Тапсырма
|
Дескриптор
|
Балл
|
|
|
№
|
|
|
|
|
Білім алушы
|
|
|
Энциклопедия, сөздік және
|
1
|
мәтіннен ақпараттар
|
1
|
|
газет-журналдардан алған
|
|
іріктейді;
|
|
|
|
ақпараттардың авторына
|
|
|
|
|
|
|
энциклопедия, сөздік және
|
1
|
|
сілтеме жасайды
|
|
|
|
|
газет-журналдардан
|
|
|
|
|
ақпараттар алады;
|
|
|
|
|
авторына сілтеме жасайды;
|
1
|
|
Құттықтау жазудың
|
2
|
құттықтау жазады;
|
1
|
|
жанрлық, стильдік
|
|
|
|
1
|
|
ерекшеліктерін, құрылымын
|
|
|
|
|
|
|
жанрлық
|
және стильдік,
|
1
|
|
сақтайды
|
|
құрылымдық
|
1
|
|
|
|
ерекшеліктерін сақтайды.
|
1
|
|
|
|
үстеудің
|
мағыналық
|
|
|
|
|
түрлерін ажыратады;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
үстеудің
|
синонимдерін
|
|
|
|
|
қолданады
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Барлығы
|
|
|
|
8
|
|
«Қазақ тілі Т1» пәнінен 3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
Су – тіршілік көзі. Қазақстандағы өзен-көлдер. Морфология Спорт. Белгілі спорт жұлдыздары. Морфология
Қазақ халқының әдет-ғұрыптары мен салт-дәстүрлері. Наурыз.Морфология
Тыңдалым мен айтылым
Тапсырма
Мәтінді мұқият тыңдаңыз. Мәтінде көтерілген басты мәселені талқылап, жалпы мазмұнына қатысты өз пікіріңізді білдіріңіз. Мәтіндегі кем дегенде екі детальді ақпаратты анықтаңыз.
[10]
Мәтіндер
мәтін
Әзиз Тастанбеков, профессор, Қазақстанның бірнеше дүркін чемпионы, қазақ күресінің жанашыры:
– Көкпар десе, қазақ күресі десе айрықша рухтанып, тақым қыспайтын қазақ жоқ. Біз де әрдайым елеңдеп, рухтанып отырамыз. Күреспен бала кезден айналыстық. Еркін күрестен де, классикалық күрестен де, оның ішінде қазақ күресінен де спорт шебері болдық, дегенмен, осы ұлттық спорт түрінің көптен кенжелеу қалып келе жатқаны рас еді. Баяғыда ел ішінде жылына бір мәрте жарыс ұйымдастырылса, қатты қуанатын едік. Иә, қазақ күресі қақпайды көп көрді. Ертеректе, Оңтүстік Қазақстан облысында, Жетісайда қазақ күресіне жанашыр ағаларымыз он-жиырма жылда бір рет болсын, жарыстар ұйымдастыратын. Соған ел ауыл- ауылдан ағылып келетін еді. Ол іс-шара үлкен тойға ұласатын. Енді сол бірталай теперішке түскен Қазақ күресінің бағын Ислам Әбішев пен мына Серік інілеріміз бастаған азаматтар ашып, ұлттық ойында әлемдік деңгейдегі дүбірге қоса бастады. Елім, халқым деген осынау еңбектері адал жігіттер аман болсын. Енді Қазақ күресін олимпиадаға қосуды діттеп отыр. Ол күннің келетініне де кәміл сенемін…
мәтін
Қазақстандық спортшылар Ашхабад қаласында жауынгерлік өнер түрлері бойынша жабық ғимаратта өтіп жатқан V Азия ойындарында сәтті өнер көрсетуде. Бүгін спортшылар ел қоржынына 3 «алтын», 3 «күміс», 4 «қола» медаль салды.
Жеңіл атлеттеріміз 3 алтын, 1 күміс және 2 қола медаль еншіледі. Әйелдер арасында 60 метрге жүгіруде Виктория Зябкина 7.32 секундтық нәтижемен алтын, Ольга Сафронова қола медаль жеңіп алды. Сондай-ақ, әйелдер арасында 400 метрге жүгіру сынында отандасымыз Елена Микина алдына жан салмады. Елена 53.37 секундтық нәтижемен жеңімпаз атанды. Ал ерлер арасындағы бәсекеде Михаил Литвин үшінші орынды қанағат тұтты.
Бұған дейін Ольга Рыпакова мен Мария Овчинникова әйелдер арасында үш қарғып секіруден 1 алтын, 1 күміс медаль еншілеген болатын.
Белбеу күресінен сынға түскен Ерсұлтан Мұзаппаров және Перизат Жақыпбекова күмісті, Дидар Сәтбаев қола медальді жеңіп алды. Сондай-ақ, джиу-джитсудан 55 кг салмақта өнер көрсеткен Галина Дуалова қола медальға қол жеткізді.
Сонымен, Азия ойындарының төртінші күнгі қорытындысы бойынша, Қазақстан 3- орында.
мәтін
Қасиетті қазақ халқының салт-дәстүрлері өте көп. Соның ішінде қазіргі жастар біле бермейтіндеріне қысқаша тоқталсақ. Ат тергеу. Ол – адамды сыйлауға арналған ізеттілік әдет-ғұрып. Ұлттық болмыс бойынша әйелдер атасына, қайнағасына, қайнысына, қайын- сіңілісіне атын атамау үшін қосымша ат қояды. Мұны ат тергеу деп атайды. Мұндайда
қойылатын аттардың кейбірі мынандай: «Мырза қайнаға», «бай атам», «би аға», «тентегім»,
«еркежан», «шебер шешей», «ақ әже», «сырғалым», «шашбаулым». Жеңгелері қайныларына әзілдеп, бойлары тапал болса «сұңғақтым», жайбасар болса «жүйрігім» деп те ат қояды. Ер адамдар да өзінен үлкендерді Мәке, Сәке деп құрметтейді. Анттасу. Жаудан кек қайтару үшін, адамдар бір-біріне деген адалдықтан айнымау үшін, еларалық тату келісімді сақтау үшін ант айтатын салт-дәстүр бар. Халық антын бұзған адамды «Ант атқан» деп жек көріп,
«Уа, айтылған ант, серттескен уәде, алысқан қол қайда?»» - деп, кінәласады.
мәтін
Байғазы беру. Үлкеннің кішіге, яғни балаға беретін сыйы. Жас ұл-қыз, бойжеткен, бозбала жаңа киім кигенде, жаңа зат алғанда аға, апа, ата-әжесінен, туған-туыстарынан оған байғазы сұрайды. Олар байғазыға ақша, мал, мүлік, әйтеуір бір зат беріп, құтты болсын айтады. Базарлық әкелу. Алыс сапарға шыққан, қыдырып қайтқан, сауда жасап келген адамдар туған -туысқандарына, көрші-көлемдеріне, дос-жарандарына ірілі-ұсақты сыйлықтар әкеліп береді. Мұны базарлық деп атайды. Ол - жақсы көргеннің, сыйлағанның белгісі.
Бастаңғы жасау. Үйдегі үлкендер жолаушылап кеткенінде қалған жастар өздері бас қосып (келіндер, абысындар, күйеулер, балдыздар болып), немесе замандастарын шақырып ойын-суық өткізеді, әңгіме-дүкен құрады, әртүрлі дәмді тағамдар жасап ішеді. Бұл әдет- ғұрыпты бастаңғы жасау деп атайды.
Көрісу. Қазақ салты бойынша сағынысып кездескен адамдар бір-бірімен құшақтасып амандасады, кісі қайтыс болғанында құшақтасып жыласады, қыз ұзатылғанда да қимастықпен қоштасып, жылайды. Мұны көрісу деп атайды.
Достарыңызбен бөлісу: |