалыптасуы (ІІІ-ІХ ғ.ғ.) «Үш патшалық»
жүктеу/скачать 40,23 Kb.
|
№1 апта
- Бұл бет үшін навигация:
- 4. Тәуелді халық категориялары. Қытай тарихы; Нұржамал Алдабек; 337 бет/133-134 беттер
- 5. Суй және Тан империяларындағы аграрлық қатынастар, олардың ерекшеліктері. https://www.zinref.ru/000_uchebniki/02800_logika/011_lekcii_raznie_39/354.htm
| 3. Феодалдық жер меншігінің түрлері.
Қытай тарихы; Нұржамал Алдабек; 337 бет/147-148 беттер Мемлекеттік жерден басқа феодалдық жеке иеліктегі жер де болды. Олардың жер иеліктерінде тəуелді шаруалар еңбек етті. Заң бойынша ірі жер иелерінің осындай тəуелді шаруалар мен құлдарды ұстауына жəне олармен қоса қосымша мал жəне үлестік жер алуына рұқсат етілді. Ірі жер иеліктері мен тəуелді шаруаларды иемденушілер əртүрлі атаулы дəрежеге ие болатын. Сонымен қатар дін иелері мен діни орындарға берілген жерлер де болды. Мысалы - монастырь жері. Бұндай жерлерге мемлекет салық салмайтын. 4. Тәуелді халық категориялары. Қытай тарихы; Нұржамал Алдабек; 337 бет/133-134 беттер Хань империясының құлауы Қытайда феодализмнің толық орнығуына əкелді. Жер бұл кезде мемлекеттің меншігі деп есептелді. Босаған жерлерді Гун тянь - мемлекеттік жер иелігі деп атады. Терең саяси дағдарыстар мен бейберекеттік орнаған бұл кезеңде босаған жерлерді басып алып, ірі жер иелеріне айналған феодалдық топтар босқын халықты, жерсіз қалған шаруаларды тəуелді шаруаларға айналдырды. Бұндай тəуелді шаруалар тобын «бинькэ» деп атаған. Дəстүрлі Қытай тарихнамасында Батыс Цзинь (265-316жж.) деп аталған Сыма Яннің құрған бұл империясы тұсында феодалдық қатынастар жан-жақты орныға бастады. Ірі жер иелері барған сайын жан-жағындағы шамасы келетіндердің қолындағы жерлерін түрлі айла-тəсілдермен басып алуды ұлғайтты. Олардың қолдарында орасан зор көлемдегі егістік жерлер, бау-бақшалар мен мал жайылымдары болды. Олар осы орасан зор жер иеліктерін ұсақ бөліктерге бөліп, бұл жер телімдерінде «буцюй» деп аталған өздеріне тікелей тəуелді шаруаларды жəне жерінен айрылып, қаңғып қалған «бинькэлерді» жұмысқа жекті. 5. Суй және Тан империяларындағы аграрлық қатынастар, олардың ерекшеліктері. https://www.zinref.ru/000_uchebniki/02800_logika/011_lekcii_raznie_39/354.htm В империи Суй существовали крупные феодальные землевладения, так называемые жалованные земли и чиновничьи, или служебные земли. Члены императорской фамилии, носившие титул вана (князя), могли владеть до 10 тыс. му земли. Ян Гуан, сократив ранги титулованной знати с девяти до трех, тем самым стремился ограничить владения феодалов. Служебные земли, выделяемые чиновникам «на кормление», официально должны были соответствовать рангу и колебались от 100 до 500 му земли. Длительные войны и междоусобия начала VII в. привели к опустошению многих районов страны, к запустению полей, к массовой гибели земледельцев. Борясь с могущественными феодалами, танские императоры пытались расширить надельную систему. По эдикту 624 г. взрослый мужчина на время своей трудоспособности имел право на садово-огородный надел, находившийся в вечном владении семьи, и на поле для пахоты в 80 му. Сроки «взрослости» определялись с 18 лет, когда было мало рабочих рук, а впоследствии, когда пустоши распахали, — с 21 года. При этом размеры наделов могли колебаться в зависимости от качества почвы и районов страны. Садово-огородный надел следовало засаживать тутовыми и другими деревьями. При некоторых ограничениях его можно было покупать, продавать и закладывать. Продавать же и закладывать пахотный участок, кроме совершенно исключительных случаев, не разрешалось. Однако подобные оговорки свидетельствуют о том, что купля-продажа и заклады всех видов земель осуществлялись на практике. Государство брало на себя заботы ежегодно производить перераспределение пахоты. Новым при Тан явилось лишение женщин (кроме вдов) права на надел. Одновременно закон подтверждал право получать землю на раба. Рабы, считавшиеся государственными, получали полный или половинный надел, что фактически превращало их в обыкновенных крестьян — податных. Однако закон этот не касался частных рабов. Танские правители добились детализации учета податных, чтобы ни одного из них не потерять для налогообложения. Учет населения велся по пяти категориям: от рождения до 4 лет, от 4 до 16, от 16 до 21 года, от 21 до 60 и, наконец, после 60. Одновременно казна пошла и на некоторые уступки — если двор имел четырех взрослых трудоспособных податных, то повинностями облагались лишь двое; если было-трое взрослых, то. облагался один. Освобожденные не могли претендовать на надел. Основной формой эксплуатации оставалась продуктовая рента-налог, и ей сопутствовала отработочная рента. В некоторых случаях отработка заменялась деньгами. Норма поборов была несколько ниже, чем при династии Суй. Обязательства податного складывались из той же «триады повинностей»: зерна, шелка или холста и шелковой ваты и отработок. Вместо 30 дней барщины было установлено 20 дней в году. В местах, где не производились ткани, взималось серебро. У скотоводов брали баранов. Предусматривалась возможность замены: если податной отрабатывал больше положенного времени, то он освобождался от части уплаты зерном или тканями. Поднявшие целину или перешедшие в малонаселенные районы на время освобождались от податей. Аудармасы: Суй империясында жалдамалы жерлер мен шенеуніктер немесе қызметтік жерлер деп аталатын ірі феодалдық жер иеліктері болды. Ван (князь) атағын иеленген империялық фамилия мүшелері 10 мың муға дейін жерді иелене алады. Ян Гуанг өзінің билік кезінде титулды дворяндардың дәрежесін тоғыздан үшке дейін қысқартып, осылайша феодалдардың иеліктерін шектеуге тырысты. Шенеуніктерге "тамақтандыруға" бөлінген қызметтік жерлер ресми түрде дәрежеге сәйкес келуі керек және 100-ден 500 му-ға дейін болды. VII ғасырдың басындағы ұзақ соғыстар мен қақтығыстар елдің көптеген аудандарының жойылуына, егістіктердің қаңырап қалуына, фермерлердің жаппай қырылуына әкелді. Тан императорлары қуатты феодалдармен күресіп, үлестік жүйені кеңейтуге тырысты. 624 жылғы Жарлыққа сәйкес, ересек адам өзінің еңбекке қабілеттілігі кезінде бау-бақша учаскесіне және 80 му шамасындағы егістік алқабына құқылы болды. "Ересек болу" мерзімі жұмысшылар аз болған кезде 18 жастан бастап, ал одан кейін бос жерлер жыртылғаннан кейін — 21 жастан бастап анықталды. Бұдан басқа жер үлесінің мөлшері топырақтың сапасына және елдің аудандарына байланысты өзгеруі мүмкін болды. Бақша ретіндегі үлестік жерлерге ағаштар отырғызылуы керек еді. Кейбір шектеулермен оны сатып алуға, сатуға және кепілге қоюға болады. Егістік жерді сатуға және кепілге қоюға, ерекше жағдайларды қоспағанда, рұқсат етілмеді. Алайда, мұндай ескертулер жердің барлық түрлерін сатып алу-сату және кепілге қою іс жүзінде жүзеге асырылғанын көрсетеді. Мемлекет жыл сайын жер жыртуды қайта бөлуді өз мойнына алды. Танның тұсында әйелдерді (жесірлерден басқа) үлсетік құқығынан айыру жаңа жаңалық болды. Осымен қатар, заң құлға жер алу құқығын растаған болатын. Мемлекеттік деп саналатын құлдар үлестік жердің толық немесе жартысын алды, бұл өз кезегінде оларды қарапайым шаруаларға айналдырды. Алайда, бұл Заң жеке Құлдарға емес еді. Тан билеушілері салықтан ешқайсысы қалып қоймау үшін салық төлеушілердің есебін егжей-тегжейлі жүргізді. Халықтың есебі бес санат бойынша жүргізілді: туғаннан 4 жасқа дейін, 4-тен 16-ға дейін, 16-дан 21 жасқа дейін, 21-ден 60-қа дейін және соңында 60-тан кейін. жүктеу/скачать 40,23 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|