- қазақ халқы бастан кешірген 1921 жылғы ашаршылықтан және 1932-33 жылдардағы жаппай ашаршылықтан миллиондаған халықты аман сақтап қалудағы қызметі:
- Түрксіб темір жолын салудағы танытқан көрегендігі:
- қазақ ауылдарындағы сауатсыздықты жою мәселесіндегі қызметі:
3.Бұл ғылыми жобаның міндеті: Келешек ұрпаққа өз Отанының ұлы перзенті Т.Рысқұловтың ерен еңбегін ,өз халқына деген сүйіспеншілігін,елжандылық тарихын меңгерту.
Т.Рысқұловтың өміріндегі тоталитарлық жүйеге сыни көзбен қарауға,ол жайлы деректермен әдебиеттерді табу және сүйіспеншілікпен оқуға тәрбиелеу
Т.Рысқұлов кезінде болған мекемелерге бару,мұражайдағы естеліктерді көру,Т.Рысқұлов жайлы деректі фильмдерді жинау,сол замандағы проблематиканы анықтау,Т.Рысқұловтың өмірі жайлы деректерді өз халқының төл тарихы ретінде елжандылықпен меңгерту
Еліміздің болашағы көркейіп өркениетті елдер яғни дамыған 30 елдің қатарына қосылуы бүгінгі ұрпақ бейнесінен көрінеді. Келер ұрпаққа қоғам талабына сай, есімі бұрынғы кеңес мемлекетіне түгел мәшһүр болған келісті де тарихи-тұлға жайлы білу, үйрену біз Қазақстан Республикасының тұтқасы болатын жастардың парызы деп білемін!
4
Зерттеу бөлімі
Тұрар Рысқұлұлы.Туылған күні:26 желтоқсан 1894
Туылған жері:Жетісу облысы, Верный уезі Шығыс Талғар болысы
Қайтыс болған күні: 10 ақпан 1938 (43 жас)
Қайтыс болған жері: Мәскеу
Жұбайы:Әзиза Түбекқызы
Тұрар Рысқұлов (26 желтоқсан 1894, Жетісу облысы, Верный уезі Шығыс Талғар болысы – 10 ақпан 1938, Мәскеу) – мемлекет қайраткері. Оның әкесі Рысқұл Жылқыайдарұлы 19 ғасырдың 80-жылдары патша әкімшілігінің озбырлығына шыдамай Сырдария облысының Черняев уезінен (қазіргі Оңтүстік Қазақстан облысы Түлкібас ауданы) Верный уезіне қоныс аударып келген болатын. Шешесі-Қалипа,біз білетін Жалпақсаз ауылында, осы өңірге сыйлы Ақмырза деген кісі болған. Көзі тірі аталарымыз, жоғарғы буын өкілдері мұны растап отыр. Яғни осы кісінің Қалипа деген қызы болған. Міне, осы қыз Тұрар Рысқұловтың анасы болып табылады. Жігіттің жақсысы нағышыдан демекші, осы ұлы перзентіміздің Құлан өңірінен екенінің өзі үлкен мәртебе. /тың дерек/
Жаңа қонысында да әділетсіздік көрген Рысқұл 1904 жылы желтоқсанда халыққа тізесі батқан Саймасай Үшкемпіров деген болысты атып өлтіреді. Түрмеде жатып өш алушылардың жалғыз ұлы Тұрарға зияны тиер деп қауіптенген ол оны өзінің қасына алдыртады. «Түрме баласы» аталған Рысқұлов түрме үйлерін сыпырып, бастықтың атын айдап жүріп орыс тілін үйренеді. Әкесі 10 жылға сотталып Сахалинге жер аударылған соң Рысқұлов – «Қырғызбаев» деген жалған фамилиямен нағашыларының қолына келіп, Меркідегі орыс-түземдік бастауыш мектепте оқиды.
Біз осы жылдың маусым айында Меркідегі Кузменко аулындағы «Савва»мектебіне бардық.Осы орыс-түземдік мектебінде жетекшіммен бірге болдым.Мектеп ғимараты сақталғын екен.Ғимараттағы ескерткіш тақтайда«Бұл үйде 1907-1910жж. Көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері Т.Рысқұлов оқыған»деп жазылған Мұндай аралас мектептер белсенді миссионерлік мақсат ұстанған болатын. Әкесімен бірге Верный қаласының түрмесінде болған кезінде түрме бастығы Приходько жас Рысқұловты шоқындыруға әрекеттенсе, Меркідегі шәкірт кезінде де осындай әрекет оның алдынан тағы да шығады.Кезінде Тұрар Рысқұлов мектеп бітіріп, аттестат алар кезде, Қырғызбаев деген нағашыларының фомилиясын «Рысқұлов» деп өзгертеді.
Достарыңызбен бөлісу: |