Полюсті ковалентті байланыс. Әр түрлі элементтердің атомдары өзара әрекеттескенде олардың арасында да қос электрондық байланыс түзіледі. Бірақ бұл жағдайда қос электрон екі атомнан бірдей қашықтықта орналаспайды. Молекуладағы қай атомның электртерістігі басым болса, қос электрон сол атомға жақын орналасады.
Мысалы:
.. . .
Н . + . Ғ: Н :Ғ:
. . . .
Сутекпен салыстырғанда, фтордың электртерістігі басым болғандықтан, қос электрон фторға қарай ауысып, оған жақын орналасады. Осының нәтижесінде фторсутек молекуласының фтор жағы біршама теріс зарядталады, ал сутек жағы біршама оң зарядталады.
Молекуладағы екі атомның біреуіне жақын орналасқан қос электрондар арқылы түзілген химиялық байланысты полюсті ковалентті байланыс дейді, ал осындай байланыс арқылы түзілген молекулаларды полюсті молекулалар деп атайды. Мысалы: НҒ, НСІ, НВr, H2S, NH3, H2O т.б.
Ковалентті байланыстың қасиеттері
1. Коваленттік байланыс қаныққан байланыс, оның себебі электрон жұбы түзілгенде, ол жерде үшінші электрон болмайды
2.Ковалентті байланыстың полярленуі: әр түрлі химиялық қосылыстар атомның бір түрінен тұрмайды, егер химиялық коваленттік байланысты екі түрлі атом түзсе, электрон қосағының бұлты пішінін өзгертіп, электтерістігі үлкендеу атомға қарай ығысады. Осы құбылыс- полярлену деп аталады.
3. Ковалентті байланыстың бағытталуы. Ковалентті байланыстың екі атомның электрон бұлттары бүркескенде түзілетінін білеміз. Егер орбитальдардың бүркесу бөлігі байланысушы атомдардың ядроларын жалғастыратын түзу сызықтың бойына орналасса, - байланыс түзіледі.S _ S, P _ P, S _ d, P _ d _ d. - байланыс берік байланыс. Ал егер орбитальдардың бүркесу бөлігі ядроларды жалғастыратын түзудің бойында емес, сол түзудің екі жағына орналасса -байланыс орын алады.
S _ S S _ P P _ P
P _ P P _ d d _ d
Кейбір молекулаларда әрі - байланыс әрі -байланыс түзіледі. Бұл - еселі байланыстар.
Достарыңызбен бөлісу: |