ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
3 деңгейлі СМЖ құжаты
|
ПОӘК
|
ПОӘК 042.18.25.1.83/01-2014
|
ПОӘК студентке арналған «Экологиялық бақылау түрлері» пәнінің оқу-әдістемелік кешені
|
№1басылым 18.09.2014ж.
|
5В060800 «Экология » мамандықтарына арналған
«Экологиялық бақылау түрлері» пәнінің
ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
Студенттердің жұмыс оқу бағдарламасы
Семей-2013
ӘЗІРЛЕГЕН
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының аға оқытушысыЖ.М.Нуржуманова ______________ «30» 08. 2014ж.
2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отырысында
Хаттама № 1 « 04» қыркүйек 2014ж.
Кафедра меңгерушісі доцент м.а. ____________Е.Н. Артамонова
2.2 Аграрлық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында
Хаттама № 1 « 18 » қыркүйек 2014 ж.
АФ ОӘБ төраға доцент м.а. ______________Г.Д. Жаманова
3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесімақұлдап басып шығаруға ұсынады
Хаттама №1 « 19» қыркүйек 2014 ж.
Оқу-әдістемелік кеңестің төрағасы,
оқу-әдістемелік жұмысы бойынша
проректорпрофессор __________________ Г.К. Искакова
4. БІРІНШІ РЕТ КІРГІЗІЛДІ
Мазмұны
Жалпы ереже
Тақырыптың мазмұны және сабақ түріне сағат саның реттеу
Пәнді оқытудың әдістемелік нұсқауы
Курс бойынша формат
Курс саясаты
Баға қою саясаты
Әдебиттер
Жалпы ереже
Оқытушы және пән туралы жалпы мәлімет
Нуржуманова Жанат Мекешовна м-д.ғ.к., аға оқытушы
«Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасы
Байланыс ақпарат – тел.: 53-07-92, № 8 оқу корпусы, кабинет № 127
Сабақ өткізетін орны – аудитория № 113
Пәнің кредит саны – 3
1.2 Пәндердің мазмұнының қысқаша сипаты.
«Экологиялық бақылау негіздері» пәні 5В060800 «Экология» мамандығы бойынша Экологиялық бақылаудың басқа түрі – өндірістік табиғатта пайдаланушылар заңы тұлғалар жүзеге асырылады. Қоршаған ортаның өндірістік бақылаудың мақсаты кәсіпорынның қоршаған ортаға әсері, өзгерістер, қауіпті, апатты жағдайлар туралы нақты ақпарат беру. Кәсіпорынның қоршаған ортаға әсерін тигізу туралы өндірістік бақылау және қорытынды мәлметтер мемлекеттік ұйымға беріледі. ЭМ бағдарламасы бойынша ақпаратты мерзімі түрде жинау және беру, ҚР қоршаған ортаны қорғау министрлігінің жергілікті бөлімдерінде табиғатты падалану міндеті мен келісуі бойынша жүзеге асырылады. Өндірістік бақылаудың бағдарламасы келесі негізгі бөлімдерден тұрады:
атмосфералық ауаны бақылау;
су ресурстарын бақылау;
топырақ, жер ресурстарды, тұтыну және өндірістің қалдықтарын бақылау;
биологиялық ресурстарды бақылау;
қоршаған ортаның ластану жағдайының мәлметтер қорі,
экологиялық ақпаратты қабылдау және берудің құрамы, формасы, уақыты, мекен жайы;
қоршаған ортаның қазіргі ықпалын талдау, қоршаған ортаның жағдайын жақсарту бойынша болжамдық шаралар.
1.3 Пәннің оқу мақсаты:
«Экологиялық бақылау түрлері» пәнінің мақсаты – студенттерді өндірістік бақылауда тапсырманы шешу кезінде техникалық құралдарды қолдану госстандарттың ұйымының аттестацияланған жабдықтары мен өлшеуіш құралдары ұсынылған болуы керек.
1.4 Пәнді оқып білудегі негізгі міндет-өзінің білімін терендету, ойлау қабілетін дамыту, теориялық және профессионалдық деңгейлерін жоғарлату мақсатында, жан-жақты дамыған білікті мамандар дайындау.
Пәнді оқығанда студент білу керек:
Білу керек:
- экологиялық бақылау негіздерін, биологиялық маңызын
- қоршаған орта мониторингісінің негізгі заңдылықтарын оқыту
меңгеру:
- қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстарды қорғау, толықтыру мен пайдалану саласында мемлекеттік бақылаудың түрлерін қолдану
біліп алу:
- жерлердің пайдаланылуы мен қорғалуын бақылау
үйрену:
- қоршаған орта жағдайына баға беру
есте сақтау:
тәжірибелі түрде жануарлар дүниесін қорғау, молықтыру және пайдалану саласын бақылау
1.6 Пререквизиттер:
1.6.1 Биогеохимия және экотоксикология
1.6.2 Химиялық және биологиялық қауіпсіздік
1.6.3 Радиациялық қауіпсіздік
1.7 Постреквизиттер:
1.7.1 Экологиялық нормалау және сараптама
1.7.2 Қоршаған орта мониторингісі
1.7.2 Биологиялық экология
2 ТАҚЫРЫПТЫҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРІНЕ САҒАТ САНЫҢ РЕТТЕУ
2-кесте
№ п/п
|
Тақырып атауы
|
Сағат
|
Әдебиет
|
ДС
|
ЗС
|
ТС
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
Модуль 1. Экологиялық бақылау негіздеріне кіріспе
|
1
|
Кіріспе
|
2
|
|
|
|
|
7.1.3., 7.1.4., 7.1.5., 7.1.6.
|
2
|
Экологиялық бақылаудың түсінігі, формалары мен түрлері
Кіріспе. Экологиялық бақылаудың пәні, мазмұны, экологиялық бақылау әдістері, функциялары мен формалары.
Экологиялық бақылау
Өндірістік экологиялық бақылауды жұргізу (СӨЖ)
|
3
|
2
|
|
5
|
10
|
7.1.1., 7.1.2.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
3
|
Инспекторлық экологиялық тексерулер түсінігі, түрлері мен ұйымдастыру
|
3
|
|
|
|
|
7.1.1., 7.1.3., 7.1.4.
|
4
|
Экологиялық бақылаудың түрлерін жүргізу реті
(СӨЖ 2)
|
|
|
|
|
10
|
7.2.2., 7.2.3., 7.2.4.
|
5
|
Ведомствалық экологиялық бақылау. Экологиялық бақылаудың түрлерін жүргізу реті. (СОӨЖ 2)
|
3
|
|
|
7
|
|
7.2.5., 7.2.6.
|
6
|
Қоғамдық экологиялық бақылау
|
3
|
|
|
|
|
7.2.5., 7.2.6.
|
Модуль 2. Жануарлар әлеміндегі сәуле қуатының әдісі
|
6
|
Жұмыс істеп тұрған өнеркәсіпті мемлекеттік экологиялық бақылау.
Мемлекеттік экологиялық бақылау түсінігі, принциптері, әдістері. (ТС 2)
|
2
|
2
|
|
|
|
7.1.5., 7.1.6., 7.2.9.
|
7
|
Экспорттық бақылау жөніндегі мемлекеттік орган.
Қазақстандағы экологиялық бақылаудың даму тарихы мен құрылуы. (СОӨЖ 3)
Экологиялық бақылауды интенсивтік қолдау (СӨЖ 3)
Экологиялық бақылаудың түрлерінің салыстырмалы мінездемесі (СӨЖ 4)
|
2
|
|
|
5
|
10
10
|
7.2.8., 7.2.9.
|
Модуль 3.Бағдарлануға жалпы түсінік.
|
8
|
Экспорттық бақылау жөніндегі мемлекеттік орган.
|
3
|
|
|
|
|
7.2.6., 7.2.7.
|
9
|
Ақпараттық және өзге де ықпалдасу.
Мемлекеттік экологиялық бақылау. Мемлекеттік экологиялық бақылау түсінігі, принциптері, әдістері. (ТС3)
|
2
|
4
|
|
|
|
7.2.1., 7.2.2., 7.2.9.
|
10
|
Ақпараттық және өзге де ықпалдасу.
|
3
|
|
|
|
|
7.2.1., 7.2.2., 7.2.9.
|
Модуль 4. Өмір бейнесі және аймаққа құштарлығы.
|
11
|
Көлік саласындағы мемлекеттік орган.
Биологиялық ритмнің ұғымы және жіктелуі. Ведомствалық экологиялық бақылау: түсінігі, мақсаты, ерекшеліктері. (ТС 4)
Инспекторлық экологиялық тексерулер. (СӨЖ 5)
|
2
|
2
|
|
|
10
|
7.2.3., 7.2.4., 7.2.5.
|
12
|
Түрлердін қоғамдастығы, қарым-қатынасы және жалпы түсінігі.
Облыс агроөнеркәсіп кешенінің жалпы көрсеткіштері (ТС 5)
Әртүрлі жануарлардың газалмасуы маңызымен танысу. (СРСП 4)
|
2
|
2
|
|
5,5
|
|
7.2.3., 7.2.4., 7.2.5.
|
13
|
Ақпараттық және өзге де ықпалдасу.
Қоғамдық экологиялық бақылак жүргізу мақсаттары мен жүргізу реті. (ТС6)
Мемлекеттік экологиялық тексерулер кезінде ақпараттардың конфиденциальдылығын қамтамасыз ету. (СӨЖ 6)
|
3
|
3
|
|
|
10
|
7.2.3., 7.2.4., 7.2.5.
|
|
Всего
|
30
|
15
|
|
22,5
|
67,5
|
|
3 ПӘНДІ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЫ
Теориялық курстың қорытындылары, тәжірибелік сабақтарда тұжырымдалады. Белгілі бір тақырып бойынша дәріс өткізілгеннен кейін ғана, зертханалық сабақтар жұргізіледі. Бұл тұрғыдағы оқыту жүйесі барлық пәнаралық байланысты негіздеуге әкеледі. Жалпы пән аралық байланыс студенттер үшін экологиялық білімдерін тереңдетуге, және де танымдық қасиеттерін арттыруға негіздейді.
Әр бір студент міндетті түрде оқыту процесінде белсенді түрде қатысуы қажет, жүйелі түрде әр бір үй тапсырмасын орындап, топтық жұмысқа белсенді қатысу керек.
4 КУРС БОЙЫНША ФОРМАТ
Оқу сабақтарының түрлері – дәріс, зертханалық сабақ, студенттің өздік жұмысы. 1 дәріс 50 минутты құрайды. 1 сағат зертханалық жұмыс 100 минутты құрайды. Әр бір сабақ, сабақ кестесі бойынша өткізіледі. Сонымен қатар студенттік өздік жұмысы белгілі бір аудиториялық жүйеде өткізілуі мүмкін. Студенттердің өздік жұмыстары, оқытушының басқаруымен жүзеге асады, және бұл студенттердің өздік жұмысы бойынша есеп беру, кафедраның кестесі бойынша тексеріледі.
Кредиттік технология бойынша оқыту бұл – студенттің өздігінше іздену процесін артыруына, сонымен қатар шығармашылық тұрғыда дамуына және де зерттеу тұрғыда талпыныс ізденістің жоғарлауына әкеледі. Кредиттік оқу жүйесі өз алдына үлкен талаптар қояды, олар: студенттің өздік жұмыстарды орындаудағы ізденісі, және де бұл тұрғыда әр түрлі тапсырмаларды үй жұмысы беру нәтижесінде студенттің үлгерімін жоғарлатуға негіздейді.
Студенттің өздік жұмысының орындалуы белгілі бір түрде жүзеге асады олар: ауызша түрде, үй тапсырмасы, бақылау жұмыстары, тестік жұмыстар және т.б. болып табылады.
5 КУРС САЯСАТЫ
Университетте қабылданған ішкі тәртіп талаптарын сақтау:
Сабаққа қатысу: Дәріске, зертханалық сабақтарға қатысу міндетті. Егер қандай да бір себеппен сабаққа қатыса алмасаңыз, тақырып және тарау бойынша өзіндік жұмыс жазып мезгілінде тапсыру керек, ал дәрістен өткен тақырып және зертханалық жұмыс бойынша бақылау жұмысын немесе тест бойынша жауап жазуыңыз керек.
Тәртіп: Сабақ кезінде тәртіпті жүйені бұзу аудиториядан шығарумен және/немесе барлық курс үшін «қанағаттанарлықсыз» деген бағамен жазаланады.
Бақылау жұмыстары: Оларды орындау міндетті және белгіленген мерзім ішінде тапсыру керек. Мерзімнен кейін орындалған жұмыстар төмен бағаланады.
Межелік аттестация: межелік аттестация қорытындысы сабаққа қатысуды, берілген уақытта өзіндік жұмыстарды орындауды, сабақта ауызша немесе жазбаша жауап беруді, межелік бақылаудың өзінің нәтижесін ескереді.
Көшіру: Кез-келген көшіру (дайын тапсырмаларды немесе басқа студенттердің есептерін көшіру, пайдалану) аудиториядан шығарумен және/немесе курс үшін «қанағаттанарлықсыз» деген бағамен жазаланады.
Ұялы телефондар: Сабақты өткізу уақытында өшіру керек.
Емтихан: Нәтижесінде барлық студенттерге тестік емтихан болады, яғни пәннен максималды балл санынан 50 % жинаған студент емтиханға жіберіледі. Емтиханда студент барлық курста өткен материал мазмұнына берілетін сұрақтар.
6. БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
Апта бойынша баллдарды бөлу және бақылау түрлері кестеде келтірілген
«Экологиялық бақылау түрлері» пәнінен баллдарды бөлу.
Кесте 2
Жұма
|
Бақылау түрі
|
Балл саны
|
Ескерту
|
1
|
2
|
3
|
4
|
|
1 – 7 апталар аралығындағы аудиториялық сабақтардың барлық түрлеріне қатысу
|
30
|
|
1
|
2
|
3
|
5
|
1
|
ЗС 1– 15 балл
|
15
|
Тест-бақылау
|
2
|
ЗС 1– 15 балл
СӨЖ 1 – 15 балл
|
30
|
Есеп
Жазбаша жұмыс
|
3
|
ЗС 2 – 15 балл
СОӨЖ 1 – 15 балл
СӨЖ 1 – 15 балл
|
45
|
Тест-бақылау
Жазбаша жұмысЖазбаша жұмыс
|
1
|
2
|
3
|
4
|
4
|
ЗС 2 – 15 балл
СӨЖ 2 – 15 балл
|
30
|
Есеп
Шығарма-эссе
|
5
|
ЗС 3 – 15 балл
СӨЖ 2 – 15 балл
|
30
|
Тест-бақылау
Шағарма-эссе
|
6
|
ЗС 3 – 15 балл
СОӨЖ 2 – 15 балл
СӨЖ 3 – 15 балл
|
45
|
Құрасиырма жауап
Конспект, ауысша жауап
Блок-схема
|
7
|
ЗС 3 – 15 балл
Межелік бақылау 1 – 60 балл
|
75
|
Ауысша жауап
Тест-бақылау
|
1 – 7 апталар аралығындағы аудиториялық сабақтардың барлық түрлеріне қатысу
|
300
|
|
|
Аудиториялық бәр сабаққа қатысуы8 нен 15 не дейін
|
30
|
|
8
|
ЗС 3 – 15 балл
СӨЖ 4 – 15 балл
|
30
|
Есеп
Реферат
|
9
|
ЗС4 – 15 балл
СӨЖ 4 – 15 балл
|
30
|
Тест-бақылау
Реферат
|
10
|
ЗС4– 15 балл
СОӨЖ 3 – 15 балл
|
30
|
Есеп
Ауысша жауап
|
11
|
ЗС 5 – 15 балл
СӨЖ 5 – 15 балл
|
30
|
Тест-бақылау
Ауысша жауап
|
12
|
ЗС 5 – 15 балл
СӨЖ 5 – 15 балл
|
30
|
Есеп
Ауысша жауап
|
13
|
ЗС6 – 15 балл
СӨЖ 6 – 15 балл
|
30
|
Тест-бақылау
Реферат
|
14
|
ЗС6
СОӨЖ 4
|
30
|
Есеп
Презентация
|
15
|
Межелік бақылау 2 – 60 балл
|
60
|
Тест-бақылау
|
8 – 15 апталар аралығындағы оқыту
|
300
|
|
Емтихан үшін балл жиынтығы
|
400
|
|
Академиялық кезеңдегі баллдарың жиынтығы
|
1000
|
|
7 Негізгі әдебиеттер:
7.1 РК Экологиялық Кодексы 9.01.2007.
7.2 Ерофеев Б.В. Экологическое право. – Инфра – М.:2007.
7.3 Петрова Ю.А. Краткий курс по экологическому праву. Окей-книга-М.:2008.
7.4 Коробкин В.И., Передельский Л.В. Экология. – Ростов – н/Д.:Феникс, 2000.-576 б.
7.5 Ефремов Б.В. Экологическое право. Юрайт-М.:2006.
7.6 Курбатов А.С. Биохимические и геоэкологические подходы к оценке комплексного экологического воздействия//География и природные ресурсы.-2004.-№ 4.-б.12-19.
7.8 Экология Казахстана – Семипалатинск, 2005г.562 б.
7.9 Хотунцев Ю.Л. Экологи и экологическая безопасность.: учеб.пособие для студ. Высш. Пед. Учеб. Заведений – 2-е изд. Перераб. – М.: Издательский центр «Академия»
7.1 Қосымша әдебиеттер:
7.2.1 Фелленберг Г. Загрязнение природной среды: Введение среды: Введение в экологическую химию.-М.:Мир, 1997.-232 б.
7.2.2 Богдановский Г.А. Химическая экология.-М.:МГУ.1994.-237 б.
7.2.3 Лозановская И.Н., Орлов Д.С., Садовникова Л.К. Экология и охрана биосферы при химическом загрязнении. – М.:ВШ, 1998.-287 б.
7.2.4 Химия окружающей среды/ Под. Ред. О.М. Бокриса –М.:Химия,1982-672 б.
7.2.5 Экологическая химия/Под ред Ф.Корте. – М.:Мир, 1997.-396
Достарыңызбен бөлісу: |