Шығу құжаттары ( пайдаланушы сұрауы)

• 
  Айырбастау пунктінде күні бойы жасалған валюта айырбастау операцияларының справкасы;
  
• 
  Шетел валютасын қолма қол теңгеге сату және сатып алу тізілімі период бойынша;
  
• 
  Шетел валютасы мен ұлттық валютасының қалдығы жайлы справка;
  
• 
  Инкассаторлық сумкаларға ведомость.
  

1 кестеде пайдаланушының ақпараттық сұраулары және пәндк аймақтың шектеулерін зерттеу нәтижесінде пайда болған атрибуттар келтірілген.

Масштаб – сипатталған валюта негізгіден бірге кем болғанда қолданылады. Масштаб санын сипатталған валюта саны жиыны пайдаланушы валюта курсы негізгі валютаның соммасы түрінде келтіреді.

Справка сериясы – операцияға байланысты 2 түрлі мән қабылдай алады: 1 –клиенттің валютаны сатып алу, 2 – клиенттің валютаны сатуы.
Пайдаланушының ақпараттық мұқтаждығын көрсететін құжат схемасын тұрғызу үшін, деректер элементтері мен сұраулар арасындағы қатынастар кестесін құру керек (2 кестені қара).
Кесте 2 Деректер элементтері мен сұраулар арасындағы қатынастар

	Атрибуттың белгіленуі	Сұраулар
№		Валютаны айырбастау опреацияларын жасау справкасы	Шетел валютасын қолма қол теңгеге сату және сатып алу тізілімі	Шетел валютасы мен ұлттық валютасының қалдығы жайлы справка	Инкассаторлық сумкаларға ведомость
1	НАИМ_ОП		*	*	*
2	НОМ_оп		*	*	*
3	адр_ОП		*	*	*
4	АВАНС			*	*
5	НАИМ_КЛ	*
6	ВИД_ДОК	*
7	сер_док	*
8	ном_ДОК	*
9	Рез_нерез	*	*
10	код_вал	*
11	Наим_вал	*	*
12	сум_вал	*	*	*	*
13	Курс_пок		*	*
14	КУРс_ПР		*	*
15	МАСШ		(*)
16	ДАТа_КУРС		*	*
17	Врем_курс		*	*
18	Ном_спр		*		*
19	Сер_спр				*
20	Дата_Опер	*
21	ВРЕМЯ_ОПЕР	*

Пәндк аймақтың инфологиялық моделін құру үшін пәндік аймақтың ақпараттық объектілері мен оның атрибуттық құрамын ерекшелеу.

Пәндік аймақ пен сұрауларды зерттеу негізінде атрибуты бар объектік мән (түйінді атрибуттың асты сызылған ) ерекшеленеді.

ВАЛЮТА (код_вал, Наим_вал, Курс_пок, КУРс_ПР, МАСШ, ДАТа_КУРС, Врем_курс, АВАНС);

ОПЕРАЦИЯ (Ном_спр, Сер_спр, Дата_Опер, ВРЕМЯ_ОПЕР, код_вал­, сум_вал, НОМ_оп, ном_ДОК, НАИМ_ОП, адр_ОП);

клиент (НАИМ_КЛ, ВИД_ДОК, сер_док, ном_ДОК, Рез_нерез);
Мәліметтер унифицияланған көріністің ең қолайлы инструменті «сущность-связь» моделі - ЕR-моделі (entity - relationship model, ER - model).
Объектік мән арасындағы байланыс анализін жасайық:

Объектік мән атауы	Байланыс атауы
ВАЛЮТА, ОПЕРАЦИЯ -	ұсынуы
клиент, ОПЕРАЦИЯ -	орындалуы

Объектік мәндерді таңдап, атрибуттарды анықтап, объектік мән арасындағы байланыстар анализін жүргізген соң ER-диаграмма түрінде инфологиялық модель құрылады. Объектік мәндерді тіктөртбұрыш, байланыс –ромбтар.

Сурет1 - Банк пәндік аймағының инфологиялық моделі

Білімін тексеруге және зертханалық жұмысты қорғауға арналған сұрақтар

1. 
   Деректер базасын жобалау кезеңдерін айтып шығу;
   
2. 
   Пәндік аймақ дегенді қалай түсінесіз;
   
3. 
   Ақпараттық объектінің анықтамасын айтыңыз;
   
4. 
   Байланыстың қандай түрлері бар? Өзіңіздің пәндік аймағыңыздан мысал етіп көрсетіңіз?
   
5. 
   Деректер тұтастығының анықтамасын айтыңыз. Өзіңіздің пәндік аймағыңыздан мысал етіп көрсетіңіз?