№4-5 соөЖ. Топырақ географиялық аймақтандыру. Полярлы аймақ топырақтарының түзілу жағдайлары мен генезисі

№4-5 СОӨЖ. Топырақ географиялық аймақтандыру. Полярлы аймақ топырақтарының түзілу жағдайлары мен генезисі

Топырақтардың түзілуіне әсер ететін факторлар

• • Климат: Қатаң аяз, қысқа жаз, төмен температура.
• • Жауын-шашын: Қарлы қыс және аз мөлшердегі жауын-шашын.
• • Жер бедері: Арктикада жазықтықтар, теңіз жағалаулары, және биік таулы аймақтар.
• • Аналық жыныстар: Мұзданған және түйіршікті жыныстар.

Полярлы аймақ топырақтарының генезисі

• • Перигляциалды процестер: Мұздану мен мұз қабаттарының еруі нәтижесінде топырақтың қалыптасуы.
• • Криогендік процесс: Топырақта тұрақты мұздың болуы және мұздың топырақ қабаттарын көтеруі мен қирауы.
• • Топырақ түзілу процестері: Баяу, органикалық заттардың жинақталуы аз мөлшерде.

Полярлы аймақ топырақтарының негізгі типтері

• • Глейлі топырақтар: Суы мол, оттегінің тапшылығы бар ылғалды ортада пайда болатын топырақтар.
• • Тундра топырақтары: Шөптесін өсімдіктер мен мүк жабындысының әсерінен қалыптасатын топырақтар.
• • Мұздық топырақтар: Тұрақты мұз қабатының ықпалымен қалыптасқан топырақтар.

Полярлы аймақ топырақтарының құрылымы

• • Топырақ қабаттары: Жоғарғы органикалық қабат өте жұқа, ал астындағы қабаттар криогенді әрекеттердің нәтижесінде қалыптасқан.
• • Мұз қабаттары: Мұз астындағы қабаттар әртүрлі жыныстардан құралған.

Топырақтың химиялық құрамы

• • Полярлы аймақ топырақтары құрамында гумустың аз болуы.
• • Қышқылдық деңгейі жоғары.
• • Топырақтағы элементтердің аздығы (азот, фосфор, калий).

Полярлы аймақ топырақтарының экологиялық маңызы

• • Биологиялық әртүрлілік: Полярлы аймақ экожүйесіндегі өсімдіктер мен жануарлар тіршілігіне топырақтың маңызы.
• • Климаттық өзгерістер: Полярлы аймақтағы топырақтардың климаттың өзгеруіне әсері және тұрақтылығы.

жүктеу/скачать 34,27 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: