1-тарау Қазақстан территориясындағы ортағасырлық мемлекеттер



жүктеу/скачать 343,53 Kb.
бет26/27
Дата11.05.2022
өлшемі343,53 Kb.
#142169
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   27
Байланысты:
кесте орта ғасырлар Қаз тарихы 6-сынып-3

«Қазақ» атауының шығуы.


1)Орхон, Енисей жазбаларында

«қазғақ оғлұм» деген сөзді «ғ» түсіп қалуы нәтижесінде тұрақтанған

2)Ежелгі Сібір тайпалары тілінде

«қазақ» сөзі «мықты», «берік», «алып» мағынасын білдіреді

3) Шығыс Дешті Қыпшақта

«қазақ» атауы ІX-Х ғасырда әлеуметтік мағынада қолданылды, ал ХІ-ХІІ ғасырда осы аттас этникалық әлеуметтік топтардың болғандығы байқалады

4) Египет мемлекетінің
«араб–қыпшақ» сөздігінде

«қазақ» сөзіне «еркін» «кезбе» деген түсіндірме берген

5) Хорасан түрікмендері арасында

«қазақ» сөзі ХІІІ ғасырда кездеседі. Тарихшы Б.Е. Көмековтың айтуы бойынша «қазақ» сөзі хорасан түрікмендердің арасында этникалық сипатта болды. Оғыздар мен қыпшақтардың арасында Х ғасырдан бастап байланыс болды.

6) Түрік дәуірінде

«қазақ» сөзі ХІІІ ғасырда бостандық сүйгіш «еркін адамдар» деген мағынада қолданылып келген

ХІV ғасырдан бастап қазақ сөзі этникалық мағынаға ие бола бастады.
ХV ғасырдың 2 жартысында қазақ халқының құрылуына байланысты «қазақ»
«Алаш» атауы мен жүздердің пайда болуы
«Алаш» сөзі шамамен ІХ-Х ғасырлар аралығында алғаш рет айтылады.
Аңызда Қотанбайдың үш ұлы Алашаны хан көтерді.
Ел аузында « Атамыз - Алаш , атымыз - қазақ, үш жүздің ұрпағымыз» деген сөз қалды.
«Үш жүз» аңызында Таңбалы Нұра деген жерде қазақ халқының құрамына енген ру тайпалар жартасқа ен – таңбаларын салды.
Қазақтың тұнғыш ағартушы ғалымы Шоқан Уәлиханов былай деген « Қазақ жүздерінің құрылу себебі, олар (қазақтар) көшіп қонып жүрген жерлерінде өз құқықтарын қорғау үшін одақтар құрған. Ол одақ – қазақ жүздері».
Үйсіні - ұлы жүзді Жетісу жері
Болаты – орта жүзді
Алшыны - Кіші жүзді биледі
Батысқа қарай
8- тарау
Қазақстанның XVI-XV ҒАСЫРДАРДАҒЫ МӘДЕНИЕТІ
XIV – XV ғасырлардағы рухани мәдениет

Ауыз әдебиеті

Жазбаша әдебиет

Музыка өнері

Діни наным - сенімдер

Аңыздар:
«Күннің баяны»
«Темірқазық пен Жетіқарақшы» т.б.
Ертегілер:
«Құламерген»
«Жоямерген»
«Жерден шыққан желім батыр»
«Ер Төстік»
«Керқұла атты Кендебай» т.б.
Эпостық жырлар:
«Ер Тарғын»
«Орақ – Мамай»

«Кодекс Куманикс»
«Оғызнама»
Өзбек ақыны Хорезмидің
«Мухаббат – намасы»
Кутбтың «Хұсрау мен Шырыны» урбектің «Жүсіп – зылиха шығармалары.

Күйлер:
«Ескендір»
«Қамбар батыр»
«Шора батыр»
«Жошы Ханның жортуы»
«Ақсақ құлан»
«Ел айырылған»
«Сағыныш» т.б.

Ислам дінінің суфизм тармағының таралуы ислам дінінің тез дамуына әсер етті.
Ислам мен
шаманизмні ң діни

жүктеу/скачать 343,53 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   27



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет