«5В060800 Экология» мамандығының 2 курс cтуденттері үшін «Әлеуметтік экология және тұрақты даму» пәні бойынша

Ғаламдық ластанудың сипаттамасы қай жауапта берілген:

А. Атмосфералық қалдықтармен сипатталады.

В. Ірі аймақтарға қолайсыз әсер етеді.

С. Өзінің пайда болу жерінен үлкен қашықтықтарға таралады.

D. Барлық жоғарыда аталғандар.

Е. Үлкен территориялар мен акваторияларды және барлық планетаны қамтиды.
$$$ 266

Атмосфера бөліктері биіктігінің өсуіне қарай қандай ретпен орналасқан:

А. Тропосфера, стратосфера, мезосфера, ионосфера, экзосфера.

В. Стратосфера, тропосфера, ионосфера, экзосфера, мезосфера.

С. Стратосфера, ионосфера, тропосфера, мезосфера, экзосфера.

D. Экзосфера, ионосфера, мезосфера, стратосфера, тропосфера.

Е. Тропосфера, мезосфера, стратосфера, ионосфера, экзосфера.
$$$ 267

Атмосфераны ластаушы негізгі техногенді көз:

А. Түсті металлургия.

В. Электрэнергия.

С. Химия өнеркәсібі.

D. Мұнай өндіру.

Е. Ағаш өңдеу өнеркәсібі.
$$$ 268

Парникті эффект құбылысын ашқан:

А. Н. Фурье.

В. Э. Геккель.

С. Р. Шерлок.

D. В. Вернадский.

Е. С. Аррениус.
$$$ 269

Адамның іс әрекеті парникті газдың қай түрінің мөлшеріне әсер етпейді:

А. Метан.

В. Су булары.

С. Көмірқышқыл газы.

D. Азот оксидтері.

Е. Озон.
$$$ 270

Қай парникті газ туралы әңгіме жүріп жатыр: «Өте ұшқыш, тұрмыста және өндірісте хладагенттер (тоңазытқыштар, кондиционерлер), аэрозольді қораптағы шашыратқыштар және т.б. ретінде қолданылады»

А. Көмірқышқыл газы.

В. Озон.

D. Фреондар.

Е. Азот оксидтері.
$$$ 271

Парникті эффектінің нәтижелерінің теріс әсері ең қауіпті қайсысы:

А. Адам денсаулығының нашарлауы.

В. Грунттардың маусымдық еруінің артуы.

С. Әлемдік мұхит деңгейінің көтерілуі.

D. Батпақтану.

Е. Озон қабатының бұзылуы.
$$$ 272

Қоршаған ортаның мониторингі анықтамасының қайсысы нақты мәнін көрсетеді:

А. Қоршаған ортаның жағдайын бақылау.

В. Қоршаған ортаның жағдайын сандық бақылау.

С. Қоршаған ортаны жағдайын бақылау.

D. Қоршаған ортаның жағдайын жүйелік бақылау және болжау.

Е. Қоршаған ортаның сапасын басқару.
$$$ 273

Қоршаған орта дегеніміз не?

А.биологиялық вирустар мен бактериялармен ластанған орта

В.өсімдіктердің, жануарлардың, микроорганизмдердің және адамдардың тіршілік ететін қоғамдық орта

С.бір-бірімен тығыз байланысты күрделі құбылыстардың жиынтығы

Д.орта сапасына қарай тазаға немесе комфортты және зиянды ортаға бөлінуін айтамыз

Қоршаған орта сапасына қарай қалай бөлінеді?

А.таза,комфортты,зиянды

В.санитарлық,гигиеналық,экологиялық

С.химиялық,биологиялық,физикалық

Д.қатты,газ,сұйық

Е.өндіруші,пайдаланушы,ыдыратушы
$$$ 275

Топырақтың құрылымын қасиетін зерттейтін экологиялық факторды қалай атайды?

А.антропогенді

В.биологиялық

С.эдафиттік

Д.химиялық

Е.экзосфера
$$$ 276

Атмосфера дегеніміз не?

А. озон қабаты күн сәулесінен бөлінетін ультракүлгін сәулелердің жер бетіне қалыпты таралуын қамтамасыз етеді

В. табиғаттағы зат және энергия айналымы

С. жердің газдық қабаты,химиялық құрамы

Д. табиғат пен адамның өзара қарым-қатынастағы атмосфералық ауа

Е. негізгі бұлттардың түзілетін жері
$$$ 277

Бүкіләлемдік қоршаған орта күні атап өтіледі:

А. 5 мамыр.

В. 5 маусым.

C. 10 қыркүйек.

D. 6 тамыз.

E. 10 ақпан.
$$$ 278

Қоршаған орта бойынша БҰҰ бағдарламасы:

А. ЮНЕСКО.

В.ФАО.

D.BO3.

Ластанудың физикалық түрлеріне жатады:

А. Күн жарығы

В. Ультракүлгін

С. Радиотолқындар

D. Микроағзалар

Е. Қышқылдар
$$$ 280

Антропогпенді нысан-бұл:

А. Табиғи су қойнауы

В. Тайгалық биоценоз

С. Жануар ағзасы

D. Адам жасаған және табиғи нысан қызметтеріне ие емес нысан

Е. Табиғат ескерткіші
$$$ 281

Адам жасаған капитал, адам капиталы және табиғи капитл қолдануға ие

болатын даму:

А. тұрақты әлеуметтік даму;

В. экономикалық тұрақты даму;

С. экологиялық тұрақты даму;

Д. Тұрақтылық;

Е. прогресс;

Биосфераға жаhанды антропогенді әсердің азаюы мен оның реттеуші

потенциалын қалпына келтіруін қамту:

А. даму;

С. экологиялық даму;

Д. Экологиялық дағдарыс;

Е. экономикалық өсу;

Йохан несбургтегі Бүкіләлемдік саммит қай жылы өтті:

А. 1972 ж;

В. 1992 ж;

С. 1997ж;

Д. 2002 ж;

Е. 2006 ж;
$$$ 284

Ұлы ғалымдар қатарына қойылған сұраққа жауап ретінде «Римдік клуб

баяндамасы» топтамасына жалпы атаумен ұсыныс берілді:

А. «Бой шектері»;

В. «Адамзат қиындықтары»;

С. «Жаhанды қоғам»;

Д. «Адамзат қайта жолда»;

Е. «Халықаралық тәртіп»;

Осы конференцияда қатысушы-мемлекеттер әлемдік қауымдастық

алдында тұрған ең маңызды мәселелерге назар аударып, жаңа жол-тұрақты даму жолын анықтады:

А. Йоханнесбургтегі бүкіләлемдік саммит;

В. Стокгольмдегі ОС бойынша БҰҰ конференциясы;

С. Рио-де-Жанейродағы даму мен ҚО бойынша БҰҰ конференциясы;

Д. МСОП конференциясы;

Е. БҰҰ бас Ассамблеясы;

«Екінші табиғат» (квазитабиғат) ортасын құрады:

А. жасанды қайта құрылған, адамдармен модифицирленген табиғи орта элементтері;

В. жаратылсты немесе табиғи-антропогенді шығу факторлары;

С. жасанды жасалған, жаратылсты табиғатта аналогі жоқ, адам жасаған әлем;

Д. Қоғам мен әртүрлі қоғамдық үрдістер.

Е. тірі емес табиғат элементтері;
$$$ 287

Ұлттық монирониг дегеніміз:

А. жердің бүкіл табиғи жүйенің күйін бағалайтын, халықаралық серіктестік негізінде жүзеге асатын мониторинг;

В. антропогенді қызмет әсерімен қоршаған орта күйінің өзгерісін анықтайтын бақылау, бағалау, болжау жүйесі;

С. мемлекет шегінде жүзеге асатын мониторинг;

Д. ірі аудандар шегінде жүзеге асатын мониторинг;

Е.бір нысан шегінде жүзеге асатын мониторинг;
$$$ 288

Ажырату потенциалы дегеніміз:

А. экожүйенің немесе ортаның бөтентекті заттарды айыру қасиеттері;

В. экожүйенің немесе ортаның бөтентекті заттарды өз айналымына қоспау қассиеттері;

С. экожүйенің немесе ортаның бөтентекті заттарды өздік бұзылусыз айырып, айналымға қосу қасиеттері;

Д. экожүйенің немесе ортаның бөтентекті заттарды қосу қасиеттері;

Е. экожүйенің немесе ортаның бөтентекті заттарды айыру қасиеттері;
$$$ 289

Ресурстарды қолдану адамдардың тең құқықтықты мен әлеуметтік қамту

мақсаттарына бағытталуы тиіс даму:

А. тұрақты әлеуметтіу даму;

В. экономикалық тұрақты даму;

С. экологиялық тұрақты даму;

Д. тұрақтылық;

Е. прогресс;

Эколгиялық қауіпсіздіктің бағалануы:

А.ПДК

В.ПДВ

Д.биосферадағы рұқсатты антропогенді жүктемемен

Е.ПДС
$$$ 291

Экологиялық мониторинг –бұл:

А.жануарлар тәртібін бақылау

В.биосфера параметрлерінің күйін бақылау

С.ормандар күйін бақылау,болжау

Д.химиялық ластаушы заттар таралуын бақылау

Е.биота күйін бақылау
$$$ 292

Өркениеттің экологиялық тұрақтылық қағидасы:

А.қоғам"сен-маған,"мен- саған" қағидасында құрылған

В.қоғам"менен кейін-су тасыса да" қағидасында құрылған

С.қоғам"бәрін ал,бұл үшін саған ештеңе болмайды" идеологиялық қағидасына негізделген

Д.қоғам адамның басқаларға қатысты міндеттіліктері идеологиялық қағидасына негізделген .

" Экологиялық колониализм"ұғымы- бұл:

А.идеолгиялық белгісі бойынша колониялар ұйымдастыру

В.дамыған елдер аймағынан өзге елдерге зиянды өндірістерді орналастыру саясаты

С.дамушы едерге өнеркәсіптік қалдықтарды орнластыру саясаты

Д.дамушы елдерге радиоактивті қалдықтарды орналастыру саясаты

Е.басқа елдерге жануарлардың қырылып жатқан түрлерін орналастыу саясаты
$$$ 294

"Алтын миллиард"экологиялық концепциясы-бұл:

А.өмірдің жоғары материалды деңгейін оларда қолдау мақсатымен әлемдік ресурстағы дамыған елдерді бақылау

В. өмірдің төмен материалды деңгейін оларда қолдау мақсатымен әлемдік ресурстағы дамыған елдерді бақылау.

С.зиянды заттардың трансшекаралары ауасымен бақылау

Д.жануарларды заңсыз сатуды бақылау

Е.жануарлардың сирек кездесетін түрлерін бақылау

$$$ 295

ҚР экологиылық заңнамасы анықталады:

А.табиғат пайдалану туралы заңмен

В.экологиялық сараптама туралы заңмен

С.эколгиялық Кодекспен

Д.қалдықтарды залалсыздандыру мен утилизация бойынша нормативті актілермен

Е.атомды энергетика туралы заңмен
$$$ 296

ҚР қоршаған ортаны қорғаудың ұлттық нысандарына жатады:

А.мәдениеттік әлемдік орталықтары

В. табиғаттың әлемдік ескерткіштері

С.ЮНЕСКОэгидасындағы қорықтар

Д.тек ҚР үшін қызығушылық тудыратын нысандар

Е.Серенгети ұлттық саябағы
$$$ 297

Қоршаған ортаны қорғау бойынша халықаралықкелісім -1996ж.БҰҰкелісім шарты сынауға тыйым салады.

А.вакциналарды

В.сарысуларды

С.дәрілерді

Д.тамақ өнімдерін

Е.ғарышта,атмосферада,су астында ядролық қаруды

$$$ 298

БҰҰ конвенциясы теңіз құқығы бойынша мойындайды:

А.рұқсатсыз мұнай танкерлерін тасу

В.жағажайлы мемлекеттердің 200миль аймақтағы биоқорларға құқығын

С.киттерді аулауға құқығын

Д.түлендерді аулау құқығын

Е.қарақшылықты
$$$ 299

Жаһанды дағдарысты шешуде нарықты экономика мүмкіндіктері:

А.жаһанды экодағдарысты нарықты эконмика тудырды және оны шешуге қабілетті

В.жаһанды экодағдарысты нарықты экономика тудырды,оны шешуге қабілетсіз

С.нарықты экономика табиғатты рацоналды пайдалану жолы

Е.жаһанды дағдарысты адам қатысынсыз шешуге болады

Табиғат пайдаланудың құқықтық негізі-бұл:

А.табиғатты пайдалану бойынша нормативті құжаттар

В.табиғат қорларын тәркілеу мөлшері

С.қоғамдық сараптама

Д.мемлекеттік стандарттар жүйесі

Е.кадастр.

@@@ ҚАЗІРГІ ЗАМАНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК – ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ПРОБЛЕМАЛАРЫ. ҚАЗІРГІ ҚОҒАМНЫҢ НООСФЕРАЛЫҚ ДАМУЫ

Табиғи ресурстардан жабайы қолданудан туындаған экологиялық мәселелер:

A. Адамзаттаың континентальды мәселесі

B. Қоғамның аймақтық мәелесі

C. Адамзаттың материкті мәселесі

D. Қоғамның мемлекеттік мәселесі

Е. Әлемдік өркенниеті жалпы планеталық мәселе
$$$ 302

Табиғи сулар сапасы келесі келеі көрсеткіштермен бағаланған

A. Физикалық ластанулар есебінен

B. Физикалық, химиялық, санитарлы- биологиялық

C. Санитарлы-биологиялық ластнауға тәуелді

D. Химиялық ластанулар есебінен болжау

E. Физико-химиялық ластанудың көрсеткіштері
$$$ 303

Зат жэне энергия айналымы журетін, барлык организмдер бірге кызмет

ететін, бір-бірімен жэне коршаған ортамен эрекеттесетін орта келесідей

аталады:

А. Ареал.

В. Биогеоценоз.

С. Экологиялық жүйе.

D. Экологиялык ниша.

Е. Биоценоз.
$$$ 304

Экология...

А. тірі ағзалардың тіршілік ететін ортасы

В . жануарлар ағзаларының тіршілік ететін ортасы

С. өсімдіктер ағзаларының тіршілік ететін ортасы

D. судағы тіршілік ортасы

Е . Барлық жауаптар дұрыс
$$$ 305

Нооэкология нені зерттейді?

В. адам - қоғам - саясат

С. адам - қоғам - әлеумет

D. адам - қоғам - экономика

Е. адам - сана - табиғат
$$$ 306

Биондикация бұл:

А. түрлік әрбейнелілік бойынша қоршаған орта ластануын бағалау;

В. ағзалар күі бойынша қоршаған орта ластануын бағалау;

С. Улы әсері бойынша қоршаған орта ластануын бағалау;

Д. Ластану саны бойынша қоршаған орта ластануын бағалау;

С. Мекемелер саны бойынша қоршаған орта ластануын бағалау;
$$$ 307

Ауыл шаруашылығы зиянкестерімен күрестегі биоәдістер мәні:

А. биоиндикациялар жүргізу;

В. пестицидтер қолдану;

С. электротолқындарды қолдану;

Д. Тұзақ-желілерді қолдану;

Е. Биоерекшеліктерді есебімен зиянкестерді жою.
$$$ 308 .

Құбылыстарды талдауға холистикалық қадам қарастырады:

А. құрамды бөліктерді қосу;

В. құбылыстарды бүтін, жүйе ретінде қарастыру;

С. күрделіні құрамды бөліктерге бөлу және оларды ары қарай талдау;

Д. Құрамды бөліктерге еселеу;

Экожүйелер туралы ақпараттың жеткіліксіздігі түсіндірілді:

А. экожүйенің бір құрамдылығымен;

В. экожүйенің копқұрамдылығымен және өзара тәуелділігімен;

С. экожүйенің екі құрамдылығымен;

Д. Экожүйенің динамикалығымен;

С. экожүйенің пластикалығымен;
$$$ 310

Әлеуметті- экологиялық заңдар авторы кім:

А. Н.Ф. Реймерс;

В. В. Коммонер;

С. Э. Зюсс;

Д. В.И. Вернадский;

Е. Одум;
$$$ 311

Денсаулық құрамдарына жатпайды:

А. физикалық денмаулық;

В. соматикалық денсаулық;

С. психикалық мәдениеті;

Д. жыныстық мәдениеті;

Индустриалды елдерде астықты сақтау құралдары ретінде пестицидті

доктринаның фиаско себептері:

А. оларды көп қолданған сайын, тұрақты зиянкестер соғұрлым көбейеді;

В. оларды көп қолданған сайын, тұрақты зиянкестердің түр әртүрлігі соғұрлым жоғары;

С. оларды аз қолданған сайын, тұрақты зиянкестердің түр әртүрлігі соғұрлым жоғары;

Д. топырақта тез шіриді;

Е. үлкен қашықтықта шашылады;

Дамыған елдерде тамақтану өнімдерін өндірудің индустриалды жүйесіне

экологиялық баға:

А. су энергиясын алуға құбырларды қолдану;

В. аттарды қолданумен дәстүрлі көп ғасырлы ауылшаруашылығы табиғи ортаны бұзбайды және энергетикалық үш есе тиімді;

С. жел энергиясын қолданып диірмендер салу;

Д. бір дәнді дақылды қолданумен көп ғасырлы ауыл шаруашылығы;

Е. жер жыртудың әртүрлі әдістерін енгізумен көпғасырлы ауыл шаруашылығы;

Энергияның альтернативті көздері қолданады:

А. атом энергиясы;

В. көмірді;

С. табиғи газды;

Д. бензинді;

Е. күн энергиясын;
$$$ 315

Энергияның альтернативті көздері энергетикалық дағдарысты шешу жолы

ретінде:

А. әлемдік энерго қолдануды ұлғайтпай, жаhанды энергетикалық дағдарысты шешу қағидалы мүмкін емес;

В. табиғи ресурстарды көбірек қолдану қажет;

С. дамушы елдерден табиғи ресурстар сатып алу қажет;

Д. әлемдік энерго қолдануды азайтпай, жаhанды энергетикалық дағдарысты шешу қағидалы мүмкін емес;

Е. моно мәдениетті қолдану;

Антропоцентризм концепциясы:

А. жаңа өнеркәсіптік нысандар құрылысы;

В. өндірісті сертификациялау;

С. негізді- адам;

Д. атмосфераны ластамау;

Е. жаңа түрлерді өндіру;
$$$ 317

Адамның экологиялық қауіпсіздігі- бұл:

А. өмір қауіпсіздігі;

В. табиғи және антропогенді сипаттағы қатерлерден мемлекет, қоғам, адам биосферасының қорғану күйі;

С. табиғи апатты құбылыстарды жою;

Д. тамақтану өнімдерінің қауіпсіздігі;

Е. ойыншықтар қауіпсіздігі;
$$$ 318

Жасанды тіршілік ортасы(урбанизация) әкеледі:

А.тұрғындардағы жоғарғы конценцентрациядан жұқпалы ауруларға;

В.түрішілік күрестен әлсіреуден акселерацияға(жедел дамуға),

С.ластушылар-жаңа заттар пайда болуын аллергизацияға(кейбір заттарға жоғары сезімталдық)

Д.биоритмдер бұзылуына(электр жарықтану көмегімен жарық күнді ұзартудан)

Е.барлық жауап дұрыс.

$$$ 319

Тіршіліктің жасанды ортасы(урбанизация)әкелмейді:

А.жұқпалы ауруларға

В.әлемдік мұхит деңгейінің жоғарылауына

С.топырақтың құнарлығын арттыруға

Д.түрлік әртүрді жоғарылатуға

Е.ауыз суының сапасын жақсартуға
$$$ 320

Тұрмыстық электржабдықтан, электрберу сызықтарынан туатын күшті

электрмагнитті өрістері:

А.Ағзаның улануын тудырады

В.Көру дисфункциясына әкеледі

С.Ағзадағы тіндердің жоғары электірөткізгіштігіне әкеледі

Д.Жоғары электрстатикалық тудырады.

Е.Бұлшық ет тіндері қызметінің бұзылуына әкеледі.

Бүкіл әлемдегі әлеуметтік экологиялық дағдарыс –бұл:

А.биота өздік реттелуін (өздік қалпына келу) бұзылуы

В.тағамдық тізбектер бұзылуы

С.органикалық заттар қышқылдану үрдістерінің бұзылуы

Д.аймақтағы өндіріс үрдістерінің бұзылуы

Е.шөлдегі энергетикалық тепе-теңдік бұзылуы
$$$ 322

Планетадағы жаһанды экодағдарыс себептері:

А.органикалық заттар қышқылдануы үрдісінің бұзылуы

В.тағамдық тізбектердің бұзылуы

С.биомдардың энергетикалық тепе-теңдігі бұзылуы

Д.аймақтағы өндіріс үрдістерінің бұзылуы

Е.руханиден материалдықтың жоғарлауы ,шексіз қолдану
$$$ 323

Экология пәні нені оқытады:

A) Өсімдіктердің ішкі және сыртқы құрамы.

B) Жануарлардың ішкі және сыртқы құрамы.

C) Адамның сыртқы ортаға әсері.

D) Адам организмінде болып жататын физиологиялық процесс.

E) Микроорганизмдердің құрлысы мен генетикалақ ерешеліктері.
$$$ 324

Экология қандай жүйелерді оқытады:

A) Генетикалық және жасушалық.

B) Жасушалық және популяциялық.

C) Популяциялық және экожүйелік.

D) Экожүйелер мен органдардың жүйесі.

E) Экожүйе мен генетикалық.
$$$ 325

Экологияның қай кретерийлері бойынша құрлық, тұщы су, солтүстік аймақ, биік таулы аймақ экологиясы деп бөлінеді:

A) Зерттеу объектілерінің көлеміне қарай.

B) Зерттеу пәндерге қатысты.

C) Орта мен компонентке қатысты.

D) Адам экологиялық жүйесіне.

E) Уақыт факторы бойынша.
$$$ 326

Экология биология ғылымдарының қай класына жатады:

A) Комплекстік.

B) Жалпы.

C) Меншікті.

D) Антропологиялық.

E) Зоологиялық.
$$$ 327

Экологияның қай бөлімі бірлестіктерді оқытады:

A) Аутэкология.

B) Синэкология.

C) Демэкология.

D) Ғаламдық экология.

E) Географиялық экоология.
$$$ 328

Ғаламдық экология оқытады:

A) Дарақ экологиясын.

B) Популяциялық экологияны.

C) Бірлестіктер экологиясын.

D) Биосфераны.

E) Ландшафты.
$$$ 329

Экологияның қай бөлімін тұтас ландшафты зерттейді:

A) Аутэкология.

B) Демэкология.

C) Синэкология.

D) Географиялық.

E) Ғаламдық.
$$$ 330

Экологияның келесі көрсеткіштеріне қарап микорорганизмдер, саңырауқұлақтар, өсімдіктер, жануарлар экологиясына жатқызамыз:

A) Объектілер зерттеу көлеміне қарсы.

B) Зерттелетін пәндерге қатысты.

C) Компоненттері мен айналасына қарап.

D) Адам экологиясына қатысты.

E) Уақыт факторына қатысты.
$$$ 331

Уақыт факторына байланысты экология келесі бөлімдерге бөлінеді:

A) Аутэкология мен синэкология.

B) Аутэкология мен дэмэкология.

C) Дэмэкология мен синэкология.

D) Тарихи және эволюциялық.

E) Әлеуметтік және медициналық.
$$$ 332

Адам экологиясы келесі бөлімдерге бөлінеді:

A) Аутэкология мен синэкология.

B) Аутэкология мен дэмэкология.

C) Дэмэкология мен синэкология.

D) Тарихи және эволюциялық.

E) Әлеуметтік және медициналық.
$$$ 333

Жануарлардың жарық шығару қабілетін атайды:

A) Жарық люминисценсия.

B) Биолюминисценсия.

C) Термолюминисценсия.

D) Гигролюминисценсия.

E) Ксеролюминисценсия.
$$$ 334

Ормандарды шабу келесі экологиялық факторға жатады:

A) Абиотикалық.

B) Биотикалық.

C) Антропогендік.

D) Шектеулі.

E) Алдыңғы.
$$$ 335

Экологияның қай саласы популяцияларды зерттейді:

A) Аутэкология.

B) Демэкология.

C) Синэкология.

D) Ғаламдық экология.

E) Географиялық экология.
$$$ 336

Экология өзінің дамуында неше кезеңнен өтті:

A) 1.

B) 2.

D) 4.

Өсімдіктер экологиясының негізін қалаған ғалым:

A) Геккель.

B) Гумбольдт.

C) Дарвин.

D) Иогансен.

E) Рулье.
$$$ 338

Жануарлар экологиясының негізін қалаған ғалым:

A) Геккель.

B) Гумбольт.

C) Дарвин.

D) Иогансен.

E) Рулье.
$$$ 339

Экологияның өзіндік әдістеріне жатады:

A) Химимялық талдау.

B) Радиация мөлшерін анықтау.

C) Далалық зерттеулер.

D) Микроскопиялық зертеулер.

E) Математикалық талдау.
$$$ 340

Жерде тіршіліктің пайда болуының II-ші кезеңі анықталады:

A) Неорганикалық қосылыстардан органикалық заттың синтезделуімен.

B) Неорганикалық заттың органикалық заттан синтезделуімен.

C) Көбею процессінің пайда болуымен.

D) ДНҚ және РНҚ синтезімен.

E) Коацерваттардың пайда болуымен.
$$$ 341

Жерде тіршіліктің пайда болуының ІІІ-ші кезеңі анықталады:

A) Неорганикалық заттардан органикалық заттың биологиялық емес синтезімен.

B) Органикалықтан органикалық емес заттар биологиялық емес синтезбен.

C) Коацерват түзілуімен.

D) Көбею процесінің пайда болуымен.

E) Коацерват бұзылуыменен.
$$$ 342

Жануарлар мен өсімдіктердің негізгі мекен ету орта факторы және өмір сүру формасына байланысты бейімделуінің морфологиялық типі аталады:

A) Адаптациялық форма.

B) Локальды форма.

C) Тіршілік (өмірлік) формасы.

D) Формалардың әртүрлілігі.

E) Экологиялық қуыс.
$$$ 343

Тірі организмдерді қоршаған табиғат бөлшегі және оларға тікелей немесе жанама әсерлері дегеніміз:

A) Өмір сүру жағдайы.

B) Биотоп.

C) Экологиялық фактор.

D) Биоценоз.

E) Орта.
$$$ 344

Өсімдіктердің өсіп-дамуына әсер ететін топырақтың минералды құрамы келесіге жатады:

A) Абиотикалық фактор.

B) Биотикалық фактор.

C) Антропогендік фактор.

D) Биотикалық және антропогендік фактор.

E) Экологиялық емес.
$$$ 345

Экологиялық факторлар бұл:

A) Қоршаған ортаның қажет элементтер жиынтығы.

B) Ағзаға әсер ететін ортаның жеке элементтері.

C) Табиғат бөлшегі, қоршаған ортаның тірі ағзалары.

D) Табиғи ресурстар.

E) Экологиялық қуыс (ниша).
$$$ 346

Транспирация дегеніміз:

A) Мұхиттың жоғарғы бөлік суының булануы.

B) Судың өсімдік арқылы биологиялық булануы.

C) Органикалық заттардың пайда болуы.

D) Биогенді элементтер айналымы.

E) Өсімдік арқылы органикалық заттардың синтезделуі.