№3 басылым орнына
жүктеу/скачать 475,5 Kb.
|
76fcec2b-9197-11e3-8e6b-f6d299da70eeКазжуртар мет материал
- Бұл бет үшін навигация:
- Омбы қаласында 1888 жылдың 1-қаңтарынан бастап, 1902 жылдың 12-сәуіріне
“Дала уалаятының газеті”“ТУГ”-нен кейінгі өзіндік тарихи орыны бар қазақ тіліндегі екінші басылым- “ДУГ”. Газет Омбы генерал –губернаторының органы ретінде Омбы қаласында 1888 жылдың 1-қаңтарынан бастап, 1902 жылдың 12-сәуіріне дейін 14 жыл қатарынан жарық көріп тұрған. Оның орысшасы “Киргизская степная газета” деп аталған. Газеттің редакторы ретінде әр кезде И.Казлов, К.Михайлов, Г.Абаза деген кісілер қол қойып отырған. Ал басылымның қазақшасын редакциялаған генерал-губернатор канцелериясының аға тілмашы Е.Абылайханов, Р.Дүйсенбаев, Б.Чалымбеков және басқа бірнеше адам аудармашы әрі әдеби қызметкер міндетін атқарған. Сондай-ақ мұнда арнайы тілшілер ретінде О.Әлжанов, Ж.Аппасов, Ш.Айманов, Д.Иманқұлов, А.Қылышбаев, Мәшһүр-Жүсіп Көпеев жиі мақала жазып тұрған. Газеттің нақты тиражы туралы анық мәлімет жоқ. Дегенмен бір деректерде оған міндетті жазылушылар саны-1332 деп көрсетілген. Қазақтар “ДУГ” арқылы орыс халқының В.А.Жуковский, А.С.Пушкин, М.Ю.Лермонтов, Н.А.Крылов, Л.Н.Толстой, Г.И.Успенский секілді атақты ақын-жазушылардың шығармаларымен танысты. Газетке қазақ пен орыс халқының жазба және ауыз әдебиеті шығармаларымен бірге украин, литва, татар, башқұрт халықтары әдебиетінің, сондай-ақ шығыстың “мың бір түн”, “Ләйлі-Мәжүн” тәрізді туындыларынан үзінділер берілді. “ДУГ” қазақ ауыз әдебиеті нұсқаларын жинап, бастыруда сондай-ақ орыс әңгіме-ертегілерін аударып жариялауда едәуір ізденістер танытқан. Онда да сол кездегі жағдайға байланысты, жұртқа ой салар түрінде беріп отырған. Басылымның ауыз әдебиеті үлгілерін жариялауына, әсіресе орыс әдебиетінің аударма үлгілері елеулі әсерін тигізсе керек. Атап айтар болсақ, Ы.Алтынсарин, А.Құнанбаевтардың аударуымен жарияланған Л.Н.Толстойдың “Ұзақ пен көгершін”, “Бұғы мен қарақаттың сабағы”, “Бұғы”, “Қоян”, “Өтпес пышақ” сияқты мысал-әңгімелердің жариялануы тегін емес еді. Ауыз әдебиетінің үлгілерін жинаушы қазақ оқығандары Б.Адықов, Ш.Айманов, Р.Дүйсенбаев тағы басқалар газетке бастырған дүниелерді халықтың ауызша шығармасы деп атап, соңына өз ата-тегін жазса, енді біреулері бұл материалды кімнен, қайда жазып алғанын хабарлап отырған. Сондай-ақ газет “Редакцияға хат” деген тақырыпта хаттар, арнаулы мақалалар жариялап, қазақ жазба әдебиеті мен әдеби тілін дамытудың көкейкесті мәселелерін қозғады. Авторлар аударма және қазақ ақындарының таңдаулы шығармаларын жинап, не жеке кітап етіп шығару жөнінде пікір алысты. жүктеу/скачать 475,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|