Буржуазиялық реформизм. Жұмысшы қозғалысының өрлеуі мен тап күресінің шиеленісуі либералдық партияның кейбір көреген қайраткерлерін әлеуметтік реформалардың қажет екендігін түсінуге алып келді.
Буржуазиялық реформизмнің алғашқы идеологтары мен практиктерінің бірі Ұлыбританияның көрнекті қайраткерлері Дэвид Ллойд Джордж болды. Ол 1908 ж. қаржы министрінің орынын алып, 1906-1911 жж. Парламентке жұмысшылардың жұмыс жағдайлары мен күнделікті өміріне байланысты заңдар топтамасын ұсынды. Оның бастамасы бойынша тегін бастауыш білім білім беру және тұрмысы нашар ата-аналардың балаларын мектептерде тегін тамақтандыру туралы заң қабылданды. Түнгі кезекте жұмыс істеуге шек қойылды, әйелдердің түнгі жұмыс істеуіне тыйым салынды. Жұмысты кездейсоқ жағдайлардан зақымданғандар тегін емделуге және мүгедектігіне байланысты жәрдемақы алып тұру құқығына ие болды.
1908 ж. парламент жер астында жұмыс істейтін кеншілер үшін 8 сағаттық жұмыс күнін белгілеу және 70 жасқа толған еңбекшілер үшін қарттығына байланысты зейнетақы тағайындау туралы заңдар қабылдады.
Бұл әлеуметтік қамсыздандыру жүйесін құрудағы маңызды қадам болды. Содан кейін жұмыссыздық пен ауырып қалған кезде жәрдемақы төлеу енгізілді, ол жұмысшылар мен кәсіпкерлердің сақтандыру салымдарынан және мемлекет тарапынан берілетін қаржылардан құралды.
Ллойд Джордж ұсынған 1909 ж. бюджеттің жобасы үлкен қоғамдық пікір туғызды. Ол жоба бойынша шығындардың 1% әлеуметтік реформалар жүргізуге бағыттау және теңіз қарулы күштеріне жұмсалатын шығындарды анағұрлым арттыру көзделген болатын. Шығындардың артуын ірі мүліктерге, жер меншіктері мен мұраларға салынатын салықтарды күрт өсіру, сонымен қатар темекі, спиртті ішімдіктер пен пошта маркаларына жанама салықтарды арттыту жолымен жабу көзделді. өзінің бюджет жобасын Ллойд Джордж «кедейлікке қарсы күрестің» басы және «байлықтың озбырлығын» құлатудың құралы деп есептеді.
Мүшелерін король өмірлік етіп тағайындайтын, құрамында жериеленуші және қаржы аристократиясының өкілдері көпшілік лордтар палатасы бюджет жобасын қабылдамай тастады.
1911 жылы қауымдар палатасы лордтар палатасының өкілеттіктерінің шектеу туралы заң қабылдады.
Достарыңызбен бөлісу: |