1. Сапалық белгілер арасындағы байланысты зерттеу. Сапалық деректер

1.Сапалық белгі.
 
2.Ӛміршеңдік
 
3.1-ф дисп.талдау.
 
4. 2-ф дисп. Талдау.
 
5. Корреляциялық талдау.
 
6.Рангтік корреляция
 
7. Сызықты корреляция.
 
1.Сапалық белгілер. 
1.Сапалық белгілер арасындағы байланысты зерттеу.
Сапалық деректер-
мәндері санмен белгіленбейді. Олар номинальді және 
ординальді (яғыни рангілік) болады. Зерттеу кезінде айнымалы ретінде белгінің 
кездесу жиілігі алынады.
Орайластық кестесі
- сандар кестесі.Ол бірге қарастырылатын екі белгінің 
әрқайсысының таңдамадағы қабылдайдын әртүрлі мәндерінен құрылады. Ол екі 
белгінің арасында статистикалық байланыс бар ма жоқ па анықтауға кӛмек 
береді.
кестенің үстінгі жолы және сол жақ бағанына белгілер жазылып, ұяшықтарға 
орын алған жағдайлар санын жазады. Барлық торлардағы жиілоіктер 
қосындысы таңджама кӛемін береді.
Кестеге жазылатын қос белгілер бинарлы- ӛзара бір бірін жоққа шығаратын 
болуы керек. мысалы: ӛлі/тірі, ер/әйел . үш кӛрсеткішке мысал: жағдайы 
ауыр/орташа / жеңіл. Жастар диапазонмен алынады 10-20 жас аралығы, 40-50 ж 
т.с.с 
Орайластық кестесін зерттеу белгілер арасында байланыстар бар ма, жоқ па 
білуге кӛмек береді.
Егер орайластар кестесіне енетін екі топ тәуелсіз, қалыпты таралған болса онда 
Пирсон ХИ-квадрат критерийі
қолданады.
Мысалы: бірінші тәуелсіз топ- жүгірумен айналысатындар, екінші тәуелсіз топ- 
жүгірумен айналыспайтындар. Осы екі топта инсульт пен ауыру деңгейі 
арасында байланыс бар ма жоқ па тексеріледі . НО- екі топта да инсультпен 

ауырғандар кӛлемі бірдей( ӛзара байланыс жоқ). Осыған негізделіп орайластық 
кестесін құрамыз. Бақыланға жиіліктер 4 топта орналасады.Мысалы: (барлық 
жүгірумен шұғылданатындар-45) жүгіретін инсультпен ауырмағандар-40, 
жүгіретін инсультпен ауырғандар-5 және ( жалпы саны таңдамада 50) 
инсультпен ауырмағандар- 35, жүгірмей инсультпен ауырғандар-15. Жалпы екі 
таңдама кӛлемі 95 адам.
НО жорамалын тексеру үшін Пирсон ХИ-квадрат қолданамыз.
Бірінші Е-күтілетін теориялық мәнді табамыз: қатарлар қорытындысы * 
бағандар қорытындысы/ бақылау жалпы саны. Егер күтілетін жиілік 5 тен аз 
болса Фишер дәл критериін қолданамыз.
Екінші 2х2 орайластық кестесіне арналған формуламен Хи-квадрат 
(статистикадлық) есекптейміз: sum (бақыланған –күтілген )^2/ күтілген. Немесе 
sum (0-ao(bo, co, do))^2/ao(bo, co, do) 
Үшінші Хcr кестеден табамыз(0,05; к) к=n-3 (кӛбінесе 4-3=1) Эксельде 
ХИ2.ОБР.ПХ формуласына саламыз.
Ерег Хcr>Хst болса, онда НО жорамалы қабылданады.
Ескерту: Егер 2х2 кестесінде бақылау саныең болмағанда бір торкӛзде 
тӛрттен кіші болса, онда Йейтс түзетілуі енгізіледі.