«Қазақ халқының қалыптасуы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып
Қазақ халқының қалыптасу процесінің аяқталуы
Оқу мақсаты
6.1.1.3 Ежелгі және орта ғасырлар тарихының оқиғалары арасында байланыс орнату арқылы қазақ халқы қалыптасуының негізгі кезеңдерді анықтау
6.1.1.4 «Қазақ» этнонимінің мағынасын түсіндіру
Бағалау критерийі
Білім алушы
Қазақ халқы қалыптасуының негізгі кезеңдерді сипаттайды
«Қазақ» этнонимінің мағынасына түсіндірме береді
Ойлау дағдыларының деңгейі
Білу және түсіну
Қолдану
Орындау уақыты
20 минут
Тапсырма Кілтті сөздерді негізге ала отырып, қазақ халқының қалыптасының кезеңдерін сипаттаңыз.
Сақ, үйсін, қаңлы, ғұн, түркі, түркеш, құрлұқ, оғыз, қимақ, қыпшақ, иран тілдес, еуропоидтық нәсіл, андрон тайпасы, моңғолоидтық нәсіл, түркі тілдес тайпалар. Андронов кезеңі ________________________________________________________________________________ Сақ кезеңі ________________________________________________________________________________ Түрік кезеңі ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Қорытынды ой
Кестеде "Қазақ" этнонимі туралы деректерді сәйкестендіріңіз
№
Ғалымдар
«Қазақ» сөзі туралы пікірлер
1
В.В. Радлов
A.«Қазақ сөзінің мағынасы тәуелсіз, ерікті адамдар»
2
Ш.Ш.Уалиханов
B.«Қазақ күшті, мықты, шабытты дегенді білдіреді»
3
Ш.Құдайбердіұлы
C. Бастапқыда ол ерiктi, еркiн деген мағынада қолданылды.
4
Б.Кәрібаевтың
D.«Қазақ өз алдына ел болып жүреген халық» қазақ – түркi сөзi
5
А. Н. Бернштам
E. «Бұхар қонағы» атты шежіресінде қазақтар арба үстінде адам таңғалатын қазақ үйлерін тіккен, сондықтан қазақ сөзінің шығуы да қасағ атауының шығу төркініне жат емес
6
Ибн Рузбихан
F. «қазақ» сөзі каспий мен сақ тайпасының бірігуінен тайда болған деп тұжырымдайды.
Жауаптары
1
2
3
4
5
6
Бағалау критерийі
Тапсырма №
Дескриптор
Балл
Білім алушы
Қазақ халқы қалыптасуының негізгі кезеңдерді сипаттайды
1
андронов кезеңін сипаттайды;
1
сақ кезеңін сипаттайды;
1
түрік кезеңін сипаттайды;
1
қорытынды ой жазады;
1
«Қазақ» этнонимінің мағынасына түсіндірме береді
2
В.В. Радловтың пікірін табады;
1
Ш.Ш.Уалихановтың пікірін табады;
1
Ш.Құдайбердіұлының пікірін табады;
1
Б.Кәрібаевтың пікірін табады;
1
А. Н. Бернштамның пікірін табады;
1
Ибн Рузбиханның пікірін табады.
1
Жалпы балл
10
«Қазақ халқының қалыптасуы» бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні ___________________________________________
Бағалау критерийлері
Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен
Орта
Жоғары
Қазақ халқы қалыптасуының негізгі кезеңдерді сипаттайды
Қазақ халқы қалыптасуының негізгі кезеңдерін (андронов/сақ/түркі) сипаттауда қиналады
Қазақ халқы қалыптасуының негізгі кезеңдерін (андронов/сақ/түркі) сипаттауда және қорытынды ой жазуда қателіктер жібереді
Қазақ халқы қалыптасуының негізгі кезеңдерін сипаттайды
«Қазақ» этнонимі туралы пікірлерді сәйкестендіреді
«Біртұтас қазақ мемлекетінің құрылуы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып
Қазақ хандығының құрылуы
Оқу мақсаты
6.2.3.4 М.Х.Дулатидің «Тарихи-Рашиди» еңбегінің маңыздылығын түсіндіру
6.3.1.10 Қазақ хандарының мемлекетті нығайтудағы рөлін анықтау
6.3.1.9 Қазақ хандығы құрылуының тарихи маңызын анықтау
Қазақ хандарының мемлекетті нығайтудағы рөлін анықтайды
Қазақ хандығының құрылуының маңыздылығын көрсетеді
Ойлау дағдыларының деңгейі
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты
20 минут
Тапсырма
Мәтінді қолданып, төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
Мұхаммед Хайдар Дулати «Тарих-и Рашиди» еңбегінен үзінді Бұл уақытта Дешті Қыпшақты Әбілхайыр хан биледі. Ол Жошы тегінен тараған сұлтандарға көп зардап шектірді. Жәнібек хан мен Керей хан одан қашып, Моғолстанға барды. Есен-Бұға хан оларды жылы шыраймен қабылдап, Моғолстанның батыс шебін құрайтын Шу және Қозыбасы округтерін берді.
Кейбір жошылық сұлтандар Әбілхайыр хан тарапынан төніп келе жатқан қатерді алдын-ала сезіп, оны болдырмауға тырысты. Сол мақсатпен олар Керей хан, Жәнібек сұлтан және сол сияқтылар азғантай адамдары мен Әбілхайыр ханнан қашып, Моғолстанға келді.
Сол уақытта Моғолстан хандығын билеу кезегі Есенбұға ханға жеткен еді. Есенбұға хан оларды қатты құрметтеп, оларға Моғолстанның бір шетін бөліп берді. Олар осы жерден қауіпсіз жайлы қоныс тапты. Қазақ сұлтандарының билігі 870 жылдан (хижра бойынша) басталады. Аллаға бәрі мәлім.
(М.Х.Дулати. Тарих-и Рашиди. Алматы 2003, 305-306-беттер)
Керей мен Жәнібек бастаған топтың Әбілқайыр ханнан кету себептері неде?
Керей мен Жәнібек бастаған қазақ елін Моғолстан билеушісі не себепті құшақ жая қарсы алды?
Еңбектің маңыздылығын дәйекпен түсіндіріңіз.
Қазақ хандарының мемлекетті нығайтудағы рөлін анықтаңыз.
Қазақ хандары
Қазақ хандығын құрудағы рөлі
Маңызды қадамдарын көрсетіңіз
Керей мен Жәнібек хандар
Кестеде Қазақ хандығының құрылуының тарихи маңызын дәлелдеңіз.
Керей мен Жәнібек сұлтандар басқарған қазақ елі Әбілхайыр хандығынан шығып қай елге келгенін ғана атап жазады. М.Х.Дулатидің «Тарихи-Рашиди» еңбегінің маңыздылығын сипаттауда қиналады
Керей мен Жәнібек сұлтандар басқарған қазақ елі Әбілхайыр хандығынан шығып қай елге келгенін, қазақ елін Моғолстанн билеушісінің құшақ жая қарсы себебін, Әбілқайыр ханнан қашу себептерін атауда, М.Х.Дулатидің «Тарихи-Рашиди» еңбегінің маңыздылығын сипаттауда қателіктер жібереді
Керей мен Жәнібек сұлтандар басқарған қазақ елі Әбілхайыр хандығынан шығып қай елге келгенін, қазақ елін Моғолстанның қай билеушісі құшақ жая қарсы алғанын, Әбілқайыр ханнан қашу себептерін атайды. М.Х.Дулатидің «Тарихи-Рашиди» еңбегінің маңыздылығын сипаттайды
Қазақ хандарының мемлекетті нығайтудағы рөлін анықтайды
Қазақ хандарының мемлекетті нығайтудағы рөлін/ маңызды қадамдарын анықтауда
қиналады
Қазақ хандары Керей мен Жәнібектің мемлекетті нығайтудағы рөлін/ маңызды қадамдарын анықтауда қателіктер жібереді
Қазақ хандарының мемлекетті нығайтудағы рөлін анықтайды
Қазақ хандығының құрылуының маңыздылығын көрсетеді
Қазақ хандығының құрылуының маңыздылығын факторлар арқылы сипаттауда қиналады
Қазақ хандығының құрылуының маңыздылығының саяси/экономикалық/әлеуметтік-этникалық факторлар бойынша анықтауда қателіктер жібереді
Қазақ хандығының құрылуының маңыздылығын факторлар арқылы сипаттайды
