33.Ақша қаражаттарының аудиті және есеп бойынша ықтимал бұзушылықтар. Ақша қаражаттар деп шаруашылықтың кассасындағы және банктердегі шоттардағы нақты ақшасын айтамыз. Ақша қаражаттарының аудитінің мақсаты қолма-қол ақшамен операцияларды сақтау, жүргізу, және есептеу саласында заңдылықты сақтауын тексеру болып келеді.Аудитор ақша қаражаттарының есебіне тексеру жүргізген кезде, құжаттары бойынша жүргізілетін жаппай тексеру әдісін қолдануға тиісті. Аудитор ақша қаражаттарының сақтау және заңды тұлғалармен есеп айырысу үшін Қазақстан Республикасының және шетелдердің банк мекемелерінде ұлттық және шетелдік валютада ашылған шрттарын анықгауға міндетті. Сондай-ақ, шаруашылықтың ішіндегі кассалардың санын да қоса анықтайды. Аудитор шаруашылықтың есеп айырысу шрттарының және кассаларының құрылымымен танысқаннан кейін, ақша қаражаттарының есебін тексерудің аудиторлық бағдарламасын жасайды. Ақша қаражаттарының аудиторлық бағдарламасы мынадай іс-әрекеттерді қамтуы мүмкін;
-баланстық көрсеткішінің, Бас кітаптың және есеп регистрларының, машина жазбалардың мәліметтерімен салыстырып тексеруді;- ақша қаражаттары шоттарының синтетикалық және аналитикалық есеп мәліметтерінің сәйкестігін және дұрыс жүргізілгендігн тексеруді;- кассаға түгендеу жүргізуді және касса операцияларын тексеруді;- есеп айырысу валюталық шоттардың ашылу тәртіптерінің сақталғандығын тексеруді;- банктегі арнайы шоттардың ашылу тәртібін және жүргізілген операцияларының зандылығын тексеруді;- есеп айырысу тәртібін бүзуға жол берген үшін қолданылған шараларды тексеруді;- шаруашылықтың келісімінсіз, олардың шоттарынан қаражаттың аударылу және есептен шығарылу фактілерін тексеруді;- шаруашылықтағы ақша қаражаттарының есебіне ішкі бақылаудың қалай ұйымдастырылғандығын тексеруді. Әрбір есепті күнде немесе айдың аяғында ақша қалдықтарын тексеру міндетті болып табылады. Ақша каражаттарының әрбір сақталу орынына қарай шоттардың жеке ашылуы тексеру жүргізуді жеңілдетеді және қателерді тез арада анықтауға мүмкіндік туғызады. Тексеру процесі төмендегі кезендерден тұрады:1. Кассадағы нақты акшаның қалдығының барын ақша операцияларына қатысы жок қызметкер кассирдің қатысуымен санауы тиіс және тексеру нәтижесі қүжатта бейнеленіп, оган тексеру жүргізілген кун жазылады және екі жақгың да қолдары койылады.2. Іс жүзіндегі ақша қаражаттарының қалдығын бухгалтерлік шоттардағы бейнеленген қалдықтарымен сәйкестігін салыстыру. Анықталған кез келген ауытқушылық міндетті түрде салыстыру ведомосында көрсетіліп, себептері анықталуы қажет.