39.Қазақстан «Хрущевтің жылымық» жылдарында.
жылымық жылдары» 1937–38 ж. жаппай қуғын-сүргін құрбаны болған жазықсыз жандарды ақтау шаралаыры одан ары жалғасып, олардың көпшілігі ақталып, отбасы мүшелері қамаудан босатылғанымен, саяси тұтқындар түрмелерде әлі де болса мыңдап отырған еді. Сонымен қатар, саяси қуғын-сүргінге ұшыраған көптеген категорияларға кешірім берілгенімен, олар ақталмай қалды. Саяси қуғын-сүргін тарихын қайта қарау мәселесі қайта құру жылдарында қайта көтерілді. Көптеген тарихи құжаттар мен фактілер ғылыми айналымға тартыла бастады. Осындай жағдайда, 1990 жылы тамызда КСРО президенті М.С. Горбачевтің «20–50 жылдардағы саяси қуғын-сүргіннің барлық құрбандарының праволарын қалпына келтіру туралы» жарлығы жарияланды. Жарлықта: «Зорлықпен коллективтендіру кезінде жазықсыз зардап шеккен, түрмеге қамалған, семьяларымен бірге күнкөріс қаржысынсыз, дауыс беру правосынсыз, тіпті бас бостандығынан айыру мерзімі жарияланбастан қияндағы аудандарға көшірілген совет адамдарынан әділетсіздік таңбасы осы кезге дейін алынған жоқ. Діни себептер бойынша қудаланған дін өкілдері мен азаматтар ақталуға тиіс», – деп ұзақ жылдар бойы ақталмай келген адамдардың ісін қайта қарауға жол ашқан М.С. Горбачев, Желтоқсан көтерілісі тұсында жазықсыз жазаланған қазақ жастары жөнінде бір ауыз сөз айтпады. Сонымен қатар, «Бұл Жарлық Ұлы Отан соғысы кезінде, соғыстың алдындағы және соғыстан кейінгі жылдары отанға және совет адамдарына қарсы қылмыстар жасағаны үшін негізді сотталған адамдарға қолданылмайды» деп, соғыс тұтқындарын ақталушылар қатарынан бірден сызып тастады. Ресейде бұл мәселе ілгері жылжығанымен, біздің елімізде соғыс тұтқындары және де саяси қуғын-сүргін құрбандарын ақтау мәселесі әлі күнге толық шешімін тапқан жоқ.
