5 в 020500 «Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі»



жүктеу/скачать 0,92 Mb.
бет9/12
Дата30.01.2017
өлшемі0,92 Mb.
#8397
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
Бақылау сұрақтары:

  1. Мазмұндама және оның түрлері?

  2. Мазмұндама қалай ұйымдастырылады?

  3. Шығарма жұмыстары, оның түрлері.

  4. Шығарманы қалай ұйымдастыруға болады?

  5. Шығарма мен мазмұндаманың ұқсастықжәне айырмашылықтары.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Г.Ж.Тұрдалиева. Бастауыш сыныптарда қазақ тілін оқыту әдістемесі. Астана: Фолиант, 2007.

2.Қ. Шаяхметұлы. Әлемдік білім кеңістігіне ену жағдайында қазақ тілінде оқыту мен тәрбиелеудің мәселелері-Колледждерде оқытылатын мемлекеттік тіл: тарих, бүгіні мен болашағы. Семей-2006. 19- бет

3. С. Қазыбайұлы. Бастауыш кластарда қазақ тілін оқыту- Алматы 1997

4.Ғ. Дүкенбаева. Мектеп жасына дейінгі балаларды ойын арқылы адамгершілікке тәрбиелеу.-Алматы-1992

5. З.Бейсембаева. Қазақ тілін оқыту әдістемесі. Алматы,2002


4Модуль. Сауат ашу және тіл дамыту әдістемесі.
№12 -дәріс тақырыбы: Сауат ашу кезінде жүргізілетін тіл дамыту жұмыстары. (2сағат)
Дәрістің жоспары:

  1. Тіл дамытудың мақсаты мен оған қойылатын талаптар.

  2. Балалардың ойын дамытуға жүргізілетін жұмыстар.

  3. Грамматика және тіл дамыту жұмыстарына үйретудің әдіс-тәсілдері.

Дәрістің қысқаша мазмұны: «Қазақтың бастауыш мектебінде баспа білімдермен катар қазақ тілінің наху, сарфы да үйретілерге керек», -деп, А. Байтұрсынов көрсеткендей, ана тілді үйретуді жолға қою 1-сыныптая басталады.

Балаларды мектепте окыту максаттарының бірі - олардың тілін дамыту жұмысы екенін чех педагогі Я. А. Коменский; «Образование должно и обрабатывать ум для мудрости, язык для красноречия, руки для исполнения необходимых действий», - деп сипаттаған болатын.

Ресейде тіл үстарту жұмысьш мектептерде белгілі бір жүйемен жүргізу кажеттігі жөнінде әдістемелік нұсқаулар беріп, балаларды өз ойын ауызша, жазбаша білдіруге үйретудін маңызын көрсеткен оқымысты Ф. И. Буслаев көрінеді.

Ал окушылардьщ тілін ұстарту әдістемесінің негізін салып, оны өз алдына ғылым ретінде калыптастыру қажеттігін анықтап берген - орыстың ұлы педагогі К. Д. Ушинский.

К. Д. Ушинский ең алдымен бастауыш мектеп оқушыларының тілін дамытумен байланысты жаттығу жұмыстарының жүйесін кұрды. Ол жаттығулардың сатылары мынадай: 1) бакыланған заттарды атау; 2) іс мақалаларын мазмұндау; 3) заттарды салыстыру; 4) сипаттау; 5) болған окига жөнінде әнгіме кұру.

Педагог-ғалым логикалық ойлаудың жай түрлерінен бірте-бірте күрделісіне, жай сипаттаудан баспалдактай отырып хабарлауға көшу дұрыс екенін айта келіп: «Самое полное знакомство с богатствами народной словесности и самое глубокое знание грамматики, хотя могут обогатить ум учащегося, но не разовых в нем дар слова, если эта душевная сила в свое время была лишена достаточных упражнений», - дейді де, тіл ұстарту жұмысы жөніндегі жаттығулардың мынадай болу керектігін көрсетеді:

1. Белгілі тақырыпқа әңгіме құру; оны алғашқы сабақтарда-ақ (жүргізіп, бірте-бірте кеңейте беру керек.

2. Тіл ұстарту жаттығулары жүйелі түрде жүргізілуі тиіс. Әрбір жаңа жаттығу өткен жаттығумен тығыз байланысып, сол жаттығуға негізделіп, балаларды бірте-бірте ілгері ұмтылуға жетектей беруі кажет.

3. Балалар аз-аздан үйренсін, бірақ білгендерінен айырылмай, кайта оны тақырыпты меңгеріп алуға пайдаланатын болсын.

4. Балалардың тілі дамыған сайын, мұғалімнің жетекшілігі азайып, жаттығуларды балалар өз беттерімен орындасын. Алғашқы жаттығуларда мұғалім балаларға бақылау үлгісін көрсетіп, ойын жетектеп, тиісті сөздерді ауыздарына салып, басшылық жұмысын қамтамасыз етіп отырсын.

5. Жаттығулар балалардың ойын дамытатындай болуға тиіс. Балалар сөздер мен сөйлемдерді тұрған қалпымен жаттамай, оқығандарының ішінен негізгі ой қазығын таба алатындай болсын.

Осындай озат пікірдің лебін қазақ даласына тұңғыш рет жеткізген адам қазақ халкының ұлы педагогі Ыбырай Алтынсарин болды.

Дәрісті қорытындылау: Балалардың тілі дамыған сайын, мұғалімнің жетекшілігі азайып, жаттығуларды балалар өз беттерімен орындасын. Алғашқы жаттығуларда мұғалім балаларға бақылау үлгісін көрсетіп, ойын жетектеп, тиісті сөздерді ауыздарына салып, басшылық жұмысын қамтамасыз етіп отырсын.
Бақылау сұрақтары:

  1. Тіл дамытудың мақсаты мен оған қойылатын талаптар.

  2. Балалардың ойын дамытуға жүргізілетін жұмыстар.

  3. Грамматика және тіл дамыту жұмыстарына үйретудің әдіс-тәсілдері.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Г.Ж.Тұрдалиева. Бастауыш сыныптарда қазақ тілін оқыту әдістемесі. Астана: Фолиант, 2007.

2.Қ. Шаяхметұлы. Әлемдік білім кеңістігіне ену жағдайында қазақ тілінде оқыту мен тәрбиелеудің мәселелері-Колледждерде оқытылатын мемлекеттік тіл: тарих, бүгіні мен болашағы. Семей-2006. 19- бет

3. С. Қазыбайұлы. Бастауыш кластарда қазақ тілін оқыту- Алматы 1997

4.Ғ. Дүкенбаева. Мектеп жасына дейінгі балаларды ойын арқылы адамгершілікке тәрбиелеу.-Алматы-1992

5. З.Бейсембаева. Қазақ тілін оқыту әдістемесі. Алматы,2002


№13 -дәріс тақырыбы: Сауат ашу кезеңінде баланың тілі мен ойын дамытуға қойылатын талаптар. (2сағат)
Дәрістің жоспары:

  1. Тіл дамытудағы сөйлемдердің ролі.

  2. Баланың ойын дамытудағы бақылау, салыстыру, ұғыммен жұмыс.

  3. Байланыстырып сөйлеуге үйрету жұмысы.

Дәрістің қысқаша мазмұны: Сөздік жұмысы да, сөйлем кұрау жұмыстары да оқушыларды байланыстырып сөйлеуге даярлайды. Байланыстырып сөйлеу дегеніміз - логика мен грамматиканың заңы бойынша құрылған, белгілі бір такырыпта аяқталған ойды білдіретін және өзара байланысты азды көпті бөліктерден тұратын біртұтастық.

Бастауыш мектептің әдістемесінде байланыстырып сөйлеу жаттығуларының түрлері:

1) сұрақтарға кеңейте жауап беру, әңгімелесу;

2) оқығанды талдауға, грамматикалық материалдарды өтуге байланысты алуан түрлі мәтіндер мен жаттығулар;

3) бақылау күнделіктерін жүргізу;

4) оқығанды ауызша, жазбаша мазмұндау (әр түрлі нұсқада);

5) берілген тақырып, сурет бойынша, бақылау аркылы жинаған материалдары туралы, басы немесе аяғы берілген материалдар туралы, т. с. с. ауызша, жазбаша әңгіме кұрастыру;

6) жаттап алған көркем мәтіндерді айту;

Шығармашылық жаттығуларға мынадай талаптар қойылады: мұғалім ең алғашқы қарапайым мысалдармен қанағаттанбауға тиіс. Ол ұзақ синтаксистік күрделі, шын мәнінде жақсы сөйлемдер кұрастыру жағын іске асырады.

Мұнда жұмыстың нәтижесін шығарып, кейбір жақсы сөйлемдерді жазып қою сияқты шығармашылық жарыс ұйымдастырудың көмегі зор.

Шығармашылық түрде сөйлем құрау оқу сабақтарында окығанды талдауға және мазмұнын айтуға байланысты, грамматика сабақтарында - түрлі жаттығуларға байланысты, шығармаға дайындалу барысында, үйренген сөздерін колдану белсенділігін арттыру жұмыстарының барысында үздіксіз, жүйелі жүргізіліп отырады.

Дәрісті қорытындылау: Шығармашылық жаттығуларға мынадай талаптар қойылады: мұғалім ең алғашқы қарапайым мысалдармен қанағаттанбауға тиіс.

Бақылау сұрақтары:


  1. Тіл дамытудағы сөйлемдердің ролі.

  2. Баланың ойын дамытудағы бақылау, салыстыру, ұғыммен жұмыс.

  3. Байланыстырып сөйлеуге үйрету жұмысы.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Г.Ж.Тұрдалиева. Бастауыш сыныптарда қазақ тілін оқыту әдістемесі. Астана: Фолиант, 2007.

2.Қ. Шаяхметұлы. Әлемдік білім кеңістігіне ену жағдайында қазақ тілінде оқыту мен тәрбиелеудің мәселелері-Колледждерде оқытылатын мемлекеттік тіл: тарих, бүгіні мен болашағы. Семей-2006. 19- бет

3. С. Қазыбайұлы. Бастауыш кластарда қазақ тілін оқыту- Алматы 1997

4.Ғ. Дүкенбаева. Мектеп жасына дейінгі балаларды ойын арқылы адамгершілікке тәрбиелеу.-Алматы-1992

5. З.Бейсембаева. Қазақ тілін оқыту әдістемесі. Алматы,2002


№14 -дәріс тақырыбы: Сауат ашу кезеңінде жүргізілетін оқу-тәрбие жұмысының түрлері. (2сағат)

жүктеу/скачать 0,92 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет