Қыпшақ
ХІ-ХІІІ ғасырдың басы
XI-XIII ғғ. басында Алтайдан Дунайға дейінгі аралықты иемденген мемлекет Қыпшақтар
ХІ ғ. қыпшақ хандығының қолына толығымен көшкен қағанат жері:Қимақ
ХІ ғ. басында қимақ қағанатынан кейін,Қазақстанның негізгі аймағында билікке келді : Қыпшақтар
Моңғолдар шапқыншылығы қарсаныңда Қазақстанның көптеген аумағында иелік еткен хандық: Қыпшақ
Дешті Қыпшақ аумағының қамтыған жерлері: шығысында Алтайдан батсысында Днестерге дейін
ХІ ғасырдан бастап Қазақстанның қай аймағы қыпшақтардың иелігінде болған жоқ:Жетісу
Қыпшақтардың этникалық құрамы қалыптаса бастады: VІІ-VIІІ ғасыр
Қыпшақтардың этникалық құрамы бөлінді: 2 бөлікке
Қыпшақтардың батыс бірлестігінің құрамындағы тайпалар саны:11
Қыпшақтардың этникалық құрамы 11 тайпадан тұратын бөлігі: Батысы
Қыпшақтардың батыс бірлестігіне кіретін тайпалары: Дурут,тоқсоба,иетиоба
Қыпшақтар құрамындағы дурут тайпасының аты:Төрт тайпа дегенді білдіреді
Қыпшақ құрамындағы иетиоба тайпасының аты:жеті тайпа дегенді білдіреді
Қыпшақтар құрамындағы тоқсоба тайпасының аты: тоғыз дегенді білдіреді
Қыпшақтар жаз айларында көшіп-қонып жүрген өзен аңғарлары: Жайық,Қобда, Ойыл
Қыпшақтардың шығыс бірлестігіндегі тайпалар саны:16 тайпа
Қыпшақтардың этникалық құрамы 16 тайпадан тұратын бөлігі: Шығысы
Аталуы қасқырға табынуды көрсететін қыпшақ тайпасы:Елбөрі
Қыпшақ тайпаларының ішіндегі ең беделдісі:Бөрілер
Қыпшақтардың билеуші лауазымы: Хан
Қыпшақ тілінде құлдарды атады :Яланкуг
Қыпшақтарда құлдықтың болғандығын және оларды ялангук деп атағанын айтқан: М. Қашқари
Қыпшақ хандығының ақсүйек шонжарларының аталуы: тархандар,басқақтар,бектер
XI ғ. қыпшақтардың әсерімен Сыр бойынан ығыстырылған тайпа оғыздар
Сырдария бойындағы оғыздарды қыпшақтардың басып алған уақыты XI ғ
ХІ ғасырда қыпшақтар аталған тайпалардың көптеген аумақтарын иеленді:Оғыздар мен қимақтардың
ХІ ғасырда оғыздарды Сырдария, Арал бойынан ығыстырған мемлекет: Қыпшақтар
ХІІ ғасырдан бастап Қаңлы,Қарлұқ,Жікіл тайпалары құрамына кірген мемлекет:Қыпшақ
Қыпшақтардың әскери басқару жүйесі бөлінді: Оң қанат және Сол қанат
Қыпшақтардың астанасы болған қалалар: Сарайшық, Сығанақ
Қыпшақтардың оң қанатының ордасы: Сарайшық
Қыпшақтардың оң қанатындағы орталығы орналасқан өзен: Жайық
Қыпшақтардың сол қанатының ордасы: Сығанақ
Қыпшақтардың сол қанатындағы орталығы орналасқан өзен: Сырдария
Орта ғасырда орыс жеріне қоныстанған, «половшылар» аталған тайпа: Қыпшақ
Ресей жеріне барып орналасқан қыпшақтарды орыс деректерінде атады: Половшылар
Орта ғасырда Дунай бойына барып қоныстанған, «командар» аталған тайпа: Қыпшақ
Еуропада қыпшақтардың атауы(-лары): Кундар Командар
Еуропа жеріне барып қоныстанған қыпшақтарды атауы: «Командар»
Қыпшақтар барып қоныстанған өзен бойы: Дунай
ХІІғ. Бастап қыпшақтар Арал маңына билік жүргізген кезде оның құрамына кірген тайпалар:қаңлы,қарлұқ,жікілдер
Қыпшақтардың егіншілікпен айналысқанын хабарлағандар Петахья'>Әл-Омари, Петахья
Қыпшақтардың арба үстіне тігілген үйлерін сипаттаған саяхатшылар: Карпини, Рубрук
«Қаңлылар қыпшақша сөйлейді екен» деген кімнің сөзі Плано Карпини
Дешті Қыпшақ даласы арқылы өткен итальян саяхатшысы П. Карпини
Қыпшақтардың «айран» деп аталатын сусыны туралы жазған ғұлама: В.Рубрук
Шөлдеп келе жатқанда қыпшақтар сиыр сүтінен жасалған қысқыл сусын бергенін, оны айран деп атайтындарын жазған: В.Рубрук
Қыпшақтардың сиыр малын өсіргендегі туралы айтқан саяхатшы: Ибн Баттута
«Кодекс куманикус» қай тілдегі шығарма: Қыпшақ
ХІІІ ғасырда қыпшақтардың сүттен қалай май алатынын,құртты,қымызды қалай жасайтындарын таңдана жазғандар: Еуропа саяхатшылары
«Қыпшақтарда тамақтарының негізгі түрі тарыдан жасалады» деп айтты: 14 ғасыр әл-Омари
«Қыпшақтарда тары мен күрішті көп өсіреді» деп жазған еврей саяхатшысы: Петахья
Қыпшақтардың тары мен күріш,арпа өсіргендігі туралы жазған саяхатшылар: әл-Омари,Петахья
Қыпшақтар жайлы дерек қалдырғандар қатарына жатпайды: Ж. Баласағұн
Қыпшақтардың сыртқы саудасында жоғары бағаланды: Жылқы
Қыпшақтардың күшейуінен қауыптеніп,өзіне тәуелді етуге ұмтылған мемлекет: Хорезм
Хорезммен жақындасуына байланысты қыпшақтар арасында ислам діні кең тарай бастаған уақыт: ХІІ ғасырдың екінші жартысы
ХІІІ ғасырдың басында Сыр бойындағы қалалар үшін қыпшақтармен қақтығысқа түскен мемлекет Хорезм
Қыпшақтар мен Хорезм мемлекетінің Сыр бойындағы қалалар үшін қақтығысы тоқтады: Моңғолдардың жаулап алуымен
Достарыңызбен бөлісу: |