9-сынып. Сабақ тақырыбы: §5. Түзу сызықты теңайнымалы қозғалыс кезіндегі жылдамдық және орын ауыстыру.
Сабақ мақсаты: 1. Оқушыларға түзу сызықты теңайнымалы қозғалыс кезіндегі жылдамдық, орын ауыстыру туралы түсінік беру.
2.Оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге жетелеу.
3.Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекке баулу.
Керекті құрал-жабдықтар:компьютер, видеопроектор, слайдтар.
Сабақ түрі: аралас
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап.
Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. ІІ. Оқушылардың үй тапсырмасын қалай меңгергендерін тексеру: Теңайнымалы қозғалыс деп қандай қозғалысты айтады?
Теңайнымалы қозғалыс кезінде жылдамдық қалай өзгереді?
Үдеу деген қандай физикалық шама?
Үдеу дегеніміз қандай физикалық шама?
Үдеу қандай формуламен өрнектеледі және өлшем бірлігі қанадй?
Үдемелі қозғалыстың баяулайтын қозғалыстан айырмашылығы неде?
Үдеумен қозғалатын дененің жыламдығы нөлге тең бола ала ма?
Үдеу нөлге тең болғанда қозғалыс қандай сипат алады?
Үйге берілген есептердің шығарылуын тексеру.
ІІІ. Жаңа сабақ. формуласынан жылдамдықты табайық:
-бұл бастапқы жылдамдығы бар, үдеуі оң таңбалы, яғни жылдамдығы артып отыратын қозғалыс теңдеуі.
Мұндай қозғалыстың графигі
бастапқы жылдамдық нөлден өзгеше және таңбасы оң болсын. Бірақ үдеу теріс таңбалы, яғни жылдамдық кеміп отырады делік. Мұндай қозғалыс жылдамдығы
Мұндай қозғалыстың графигі
Түзу сызықты қозғалыстағы орын ауыстыру векторының модулі жүрілген жолмен сәйкес келеді.
Қозғалыстың басталу мына шартқа сәйкес келеді: Осы кездегі жылдамдық графигі:
уақыт ішінде жүрілген жол сан жағынан графикпен
шектелген фигураның, яғни трапециясының ауданына тең. График бойынша
немесе
-теңүдемілі қозғалыс үшін. Ал теңбаяулайтын қозғалыс үшін Ал бастапқы жылдамдығы нөлге тең болғанда
Үдеу, жылдамдық және жүрілген жол графиктері
Графиктерден бұл шамалардың бір-бірімен байланысты екенін көреміз.
