1. Вегатативті жүйке жүйесінің жалпы сипаттамасы. Бас-сүйек жүйкелерінің жалпы көрінісі. Вегетативтік
жүктеу/скачать 36,4 Kb.
|
stud.kz-71130
|
1. Вегатативті жүйке жүйесінің жалпы сипаттамасы . 2. Бас-сүйек жүйкелерінің жалпы көрінісі . Вегетативтік немесе автономдық жүйке жүйесі (вегетативная, или автономная нервная система); (systemanervosum autonomicum; грек, systema — жүйе, бөліктерден құралған бүтін; лат. nervus — жүйке; грек, autos — өзім, өздігінен; nomos — заң) — барлық ішкі мүшелер жүйелері мүшелерінің (асқорыту, тыныс алу, зәр бөлу, аталық және аналық көбею мүшелер жүйелері), тамырлар мүшелері жүйелерінің (қанайналым, лимфаайналым, қан жасау мүшелер жүйелері), сыртқы және ішкі секреция бездерінің, бірыңғай салалы ет ұлпасының қызметтерін реттейтін жүйке жүйесінің бөлімі. Вегетативтық жүйке жүиесі де, жүйке жүйесінің басқа бөлімдері сияқты нейроциттерден және жүйкелік глиядан (нейроглиядан) құралған. Вегетативтік жүйке жүйесі - организмдегі орналасу орындары мен атқаратын қызметтеріне байланысты симпатикалық және парасимпатикалық бөлімдерге бөлінеді. Олар өз кезегінде жүйке орталықтарынан және шеткі бөлімдерден құралады. Вегетативтік жүйке жүйесінің жүйке орталықтары жұлын мен мида орналасқан: қыртыстық, қыртысасты және өзіндік жүйке орталықтарына бөлінеді. Вегетативтік жүйке жүйесінің шеткі бөлімін: преганглионды (ганглионалды) миелинді (үлпекті) жүйке талшықтары, экстрамуральды (қабырғадан тыс) және интрамуральды (қабырғалық) жүйке ганглиондары (түйіндері), постганглионды (ганглионсоңы) миелинсіз (үлпексіз) жүйке талшықтары қүрайды. Вегетативтік жүйке жүйесінің, жүйке жүйесінің сомалық бөлімінен морфологиялық ерекшелігі - оның шеткі бөлімі орталық жүйке жүйесімен екі нейроцит (өзіндік орталық нейроциттері және шеткі жүйке ганглиондарының нейроциттері) арқылы байланысады. Жүйке ганглиондары нейроциттерінің аксондарының эффекторлы ұштары орындаушы мүшелерде аяқталып, оларды жүйкелендіреді (парасимпатикалық жүйке жүйесінің ұштары ішкі мүшелер қабырғаларындағы етті қабықтар мен қабаттарды және бездерді, ал симпатикалық жүйке жүйесінің ұштары — қан және лимфа тамырлары қабырғаларындағы етті қабықтар мен қабаттарды жүйкелендіреді). Өсімді (вегетативті) жүйке жүйесінің жұмысы адамның еркіне бағынбайды. Сондықтан оны ерте кезде автономды (грекше - өз алдына заң) жүйке жүйесі деп те атаған. «Вегетативті» деген сөз латынша - өсу, қаулап өсу дегенді білдіреді. Ол ағзаның өсуіне қоректенуіне қатысты, жүйке жүйесінің белсенді қозуына қатысты және жыныссыз көбеюді сипаттайды.Сондықтан қазақша «өсімді» деген термин қалыптасқан. Өсімді жүйке жүйесі ішкі мүшелердің қызметінің бірімен-бірінің үйлесімділігін қамтамасыз етеді. Ағзадағы зат алмасуды, ішкі ортаның тұрақтылығын реттеп отырады. Ағзадағы түрлі бездердің, қантамырларының және лимфа тамырларының қызметтері де өсімді жүйке жүйесі арқылы реттеледі. Сонымен бірге өсімді жүйке жүйесі қаңқа бұлшықеттерінің қызметін реттеуге де қатысады. Өсімді жүйке жүйесінде рефлекстік доға үш нейрондық (сезгіш, байланыстырғыш, қозғалтқыш) байланыстан тұрады. Өсімді жүйке жүйесінде қозу баяу жүреді, өйткені оның жүйке талшықтарында майлы қабығы болмайды. Өсімді жүйке жүйесінің қызметін ми қыртысының маңдай бөлігі реттеп отырады. Өсімді жүйке жүйесі симпатикалық және парасимпатикалық деп 2 бөлікке бөлінеді. Симпатикалық (грекше - сезгіш, қабылдағыш), парасимпатикалық (грекше - жанында, қасында). Өсімді жүйке жүйесі де орталық және шеткі бөлімдерге бөлінеді. Орталық бөлімдері ми мен жұлында болады. Шеткі бөлімдері ми мен жұлыннан тыс жерлердегі жүйке бағанасында, жүйке түйіндерінде, өрімдерінде орналасады. Өсімді жүйке жүйесі: а) парасимпатикалық бөлігі; ә) симпатикалық бөлігі. Жүйке жүйесі жауапты-өткізгіш соматикалық жүйке жүйесінің, сүйек Му-skulatury және әрбір органның функцияларын бақылайды вегетативті жүйке жүйесінің, кездейсоқ бақылау негізгі жолмен, және жалпы, тіпті гомеостаздың бөлінеді және көп жағдайда кездейсоқ реттеу мүмкін емес. нейрофизиология, ол висцеральды немесе вегетативті жүйке жүйесі ретінде танымал. тәуелсіз жүйке жүйесі негізінен эфферентті қаралады және перифериялық органдарға орталық жүйке жүйесі (ОЖЖ) импульстердің тасымалдайды отыр. Ол жүрек ырғағы мен миокард қысылу азаяды, тамырлардың тарылуына және вазодилатации деңгейін, түрлі органдардың тегіс бұлшық қысқарту және релаксация, көзқарасы тұру, оқушысы өлшемін және экзокринді және эндокринді бездердің секрециясын реттейді. Тәуелсіз жүйке орталық жүйке жүйесінің шығатын эфферентті талшықтар тұрады; ерекшелік қаңқа бұлшық Озарение сол безендіруге. Сонымен қатар, бұл, автономды жүйке жүйесінің және орталық жүйке жүйесіне шеткі ақпарат беру кейбір афферентті талшықтар бар. Осы нервтердің функциялары висцеральды сенсорлық серпін және вазомоторная және тыныс алу рефлекстер бақылауды сызу. Осылайша, тәуелсіз жүйке жүйесі, жүрек ставкасы азая, қан қысымы және тыныс реттейтін маңызды рөл ойнайды ұйқы қуыстарының және қолқа доғасының бір baro- және chemoreceptors, қосылады. Бұл афферентті талшықтар кезбе нервтердің, splanchnic және жамбас нервтердің тиесілі зор дербес нервтердің, бір бөлігі ретінде орталық жүйке жүйесін енгізіңіз. Емес дегенде, қан тамырларының жылғы ауыруы импульстарды жауапты афферентті талшықтар, барлық мүмкіндігі бар екенін іс жүзінде есте бас тартуым керек соматикалық жүйке жүйесінің тиесілі. Осы рефлекстердің тартылған берілген афферентті және эфферентті талшықтар мысалы тәуелсіз, және соматикалық болуы үшін барлық мүмкіндігі бар кем тәуелсіз жүйесі, түрлі рефлекстердің жабу доғалар қатысады. афферентті талшықтар жүрегінде жерсіндірілген ауырсыну рецепторлары, механорецепторов және chemoreceptors орталық жүйке жүйесі ынталандыру, емес, ауыр, асқазан-ішек жолдары және басқа да органдарға жеткізіледі. әр түрлі дербес афферентті талшықтар қолдауымен жүзеге асырылатын Reflex реакциялар әр түрлі органдар (қан тамырлары, көз емес, ауыр, қуық, ас қорыту жолдарының) тегіс бұлшық төмендеуіне әкелуі және жүрек және әр түрлі бездерінің жұмысы әсер. Сонымен қатар, кейбір жағдайларда, эфферентті рефлекстер деректер сілтемелер соматикалық жүйке жүйесінің (жөтел, құсу) жандандыру әкелуі үшін барлық мүмкіндік бар. олар жұмыспен қамтылды сол органдарында аяқталды Дәстүрлі рефлекстер, сондай-ақ көптеген күрделі рефлекстер орталық жүйке жүйесінің ең жоғары реттелетін тәуелсіз орталықтары (негізінен гипоталамус) ал. тәуелсіз жүйке жүйесі симпатикалық және парасимпатикалық бөлінеді; Осы бөлімше анатомиялық және белсенді жеке тұлғалардың жақын жерге. , Симпатикалық парасимпатикалық және осындай жүйелер unmyelinated postganglionic талшықтарымен синапстардың арқылы қосылған myelinated preganglionic талшықтардан тұрады ретінде эффекторлық органдарын innervating. осы талшықтардың арасындағы синаптические бірлестігі торабында жүзеге асырылады. жылы-жүйке екі кафедра вегетативті жүйке жүйесінің талшықтарының органдардың көпшілігі; Осыған (кезбе нервтердің жүрек ставкасы азая баяулатады, сондықтан, симпатикалық жүйке арттыру, ал, және ол миокард жиырылу арттырады) олардың әсері әдетте тікелей кері жүреді. Алайда, кейбір жағдайларда, симпатикалық және парасимпатикалық жүйелердің салдары қатар орын алуға барлық мүмкіндігі (сілекей бездерінің жұмыс) бар. Парасимпатикалық жүйке жүйесі бөлігі моторлық нейрондық ми діңінің сүйек нервтердің III, VII, IX және X жұп, және тағы 2, үшінші және төртінші сегізкөз жұлынның бөлімдерді ядролардың байланыстырады. Соның салдарынан, парасимпатикалық жүйенің жиі жарым craniosacral вегетативті жүйке жүйесі деп аталады. Талшықтар торабында қасында innervated органдар, қолданылады. торабында өткен эффекторлық органдар болып табылады preganglionic және postganglionic талшықтар Озарение арасындағы синаптические қауымдастықты орындалған. Ганглиозды жасушалары (, қуық қан тамырларын) сол кеңістікте (ішек бұлшық қабаттағы өрімі) топтастырылған болуы әлеуеті бар, немесе диффузиялық ұйымдастырды. III, VII және IX нервтердің Озарение алма және сілекей бездерінің секрециясын, кезбе (X жұп), жүрекке жұмсақ, асқазан, ішек жолдарының және мочеточнике жоғарғы бөлігін жүйке филиалдары бөледі, ал. Сарай жамбас тоғысу жылы талшықтар жылы-толық қамтамасыз қорқынышты ішек, тік ішек, зәр шығару және жыныстық органдар пухлые. физиологиялық тұрғыдан алғанда, парасимпатикалық жүйке жүйесінің жұмысы дененің энергетикалық жарақтарды сақтау және жаңарту бағытталған. Атап айтқанда, ол жүрек мөлшерлемесін төмендетеді және қан қысымы төмендейді, ас қорыту процесін жеңілдетеді, есірткі сіңіру және шығару шлак калориялық. Симпатикалық талшықтардың preganglionic нейрондық органдары осы жүйенің салдарынан симпатикалық thoracolumbar жарым автономды жүйке жүйесі болып саналады, олардың бөліктері T1-L2 деңгейінде жұлынның BO-postglacial мүйіз болып табылады. Preganglionic талшықты олар 2-тізбектерінің түрінде орналастырылған симпатикалық торабында, paravertebral ақ (myelinated) филиалдарының құрамы барып, кейінірек омыртқа nervishkami бар араласып қысқаша жолды орындаңыз. Бұл формация алдында және сегізкөз бөлімшелерінің Халимов омыртқалы органдарының жағында орын және симпатикалық ганглиозды тізбегін деп аталады. Қысқаша preganglionic талшықтар postsinap-оптикалық талшықтарды тиіп тізбегін енгізгеннен. Бұл процесс, мысалы, және одан жоғарғы немесе төменгі деңгейдегі, сол dermatome деңгейінде өтеді мүмкіндігі бар. Порядочного postganglionic талшықтарының астам деректер суытпай тиісті жұлын нервтердің қақпаларын көшірмесін бейім, және сұр (unmyelinated) филиалдары түрінде innervated органға жіберіледі. симпатикалық ganglionic тізбегінде синапстардың қалыптастыру және бір-бірінен raspollozhennyh мойны немесе іш торабында немесе содан тікелей бүйрекүсті пособиясын қамтамасыз chromaffin жасушаларынан синаптические қауымдастықты қалыптастыру зор splanchnic жүйке, бір бөлігін аяқталады емес, кейбір preganglionic талшықтар. никотин рецепторлары белсенді жүйесі арқылы, ацетилхолин саналады preganglionic Синапса жылы медиатор, жоғары көрсетілгендей. Сондықтан, мысалы, бүйрек үсті ми агенттігінің өндірілген preganglionic талшықтарды, адреналин арқылы innervated отыр кейіннен никотин холинергиялық рецепторларға ынталандырады шығарды. химиялық таратқыштың көпшілігі postganglionic ағыталарына бүйрек үсті пособиясын мысалы, пресинаптических терминалдар орналасқан норадреналин, жұмыс істейді. Ерекшелік ацетилхолин секретировать тер бездері бар postganglionic симпатикалық талшықтар ресімдейді; Содан кейін никотин сенсорлар арқылы жүзеге тетіктері де қамтамасыз ету. парасимпатикалық жүйенің айырмашылығы, автономды жүйке жүйесінің симпатикалық бөлім стресс, күрес және түрлі экстремалды жағдайларға органның дайындауды қамтамасыз етеді. симпатикалық реакциялар май және гликоген депозит жұмылдыруға бағытталған қуаты ЧСС, қан қысымы және жүрек шығу қысқарту, қаңқа бұлшық үшін теріде және ішкі органдарда тамырлардан қан ағымының қайта, мидриаз, bronchodilation, сфинктер және метаболикалық өзгерістер санын азайтуға, қамтиды. Адреналин және норадреналин катехоламинов болып табылады; Екі препараттар олардың допамин Прекурсорлар білім, оның ішінде метаболикалық реакциялардың, сериясы алмастырылмайтын амин фенилаланин бастап синтезделеді. соңында симпатикалық postganglionic талшықтарының терминалдар көпіршіктері бүкіл жолды жасауға мүмкіндігі бар, ол тиісті проекциялар біркелкі бөліктер болып табылады. Бұл бағыттар эффекторлық органның және қаралады ғарыш және норадреналин синтезі жинақ байланыста болып табылады. Егер сіз синаптические жарығына кіріп түйіршіктер босатылды пресинаптических терминалдарында жүйке серпін норадреналин алған кезде. Effects-radrenalina бірақ кеңістікте әсерінен оның диффузиялық процестер шектелген, және әлі митохондриях моноаминоксидазы арқылы белсенділігі болып пресинаптических жүйке аяқталған жылы медиатор келісуге сіңіру немесе жататын аудандық катехин-O-methyltransferase сіңіріледі. бүйрек үсті пособиясын жылы катехоламиндер синтезі және консервациялау симпатикалық postganglionic жалғаулары ұқсас процестерді айтарлықтай құрметті емес; Алайда, бұл органда қосалқы фермент, адреналин үшін метаболизденеді бүйрек үсті бездері норадреналина алып үлесі қайтадан бар екенін іс жүзінде бұл нәтижесінде, сондай-ақ. гормондардың өзгертілген жалпы санының секреция бездері ми жылы симпатикалық талшықтардың холинергиялық арқылы жүйке импульсінің түбіртек. кейпінде келген дене немесе эмоционалдық стресс қатысуымен орталарда, бүйрек үсті бездері өндірген гормондардың саны тез өсіп келеді. катехоламином әсері постсинапстық мембрана жазықтығында орналасқан ерекше датчиктерден арқылы жанама асырылады. 1948 жылы Толығырақ Ahlquist фармакологиялық әсерлер барлық түрлері қарай 2 топқа (А және В) ішіне сенсорларды бөлуге ұсыныс енгізді. Кейіннен, олар белсенді қолдау және анатомиялық отряды ұшырады. b2-адренергиялық рецепторлық ынталандыру тамырлы тегіс бұлшық және бронхтардың релаксация әкеледі, ал Осылайша, b1-адренергиялық рецепторлары, жүрекке әсерін (беріктігі мен инфарктін азайту жылдамдығын ұлғайту) ие. а-рецепторлардың ынталандыру байқалады Сол сияқты, әртүрлі әсерлер: кері байланыс тетігін босату = норадреналин пресинаптических шығаруға азайту үшін нейрондық тамырлардың тарылуына және A2-рецепторлардың жетекші тамыр қабырғасының орналасқан A1-рецепторлардың, белсендіру. жүктеу/скачать 36,4 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|