5В 050121- Қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті мамандығына арналған

1. 
   Қазақ тілі-ұлт тілі, ұлттық әдеби тіл және мемлекеттік тіл /конспект/.
   
2. 
   Қазақ тілінің шыққан тегі мен даму кезеңдері типологиялық белгілеріне шолу.
   
3. 
   Қазақ тілін оқыту әдістемесінің зерттелу тарихына шолу /конспект/.
   

1.Байтұрсынов А. Тіл тағылымы. – 1990. – 448 б.

2. Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеу. – Алматы, 1990. – 365 б.

3. Басымов Қ.А. Грамматиканы оқыту жөнінде // Ауыл мұғалімі, 1938. - №4, июль, - 26-27 б.

4. Аханов Қ. «Қазақ тілі» оқулығына нұсқау. – Алматы, 1975. – 52 б.
№2 Тәжірибелік сабақ: Қазақ тілін оқыту жүйесінің қайнар көздері мен негізгі бастаулары. Миссионерлік бағыттағы ағарту жүйесі. Ислам дінін уағыздаушы ауыл молдалары ашқан мектептер. Қазақ зиялылары ашқан зайырлы мектептер

Мақсаты: Қазақ тілін оқыту жүйесінің қайнар көздері мен негізгі бастаулары туралы, ауыл молдаларының мектепке қосқан үлесі, қазақ зиялыларының қазақ даласында ашқан мектептері туралы алған мағлұматтарын толықтыру.

Әдістемелік нұсқаулық: Қазақ тілін оқыту мен оның әдістемесінің қалыптаса бастауына ХХ ғасыр басында шығып тұрған «Айқап», «Қазақ», «Мұғалім», «Шолпан», «Шора», «Сана», «Жаңа мектеп» т.б. сияқты басылымдардың қосқан үлесі. Бұл басылымдарда жаңадан ашылып жатқан мектептердің әртүрлі мәселелері жүйелі түрде сөз болды. Ана тілін қалай оқыту керек, қазақ тілінің оқу құралын жазу мәселесі, педагогиканың негізгі ұстанымдарын анықтау мәселесінің көтерілуі. Қазақ тілін оқыту жүйесінің қайнар көздері мен негізгі бастаулары. Миссионерлік бағыттағы ағарту жүйесі. Ислам дінін уағыздаушы ауыл молдалары ашқан мектептер. Қазақ зиялылары ашқан зайырлы мектептер

Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар:

1. 
   Мектептердің жалпы басқарылуы мен бағыттары
   
2. 
   Қазақ даласындағы алғаш ашылған мектеп
   
3. 
   Алғашқы кездегі мектептің жалпы сипаты
   
4. 
   Алғаш құрылған мектеп-интернаттары
   
5. 
   1931-1940 жылдары Қазақстанда мектепте білім беру ісі
   
6. 
   ХІХ ғасырдың 70-80 жылдары оқу жүйесінде қай ғалымдардың оқулықтарын пайдаланды?
   

1.Байтұрсынов А. Тіл тағылымы. – 1990. – 448 б.

2. Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеу. – Алматы, 1990. – 365 б.

3. Басымов Қ.А. Грамматиканы оқыту жөнінде // Ауыл мұғалімі, 1938. - №4, июль, - 26-27 б.

4. Аханов Қ. «Қазақ тілі» оқулығына нұсқау. – Алматы, 1975. – 52 б.

5. Жиенбаев С. Сауат мектебінде ауыз бен жазба сөзге үйрету // Ауыл мұғалімі, 1935. - №6.

6. Сауранбаев Н. Ана тілін оқыту туралы // Халық мұғалімі, 1941. - №11. – 6-8 б.
№3 Тәжірибелік сабақ: Ы. Алтынсарин еңбектерінің қазақ тілін оқытудағы рөлі. Ы.Алтынсариннің әдістемелік ой – пікірлері.

Мақсаты: Ы.Алтынсариннің әдістемелік ой – пікірлері мен еңбектерінің қазақ тілін оқытудағы алатын рөлін анықтау. Әдістемелік еңбектерімен танысып, талдау жүргізу

Әдістемелік нұсқаулық: Ы. Алтынсарин Қазақстанда ұлы ағартушылық идеясын қалың халық бұқарасына тарататын, сөйтіп, оны ілгері алып бара алатын кадрлар даярлауды ірі мақсат етіп қоюы. Кадрларды ол тек азаматтық халық мектептері арқылы ғана дайындап шығаруға болатындығын көрсетуі. Ы. Алтынсарин еңбектерінің қазақ тілін оқытудағы рөлі, Ы.Алтынсарин ашқан мектептер, «Қазақ хрестоматиясы» еңбегінің маңызы
Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар:

1. 
   Ы. Алтынсарин - кемеңгер әдіскер
   
2. 
   Ы. Алтынсарин еңбектерінің қазақ тілін оқытудағы рөлі
   
3. 
   «Қазақ хрестоматиясы» еңбегіне талдау жүргізу
   

1. Әбілқаев А. Қазақ тілін оқыту методикасы . Алматы, «Мектеп»1988.

2. Д.Әлімжанов, Ы.Маманов Қазақ тілін оқыту методикасы . Алматы, 1965.

3. Қайдаров Ә. Қазақ тілінің өзекті мәселелері. Алматы: Ана тілі, 1998.

4. Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. Алматы, 1966.

5. А.Ысқақов Ана тілін оқытудың түйінді мәселелері (қазақ тілі мұғалімдерінің іс-тәжірибелері, жинақ), 1972, 19-бет

6. Қ.Басымов Грамматиканы оқыту жөнінде, «Ауыл мұғалімі» журналы, 1938 ., №14

7. Досмұхамедұлы Х. Аламан/ -Алматы,1991ж.

8. Сыздықова Р. Сөз сазы / Алматы, 1983 ж.
№4 Тәжірибелік сабақ: Қазақ тілін оқытудың ғылыми жолдарының саралануы. Ахмет Байтұрсынұлының әдістемелік іс-тәжірибесі . А.Байтұрсынұлының оқулықтары мен әдістемелік еңбектерінің маңызы

Мақсаты: А.Байтұрсынұлының оқулықтары мен әдістемелік еңбектерінің маңызын түсіну. Ахмет Байтұрсынұлының қазақ тілін оқыту бойынша ұсынған әдістеместеріне талдау жүргізу

Әдістемелік нұсқаулық: Ғалым өзінің оқулықтарында әріптерді балаларға тез әрі оңай үйрету үшін көптеген әдістерді пайдаланған. Ол өзі жасаған әліппидегі әріптерді үйрету үшін, ең алдымен, оны жазып үйрену үшін, тілдегі дыбыстарды тани білу керектігіне назар аударады. «Әріптерді тани білуді» мақсат ету – таңбаның негізгі белгілерін бағамдауға үйрету. Таңбаның екі негізгі белгісі бар . Бірі-сыртқы тұлғасы да, екіншісі оның мағынасы. А.Байтұрсынұлы осының екі жақтылық белгісін балаға дұрыс пайымдауға көңіл бөлген. Дыбысты меңгертіп, оның әріптік таңбасын таңбалайды

Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар:

1. 
   А.Байтұрсынұлы жазған «Оқу құралы» еңбегі
   
2. 
   «Баяншы», «Әліппе астары», «Нұсқаушы», «Тіл жұмсар» әдістемелік еңбектерінің маңызы
   
3. 
   «Баулу мектебі », «Жалқылау», «Қай әдіс жақсы», «Дыбыстарды жіктеу» атты мақалалары.
   
4. 
   А. Байтұрсынұлының әдістемелік тұрғыдағы еңбектерінің қазіргі кезеңдегі көрінісі
   

1. Байтұрсынов А. Тіл тағылымы. – 1990. – 448 б.

2. Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеу. – Алматы, 1990. – 35 б.

3. Басымов Қ.А. Грамматиканы оқыту жөнінде // Ауыл мұғалімі, 1938. - №4, июль, - 26-27 б.

4. Аханов Қ. «Қазақ тілі» оқулығына нұсқау. – Алматы, 1975. – 52 б.
№5 Тәжірибелік сабақ: Жұмабаев Мағжан – педагог, әдіскер ғалым. Мағжан Жұмабаевтың әдістемелік еңбектері

Мақсаты: Мағжан Жұмабайұлының педагогика, әдістеме саласында атқарған ғылыми қызметімен танысу. Ақынның «Педагогика» (1922), «Ана тілі» (1923), «Бастауыш мектепте ана тілін оқыту методикасы» (1925), «Сауатты бол» (1926), «Ересек шала-сауаттылар программасы» (1926) сияқты еңбектері мен оқу ағарту мәселелеріне арналған мақалаларымен танысу.

Әдістемелік нұсқаулық: М.Жұмабаевтің «Педагогика» еңбегіне енген «Тіл», «Тілдің адам өміріндегі һәм ұлт өкілдеріндегі ұсталған орны», «Баланың тілі» атты тақырыпшалар көтерілген мәселелердің маңызы бүгінгі күні де өзінің зәуірлігінен айырылған жоқ. М.Жұмабаевтың қазақ баласының тәрбиесіне терең мән бергені, оның психологиялық аспектілеріне ғылыми талдау жасауы халықтық ағартушылық жүйеде қажетіліктерден туындағаны. М.Жұмабаевтың ана тілде оқытудың маңыздылығына мән беуінің маңызы.

Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар:

1. 
   М.Жұмабаевтің «Педагогика» (1922) еңбегінің маңызы
   
2. 
   М.Жұмабаевтің «Бастауыш мектепте ана тілін оқыту методикасы» (1925) еңбегіне талдау жүргізу
   
3. 
   «Сауатты бол» (1926), «Ересек шала-сауаттылар программасы» (1926) еңбектерінің маңызы
   

1. 
   Аймауытов Ж. Тәрбиеге жетекші
   
2. 
   Жұмабаев М. Педагогика
   

4. Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер/-Алматы,1998 ж.

1. 
   «Ана тілін қалай оқыту керек?» атты көлемді мақаласы әдістемелік құндылығы.
   
2. 
   Ж.Аймауытовтың «Тәрбиеге жетекші» еңбегімен танысып талдау
   
3. 
   «Сабақтың комплекстік жүйесінің әдістері» еңбегінің маңызы
   

1. 
   Аймауытов Ж. Тәрбиеге жетекші
   
2. 
   Жұмабаев М. Педагогика
   

4. Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер/-Алматы,1998 ж.

Шамғали Сарыбаевтың қазақ тілін оқыту әдістемесіне қосқан үлесі. Шамғали Сарыбаев- әдіскер

Ш. Сарыбаевтың алғашқы еңбектерінің бірі Е.Қожантаев пен Ғ.Табынбаевпен бірігіп жазған «Үлкендер үшін әліппе» еңбегі. ХХ ғасырдың 20 жылдарындағы сауат ашу науқаны басталған тұста бұл әліппенің қазақ жастарының сауатын ашудағы маңызы. Ө. Тұрманжановпен бірге «Бірінші басқыш мектепке арналған әліппе кітабы», Қ.Оспанұлымен бірге «Екпінді күш 1–класс үшін әліппе кітабы», А.Әлібайұлы, М.Долайұлымен бірге жазған «Ана тілі /бастауыш политехника мектептерінің 3-4 кластары үшін / » атты оқу құралдары.

1. 
   С. Жиенбаевтің қазақ тілін оқыту әдістемесіне байланысты жазған еңбектері
   
2. 
   Ш.Сарыбаевтың «Қазақ тілі әдістемесінің кейбір мәселелері» еңбегі
   
3. 
   Ш.Сарыбаевтың «Жаздырып үйретудің әдістері», «Түрліше жазылатын бір мәнді сөздер туралы», «Қазақ сөйлемінде үтірдің жазылатын орындары» еңбектерінің маңызы
   
4. 
   С.Жиенбаевтің «Грамматика талдауыш», «Қазақ тілі әдістемесі», « Грамматикалық таблицалар» еңбектері
   

1.. Ш.Сарыбаев. Қазақтілі методикасының кейбір мәселелері. 1956

2. Қ.Т.Қабиева. Сөйлемдегі сөздердің байланысы жөнінде-Алматы

3.Т.Әбдікәрімова, Т.Әбдіғалиева, К.Шәймерденова. Қазақ тілін оқыту әдістемесі,А.1999

И.Ұйықбаевтің қазақ тілін оқыту әдістемесі тарихына қосқан үлесі және И.Ұйықбаев құрастырған «Қазақ тілі методикасының библиографиялық көрсеткіші» атты еңбегімен танысу

И.Ұйықбаевтің еңбектерінде әр сөздің ұғымы мен мағынасын оқушыларға түсіндірудің қыры мен сыры ашылады. Мектеп грамматикаларында сөздердің мағыналары олардың лексика-семантикалық сипаты арқылы емес, грамматикалық жүйедегі қай сөз табына жататынына байланысты анықталады. И.Ұйқыбаевтың еңбектерінде де негізгі мәселелер осы құрылымдық бағытта жазылуы.

1. 
   Ғ.Бегалиевтің «Бастауыш мектепте қазақ тілінің методикасы»,
   

«Бастауыш мектепте қазақ тілі методикасының мәселелері» еңбектерімен танысып, талдау жүргізу

2. 
   И.Ұйықбаевтың «Қазіргі қазақ тіліндегі етістіктің көріністері»,
   

«Қазақ тілі методикасының библиографиялық көрсеткіші» еңбектерімен танысу.

1. 
   Ұйықбаев И. Зат есімді оқыту // Қазақ тілі методикасының мәселелері. – алматы, 1969. – 228 б.
   
2. 
   Х.Арғынов. Қазак тілі методикасы. А.,1974
   
3. 
   З.Бейсембайқызы. Қазақ тілін оқыту әдістемесі. – Алматы, 2002
   
4. 
   З.Бейсембайқызы. Қазақ тілін модуль негізінде оқыту. А., 2001
   
5. 
   Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы /Қазақстан жоғары мектебі №1, 2004. 5-20-66.
   
6. 
   Қазақ тілін оқыту методикасы. Жалпы редакциясын басқарған Б.Құлмағамбетова -Ал.:«Мектеп», 1988
   
7. 
   С.Қазыбайұлы.Мектепте қазақ тілін оқыту тәсілдері.-Алматы 1997
   
8. 
   Д.Әлімжанов, Ы.Маманов. Қазақ тілін оқыту методикасы- А., 1965
   

№9 Тәжірибелік сабақ: Хасен Арғынов - әдіскер ғалым.

Қажым Аманғалиұлы Басымов - мәдениет қайраткері, қажырлы педагог, профессор. Қ.Басымов еңбектерінің маңызы

Қажым Аманғалиұлының ғылыми еңбектері жайлы білімдерін жетілдіру

Қажым Басымов қазақ тілі тәрізді бүтін бір ғылымның теориялық та, әдістемелік те жақтан дамуына орасан зор үлес қосты.

Қ.Басымов «Грамматиканы оқыту жөнінде» деген мақаласында грамматиканы оқытудың маңызына тоқталып, оның өту әдісін баяндауы. Гаммматиканы оқыту үстінде оқушының сөйлеу тілі де, жазу тілі де қабаттасып, грамматиканың әр тарауына ілесе өз уақытында жаттықтырылып отырады.
Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар:

1. 
   Х.Арғыновтың «Қазақ тілінің күрделі сөйлем синтаксисін оқыту методикасы»,
   

2. 
   Қ.Басымовтың «Емлемізді түзеу туралы»,
   

«Қазақ әрпін өзгерту туралы»,

«Қысқарған сөздерді дұрыс жаза білейік»,

«Грамматиканы оқыту жөнінде»,

«Қазақ грамматикасының кейбір мәселелері»,

«Қазақ тілінің жалғау-жұрнақтары» сияқты еңбектерімен танысып, талдау жүргізу

1. 
   Қ.Басымов Грамматиканы оқыту жөнінде, «Ауыл мұғалімі» журналы, 1938 ., №14
   
2. 
   Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер/-Алматы,1998 ж
   
3. 
   Қазақ тілін оқыту методикасы. – Алматы, 1988. – 240 б.
   
4. 
   Қазақ тілінің оқу бағдарламалары. – Алматы, 1995. – 25 б.
   
5. 
   Аханов К., Ысқақов А., Кәтенбаева Б. Қазақ тілі / 5-сыныпқа арналған оқулық. – Алматы, 1994. – 173 б.
   
6. 
   Прәлиева А., Әбуева К. Қазақ тілінен дидактикалық материалдар. – Алматы, 1992. – 88 б.
   
7. 
   Сыздықова Р. Тіл табиғатын таза сақтайық десек // Қазақстан мектебі. – 1993. - №5. – 21-24 б.
   

№10 Тәжірибелік сабақ: Қазақ тілін оқыту әдістемесі дамуындағы М.Балақаев, І.Кеңесбаев, Р.Әміров, Ы.Маманов еңбектерінің алатын орны

Рақыш Сәтұлы қазақ тіл білімінің күрделі салаларының бірі – сөйлеу тілі синтаксисінің ерекшеліктерін зерттейді. Р.Әмірдің Қазақ тілін оқытудың мазмұны мен әдістемесі саласы бойынша жазған еңбектері. Солардың арасынан сөйлемнің бірыңғай мүшелерін оқыту, әдебиетті оқытуда шәкірттерді шығарма тілін түсіне білуге үйрету, бастауыш сыныптардағы бағдарламалар мен оқулықтар, бастауыш сыныптарда қазақ тілін оқытудың ғылыми-методикалық тақырыптары, орыс мектептерінде қазақ тілін оқыту әдістемесі, орыс мектептерінің 2-7 сыныптарына арналған қазақ тілі бағдарламасы мен грамматиканы оқыту таблицаларын айрықша атап өту

Ы.Маманов еңбектеріндегі әдістеменің өзге пәндермен байланысы, орта мектептерде қазақ тілін оқыту бағдарламаларының негізгі принциптері туралы көзқарастары. Оқытудың бағдарламалық негізіне терең мән берілуі.
Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар:

1. 
   Әмір Рақыш – қазақ тілі әдістемесінің мәселелерін зерттеген ғалым, профессор.
   
2. 
   Әдіскер ғалымның мектеп бағдарламасына сәйкес арналып жазылған еңбектері
   
3. 
   Маманов Ыбырайым - қазақ тіл білімі мен әдістемесіне өзіндік үлес қосқан әдіскер ғалым.
   

1 Әбілқаев А. Қазақ тілін оқыту методикасы . Алматы, «Мектеп»1988.

2 Д.Әлімжанов, Ы.Маманов Қазақ тілін оқыту методикасы . Алматы, 1965.

3. Кеңесбаев І. Қазақ тілінің фразеологиялық сөздігі. Алматы: Ғылым, 1977.

4. Қайдаров Ә. Қазақ тілінің өзекті мәселелері. Алматы: Ана тілі, 1998.

5. Серғалиев М. Көркем әдебиет тілі. Алматы: Мектеп, 1995.

6. Х.Арғынов Жай сөйлем синтаксисін оқытудың методикасы. Алматы 1967.

7. Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. Алматы, 1966.

8.Б.Құлмағанбетова Құрмаласа сөйлемді оқытудың кейбір мәселелері Алматы, 1957 56-бет

9. Сауранбаев Н.Т. Қазақ тіл білімінің проблемалары. Алматы, 1982.

10. А.Ысқақов Ана тілін оқытудың түйінді мәселелері (қазақ тілі мұғалімдерінің іс-тәжірибелері, жинақ), 1972, 19-бет
№11 Тәжірибелік сабақ: Әлімжанов Дәулет - қазақ тілінің оқыту әдістемесінің дамуына үлкен үлес қосқан ғалым.

Айтбай Айғабылұлы - қазақ тілі әдістемесінің дамуын өз үлесін қосқан ғалым

Айтбай Айғабылұлы - қазақ тілі әдістемесінің дамуын өз үлесін қосқан ғалым Айтбай Айғабылұлының еңбектерімен танысу

Айтбай Айғабылұлының қазақ тілі әдістемесінің дамуына қосқан үлесі, Айтбай Айғабылұлының еңбектерінің алатын орны. Әдіскер ғалымның «Ережеден дәлдік – оқыту сапасының көрсеткіші» атты мақаласының маңызы

1. 
   Д.Әлімжановтың «Қазақ тілін оқыту методикасы» А., 1965 (авт.бірі);
   

«Қазақ тілін оқыту методикасының бақылау-пысықтау жұмысы» А., 1964,1968,1969.

«Қазақ тілі методикасының мәселелері». А., 1969 (авт.бірі);

«Қазақ тілінде морфологияны оқыту методикасының кейбір мәселелері» А., 1972. еңбектерімен танысу, талдау жүргізу

2. 
   А.Айғабыловтың «Қазақ тілі лексикологиясы (методикалық нұсқау)» Алматы, 1989.35 б
   

«Қазақ тілі мен әдебиетін оқыту мәселелері (методикалық жинақ)» Алматы, Мектеп, 1982. 206 б

«Мектепке қазақ тілін оқыту проблемаларын жетілдіру» Алматы, 1984.185 б

«Айғабылұлы А. Қазақ тілі сабағы және тәрбие жұмыстары // Қазақстан мектебі. 1997 №7

«Лексиканы оқыту принциптері» // Қазақстан мұғалімі 1981 №52

еңбектерімен танысып, талдау жүргізу

3. 
   Д.Әлімжановтың «Қазақ тілін оқыту методикасы» А., 1965 (авт.бірі);
   

«Қазақ тілін оқыту методикасының бақылау-пысықтау жұмысы» А., 1964,1968,1969.

«Қазақ тілі методикасының мәселелері». А., 1969 (авт.бірі);

«Қазақ тілінде морфологияны оқыту методикасының кейбір мәселелері» А., 1972. еңбектерімен танысу, талдау жүргізу

4. 
   А.Айғабыловтың «Қазақ тілі лексикологиясы (методикалық нұсқау)» Алматы, 1989.35 б
   

«Қазақ тілі мен әдебиетін оқыту мәселелері (методикалық жинақ)» Алматы, Мектеп, 1982. 206 б

«Мектепке қазақ тілін оқыту проблемаларын жетілдіру» Алматы, 1984.185 б

«Айғабылұлы А. Қазақ тілі сабағы және тәрбие жұмыстары // Қазақстан мектебі. 1997 №7