1—билет Паразитологияның қысқаша дамуы
жүктеу/скачать 2,15 Mb.
|
Паразит жауабы
- Бұл бет үшін навигация:
- Эпизоотологиясы.
| 2 Жануарлар мониезиозы
Мал мониезиоздары - Мопіегіа туыстығына Апоріосерһаііаае түқымдастығына жататын қүрттардың ересек сатысы қоздыратын гельминтоз. Мониезиозбен қойлар, ешкілер, ірі қара мал, бүғылар, енекелер және жабайы күйіс қайыратын жануарлар ауырады. Негізінен жиірек толдер ауырады (қозьшар, лақтар, бүзаулар). Монезия қүрты ащы ішекті мекендейді. Олардың аральщ иелері топырақта тіршілік ететін сауытты орибатид кенелері. Мониезиоз Қазақстанның барлық аймақтарында кеңінен таралған және жыл сайын пайда болатын зілді дерт. Қүрттың Мониезиоз өсіп, өнуіне қолаилы жағдаида немесе емдеу-сақтық шаралары жеткіліксіз жүргізілген шаруашылықтарда, олім жітімге қозы-лақ көптеп үшырауы мүмкін. Қой шаруашылықтарында қозының 40- 80%-ы монезиозға шалдығьш, оның 30-80%-ы шығынға үшырауы ықтимал. Дертке үрынған төл үзақ ауырады, өсуі тежеледі. Кейбір деректерге жүгінсек ауру қозы салмағын 10% кемітеді және одан 200 г жүн кем қырқылады. Қоздырғышы. Мониезия — түрқы 2,5 м-ден 10 м-ге дейін жететін таспа қүрт. Гельминт бунақтары жалпақ келеді, жыныс мүшелері екі қатар орналасқан. Буылтықтардың екі бүйірінен жыныс мүшелерінің (еркек пен үрғашы) тесіктері ашылады. Мониезиоз дертін іш қүрттың екі түрі тудырады: бірін Мопіегіа ехрате (Лш/.,1810), ал екіншісін М.Ъепесіепі (Мопіег, 1879) деп атайды. М.ехрате - үзындығы 6-10 м, түсі ақшыл, бунақ (проглоттида) аралықтарындағы бездері дөңгелене келіп, буылтықтың алдыңғы жақ шеттеріне орналасқан. М.ЪепесІепі - түрқы 2,5-4 м, түсі күңгірттеу, бунақаралық бездері көлденең сызықшаға үқсайды. Мониезия жүмыртқалары көп қырлы, бүрыштары көмкерілген, түстері сүрғылт болып келеді. Жүмьфтқа ішіндегі алты ілгекшесі бар онкосферасы алмүрт іспеттес қүрьшгымен (аппарат) бекітілген. Эпизоотологиясы. Мониезиоз ауруының пайда болуы, таралуы қүрттың аралық иесінің тіршілігіне, малдың төлдеу, отардың жаппай өріске шығу мерзіміне, ауа райы жағдайларына тікелей байланысты. Мал бүл дертті қора төңірегіндегі қи, тезек шашылған жерлерден жүқтырады, өйткені өте үсақ, жай көзге жөнді байқалмайтын сауытты кенелер-орибатидтер шіріген органикалық заттары мол топырақ қабатындй өмір сүреді. Топырақ кенелері жер бетінде біркелкі тарамаған. Олар далалы, таулы алқаптарда, бүлақ, өзен аңғарларында жиірек, ал шөбі шүйгін, ылғалы мол жайылымдарда, жазық сазды жерлерде азырақ кездеседі. Мониезиоз қүрты малға оріске шығысымен жүға бастайды, ал төл арасында аурудың алғашқы клиникалық белгілері 15-20 күн өткеннен кейін байқалады. Қазақстанда бүл гельминтоз 2-3 айлық қозыларды едәуір дәрежеде шығынға үшырататын індет болып саналады. Сонымен қатар ол тоқтыларда және сақа қойларда да кездеседі Ішқүрт ауруы қоздырғыштарының өздеріне тән айырмашылығы бар. Мысалы, жаз ортасына дейін негізінен алғанда М. ехрата, ал күзге қарай М.ЬепесІем кездеседі. Қүртгың бірінші түрі көбінесе жас қозыларды зақымдаса, ал екіншісі - сақа малды зарарлайды. жүктеу/скачать 2,15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|