6- сабақ. Асқазан рагы Кіріспе
Асқазан резекциясынан кейінгі семіген гастрит
жүктеу/скачать 1,2 Mb.
|
askazan
- Бұл бет үшін навигация:
- Витамин А және каротиноидтар
- Витамин С
- Тағамның рөлі.
| Асқазан резекциясынан кейінгі семіген гастрит – бұл ауруда асқазанда тұз қышқылы мен сөлі кеміп, өт ұлтабардан асқазанға жиі келіп тұрады. Бұл қалған асқазанның бөлігінде, созылмалы гастритті туғызады, содан соң, оның қалған шырышты қабатындағы қабыршығын ішекті метаплазияға айналдырады. Клиникалық ағым үдеп, ауру асқынады, сөйтіп 2-6% науқаста рак пайда болады. Еркектер әйелдерге қарағанда өте жиі зақымданады. Рак бірден пайда болмайды операциядан кейін 18-20 жыл өткен соң болуы мүмкін. Операциядан соң рак жас адамдарда жиі байқалады. Сондықтан диспансерлік бақылау негізгі жұмыс болып саналады. Оларға жыл сайын эндоскопиялық, рентгенологиялық тексеруді ұйымдастырған жөн.
Асқазан рагынан сақтандыру шаралары мен жолдары Асқазанды рак ауруынан қорғайтындарға витаминдер (А, С, Е) және магний, селен тұздары жатады. Ісік көкөністі көп жегендерде өте сирек кездеседі. Витамин А және каротиноидтар - канцерогендерді азайтады, олардың клеткаларға деген зиянды әрекеттерін төмендетеді. Тәулігіне әр адамға 1000 мкг витамин А қажет. Рак ауруымен ауырғандарда бұл витаминнің мөлшері 2 есе төмен. Сонымен осы тапшылықты толықтыру үшін, олардың жиі кездесетін тағамдарды білген жөн. Олар: Витамин А мал бауырларында, тауықтарда, балықтарда, жүгеріде, сәбізде, қызылшада көп, Ал каротин болса кез келген жеміс-жидектерде, бау-бақша өндірістерінде көп сақталады Витамин С – тотықсыздандыру реакциясын реттеп отырады, иммундық жүйені көтереді.Тәулік мөлшері – 70 мг. Көкөніс, жеміс-жидектер – бұл витаминге өте бай. Витаминдерден бөлек топырақтағы микроэлементтердің де маңызы зор. Магний тұзының топырақта көптігінен кейбір жерлерде (Армения, Молдова, Қазақстан) асқазан рагы сирек тіркеледі, ал енді осындай құбылыс Қытайдың да кейбір аудандарында анықталған. Бұл сол жердегі топырақта селен тұздарының артық мөлшерде болғанымен түсіндіріледі. Тағамның рөлі. Эпидемиологиялық зерттеу жұмыстары ас тұзды көп пайдаланған (тұздалған ет, жеміс-жидектер т.б.) жерлерде, асқазан рагының жиіленгенін көрсетіп, соның ішінде біркелкі тағамдану, әсіресе, құрғақ тамақ пен, күйдірілген, ыссы ас-тағамдар, ысталған заттар өте зиянды екені дәлелденген. Еуропалық және Американдық үлгіде - майлы, консервіленген, ысталған тағамдар аз қолданылады және тамақтың көбісі мұздатылған күйде ішуге беріледі. Міне, осылардың салдарынан оларда асқазан рагы сирек дамиды. Сонымен, асқазан рагынан сақтану шараларына: тағамдану ережесін дұрыс сақтау, канцерогендерді тағаммен бірге түсуді кеміту, олардың зиянды іс-әрекеттерін тежейтін витаминдерді көбейту – ең негізгі сақтану шара деп саналады. Осындай негізгі шараларға жататындар: көкөністерді күніне 4-5 рет қолдану, күйдірілген, ысталған, тұзды астардан және майлы тағамдарды аз қолдану, арақты аз ішу, темекі тартпау, нитрит, нитраттарды ауыл шаруашылығында, бақшаларда аз пайдалану жүктеу/скачать 1,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|