1—билет Паразитологияның қысқаша дамуы
Трематодалардың жалпы сипаттамасы
жүктеу/скачать 2,15 Mb.
|
Паразит жауабы
| 3. Трематодалардың жалпы сипаттамасы
Трематодалар (грек сөзi trematodes - coргышты, емiзiк) - жалпак курттар катарына жатады, булар коздыратын ауруларды трематодоздар деп атайды. Сорғыш курттар үй жануарларынын барлыгында кездеседі, олар мал және адамнын бауыры мен уйкы безiнде, кан тамырларында, кустын ащы ішегiнде, аналык урык түтігінде т.б мүшелерінде мекендейді. Трематодалардын денесi жалпак келеді, түрлеріне қарай пішіні жапырак сиякты, тiл тәрiздi болады, узындығы әр килы: 0,1 мл ден 10-15 см-ге дейін жетедi. Ауыз соргышы денесiнiн алдынгы ушына орналаскан, ал көбісінін кұрсак сорғышы денесінің орта шенiне жайғасқан, бiрак кейбіреулерінің (парамфистоматолар) курсак емiзiгi курттың ен арткы шетінен орын тепкен. Сорғыштары аркылы олар иесiнiн ұлпасына жабысып турады. Бекiну органдарынан баска трематодалардын аскорыту, зәршығару, жүйке (нерв) және жыныстык жуйелерi бар. Кан айналу, тыныс алу ағзалары жок. Коректенуі. Қоректік зат кұрттың ауызы арқылы жұтқыншақ ка барып, одан тармақталған, шеті тұйық, екі ішекке өтеді. Қорытылмаған ас калдығын сол ауыз тесiгi көмегiмен сыртқа шығарып тастайды. Құрт денесіне тарамдалып орналаскан жiнiшке түтікшелер зәр шығару қызметін артқарады. Түтікшілер арқылы зиянды сұйық кұрт денесінің шетіне орналаскан куыкшага жиналып, сол арқылы сыртка несеп шығарылады. Жүйке жүйесі жұтқыншақтың шеттеріне жалғасқан жүйке деп ата түйінінен басталады да, талшықтары құрт денесінің барлык жеріне таралады. Трематодалар табынын (класс) негiзгi тек тармактары (подо трядтары) бесеу: фасциолята, парамфистомата, гетерофиата, эхиностоматата және шистосоматата. лшасы, типте пайда каткан Fasciolata тек тармагы - үш тукымдастыктан тұрады: Fasciolata тек тармағы- Бул кұрттардын курсак сорғышы ауыз емiзiгiне жакын орналаскан, уыздыктары денесінін екi буйiрiнен орын тепкен, ал трематодалар бiр немесе екі аралык иелерiнiн катынасуымен дамиды. Paramphistomata – бір ғана тұқымдастық - Paramphistomidae парамфистомидилерден тұрады. Курсак емiзiгi гельминт денесі нің артқы шетіне орналасқан. Аралык иесі біреу - тущы су улу лары, жукпалы сатысы - адолескарий. Гетерофиаталар Opisthorchis тұқымдастары жатады. Бұл курттар екi иесiнiн катысуымен өсіп, дамиды. Әдетте, косымша иелері-балықтар, шаянтәріділер. Көпшiлiгiнiң жыныс бездері денесiнiң арткы жақ бөлiгiне жайғасқан. Echinostomatata - каруланган немесе каруланбаган адоралдык дөңгелектері (диск) бар трематодалар. Булардын көптеген түрлерi үй құстарында кездеседі. Олар екі аралык иенiн катысуымен да миды, ал олардың косымша иелері су ұлулары, амфибиялар және балыктар болуы мүмкін. Жабайы және үй үйректерiнiң негзгi паразиттерi - Echinostoma revolutum. Шистосоматата Schistosomatata - дара жынысты тремато далар. Сорғыштары нашар жетiлген. Жұмыртқаларының сырты кылтанақты. Олар суткоректiлермен кұстардын кан тамырларын мекендейді. Олар бір ғана аралык иесі-су ұлуларының қатысуы мен дамиды. Инвазиялык балан кұрттары - церкарийлер, олар актык иесiнiн терiсiн бұрғылай тесіп, белсенді түрде денесiне енедi. жүктеу/скачать 2,15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|