2. ДӘріс тезистері


Мәліметтер қорын программалық қамтамасыз ету



бет16/17
Дата07.04.2022
өлшемі335 Kb.
#138385
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17
Байланысты:
лекции

Мәліметтер қорын программалық қамтамасыз ету

Мәліметтер қорымен жұмыс істейтін ақпараттық жүйелердегі жалпыға арналған программалық қамтамасыз ету мәліметтер қорын басқару жүйесі (МҚБЖ) деп аталады. Мәліметтер қорын басқару жүйелері – бұл мәліметтер қорын құруға, енгізуге және өңдеуден өткізуге арналған тілдік және программалық құралдардың кешені.


Әлемде МҚБЖ-ның 1000-нан астам түрі бар. Мәліметтер қорын басқарудың әралуан жүйелері мәліметтердің әр түрлі моделдерін пайдаланады. Мәліметтер қорының әр түрлі модельдеріне негізделген МҚБЖ-лардың мысалдарына төмендегілер жатады:
Иерархиялық модель - IMS, PC/Focus, Team-UP, Data Edge;
Желілік модель – IDMS, db-Vista III;
Реляциялық модель - Dbase, DB2 (IBM), FoxBase және FoxPro (Fox Software), Paradox, Dbase for Windows и InterBase (Borland), Visual FoxPro және Access (Microsoft), Clarion (Clarion Software), Ingress (ASK Computer Systems), Oracle (Oracle), Informix;
МҚБЖ-ның негізгі қызметіне келесілер жатады:
- мәліметтерді құру және бақылау;
- мәліметтерді қорғау, олардың бүтіндігін қамтамасыз ету;
- көптеген пайдаланушылардың мәліметтерге қол жеткізуі;
- пайдаланушыға мәліметтерді манипуляциялау мүмкіндігін ұсыну;
- қолданбалы программаларды құру мүмкіндігі.
Мәліметтерді құру мен бақылау мәліметтер сөздігінің көмегімен орындалады. Мәліметтердің сөздік/каталогы мәліметтердің құрылымы, мәліметтердің типтері, оларды ұсыну форматтары, мәліметтердің өзара байланысу сұлбалары, пайдаланушылар, мәліметтерді қорғау мен оларға қол жеткізу кодтары туралы ақпаратты орталықтандырылған түрде сақтауға арналған. Көбінесе сөздіктің қызметін МҚБЖ-лар орындайды және олар жүйелік мәзірден шақыртылады немесе оның утилиттері арқылы орындалады. Мысалы, Orion атты оқу мәліметтер қорының келесі түрдегі сөздігі болуы мүмкін:

SYSTABLES





NAME



CREATOR



COLCOUNT




Salespeople

AGU

4




Customers

AGU

3




Orders

AGU

5

SYSCOLUMNS

NAME

TBNAME

COLTYPE




Snum

Salespeople

Integer




Sname

Salespeople

Char




City

Salespeople

Char




Manager

Salespeople

Integer




Cnum

Customers

Integer




Cname

Customers

Char




City

Customers

Char




Onum

Orders

Char




Amount

Orders

Real




Date

Orders

Data




Cnum

Orders

Integer




Snum

Orders

integer

Реляциялық МҚБЖ-ларда мәліметтер сөздігі реляциялық кестелер жинағы түрінде сақталады.


Мәліметтерді қорғау мәліметтерге рұқсатсыз қол жеткізуді болдырмау мақсатында парольдауды, кодтауды (шифрлеу) және мәліметтердің кейіптеулерін құруды қажет етеді.
Мәліметтер деңгейіндегі тұтастық пен қарама-қайшылықсыздық мәліметтер элементтерінің мәніне шектеулер қоюмен, сондай-ақ мәліметтер қорына өзгерістер енгізу кезінде резервтік көшірмелерді автоматты түрде құру арқылы қамтамасыз етіледі.
МҚБЖ-дағы мәліметтердің тұтастығын сақтау үшін транзакциялар қолданылады.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет