Тақырып: Фитнесс-аэробикадағы комбинациялардың орындалуы Практикалық сабақтың мазмұны

3. 
   Кешеннің жекеленген комбинацияларын құрылымдық әдістері
   
4. 
   Жекелеген комбинациялар құру, өткізу және оқыту әдістемесі.
   

2. 
   Аэробика. Теория и методика проведения занятий: Учебное пособие / Под ред. Е.Б. Мякинченко, М.П. Шестакова.-М.: Спорт Академ Пресс, 2002.-304 с.
   

3. Годик М.А., Барамидзе А.М., Киселева Т.Г. Стретчинг: подвижность, гибкость, элегантность. М: Сов. Спорт, 1991 г. 96 ст.

4. Горцев Г. Аэробика.Фитнес. Шейпинг. М: Вече, 2001. 320с

№ 6 практикалық сабақ

5. 
   Практикалық сабақтың мазмұны: Базалық аэробиканың оқу комбинацияларын өткізу ерекшеліктері
   
6. 
   Базалық аэробиканың оқу комбинацияларын өткізу.
   
7. 
   Күшті дамытуға арналған жаттығуларға мінездеме
   
8. 
   Дене бітімін дұрыс қалыптастыру, денеге салмақ салып жаттығу, орындау техникасы, оқыту әдістемесі.
   

2. 
   Аэробика. Теория и методика проведения занятий: Учебное пособие / Под ред. Е.Б. Мякинченко, М.П. Шестакова.-М.: Спорт Академ Пресс, 2002.-304 с.
   

3. Годик М.А., Барамидзе А.М., Киселева Т.Г. Стретчинг: подвижность, гибкость, элегантность. М: Сов. Спорт, 1991 г. 96 ст.

4. Горцев Г. Аэробика.Фитнес. Шейпинг. М: Вече, 2001. 320с

№ 7 практикалық сабақ

4. 
   Фитнесс-аэробика кешеніндегі стретч жаттығуларына мінездеме
   
5. 
   Стретч жаттығуларының орындау техникасы, оқыту әдістемесі.
   
6. 
   Қателерді түзету.
   

6. 
   Купер К. Аэробика для хорошего самочувствия / Пер. С анг М. : фИС, 1989. 224с
   
7. 
   Курпан Ю. Аэробика или калланетика? // Физическая культура и спорт. 1992, №7-8. –С. 19-21
   
8. 
   Лисицкая Т.С. Ритм + пластика. –М.: ФИС, 1987.-160с.
   
9. 
   Петров В.К. Грация и сила. –М.: Сов спорт, 1989. -62с
   
10. 
    Тартаковский М.С. Нетрадиционная физкультура. М.: Знание, 1986 -64 с.
    

4. 
   Сабақты өткізуге дайындық: конспект құру, жеке тапсырмаларда қою әрекеті
   
5. 
   Жжаттығуларды таңдап алу
   
6. 
   Сабақты өткізу үрдісіндегі өзінің іс-әрекетіне жаттықтырушы-бапкердің немесе оқытушының дайындығы.
   

№ 9 Практикалық сабақ.

4. 
   Дайындық бөлімі: базалық аэробиканы баяндау және көрсету арқылы өткізудің құрылымдық әдісі. Дайындық бөлімінде жаттығулар қарқындылығының өзгеруі.
   
5. 
   Негізгі бөлім: жаттығуларды үйрету әдістемесі және ұйымдастыру. Аталмыш сабақтың толықтығы және жаттығушылар үшін ыңғайлы жүктеме. Күштік жаттығулар. Негізгі бөлімнен кейінгі стретч жаттығулары.
   
6. 
   Қорытынды бөлім: психикалық қызмет пен қозғалыс аппараты құрылғылары, оларды қолдану әдістемесі. Өзін-өзі бақылау күнделігін толтыру.
   

2. 
   Аэробика. Теория и методика проведения занятий: Учебное пособие / Под ред. Е.Б. Мякинченко, М.П. Шестакова.-М.: Спорт Академ Пресс, 2002.-304 с.
   

3. Годик М.А., Барамидзе А.М., Киселева Т.Г. Стретчинг: подвижность, гибкость, элегантность. М: Сов. Спорт, 1991 г. 96 ст.

4. Горцев Г. Аэробика.Фитнес. Шейпинг. М: Вече, 2001. 320с

№ 10 Практикалық сабақ.

1. 
   Аэробика. Теория и методика проведения занятий: Учебное пособие / Под ред. Е.Б. Мякинченко, М.П. Шестакова.-М.: Спорт Академ Пресс, 2002.-304 с.
   

3. Годик М.А., Барамидзе А.М., Киселева Т.Г. Стретчинг: подвижность, гибкость, элегантность. М: Сов. Спорт, 1991 г. 96 ст.

4. Горцев Г. Аэробика.Фитнес. Шейпинг. М: Вече, 2001. 320с

№ 11 Практикалық сабақ.

2. 
   Аэробика. Теория и методика проведения занятий: Учебное пособие / Под ред. Е.Б. Мякинченко, М.П. Шестакова.-М.: Спорт Академ Пресс, 2002.-304 с.
   

3. Годик М.А., Барамидзе А.М., Киселева Т.Г. Стретчинг: подвижность, гибкость, элегантность. М: Сов. Спорт, 1991 г. 96 ст.

4. Горцев Г. Аэробика.Фитнес. Шейпинг. М: Вече, 2001. 320с
№ 12 Практикалық сабақ.

Практикалық сабақтың мазмұны: Фитнесс-аэробикадағы күш бөлімі: жаттығуларды таңдап алу, олардың мөлшері, және қарқындылығы.
Әдебиеттер :

2. 
   Аэробика. Теория и методика проведения занятий: Учебное пособие / Под ред. Е.Б. Мякинченко, М.П. Шестакова.-М.: Спорт Академ Пресс, 2002.-304 с.
   

3. Годик М.А., Барамидзе А.М., Киселева Т.Г. Стретчинг: подвижность, гибкость, элегантность. М: Сов. Спорт, 1991 г. 96 ст.

4. Горцев Г. Аэробика.Фитнес. Шейпинг. М: Вече, 2001. 320с
№ 13 Практикалық сабақ.

Практикалық сабақтың мазмұны: Фитнесс-аэробикадағы қыздырыну: стретч ерекшеліктері, организмді қайта қалыпқа келтіруге арналған жаттығуларға сипаттама.
Әдебиеттер :

2. 
   Аэробика. Теория и методика проведения занятий: Учебное пособие / Под ред. Е.Б. Мякинченко, М.П. Шестакова.-М.: Спорт Академ Пресс, 2002.-304 с.
   

3. Годик М.А., Барамидзе А.М., Киселева Т.Г. Стретчинг: подвижность, гибкость, элегантность. М: Сов. Спорт, 1991 г. 96 ст.

4. Горцев Г. Аэробика.Фитнес. Шейпинг. М: Вече, 2001. 320с

№ 14 Практикалық сабақ.

3. 
   Жарақаттың түрлері және себептері. Жарақаттың алдын-алуға дәрігерлік-
   

4. 
   Қайта күштенуді болдырмау белгілері. Жүрек соғысының жиілігін анықтау
   

2. 
   Аэробика. Теория и методика проведения занятий: Учебное пособие / Под ред. Е.Б. Мякинченко, М.П. Шестакова.-М.: Спорт Академ Пресс, 2002.-304 с.
   

3. Годик М.А., Барамидзе А.М., Киселева Т.Г. Стретчинг: подвижность, гибкость, элегантность. М: Сов. Спорт, 1991 г. 96 ст.

№ 15 Практикалық сабақ.

Практикалық сабақтың мазмұны:
Әдебиеттер :

6. 
   Купер К. Аэробика для хорошего самочувствия / Пер. С анг М. : фИС, 1989. 224с
   
7. 
   Курпан Ю. Аэробика или калланетика? // Физическая культура и спорт. 1992, №7-8. –С. 19-21
   
8. 
   Лисицкая Т.С. Ритм + пластика. –М.: ФИС, 1987.-160с.
   
9. 
   Петров В.К. Грация и сила. –М.: Сов спорт, 1989. -62с
   
10. 
    Тартаковский М.С. Нетрадиционная физкультура. М.: Знание, 1986 -64 с.
    

Антикалық әлемде әуен ырғағымен жасалатын дене жаттығулары сымбат мүсін, жүріс, қозғалыс икемділігі және күш пен төзім дамыту үшін қолданылады. Грек гимнастикасының бір түрі орхестрика – би бағытындағы гимнастика. Оны қазіргі ритмикалық және ритмопластикалық жаттығу жүйелерінің, қазіргі заманғы көркем гимнастиканың негізін қалаушы ретінде есептеуге болады.

Гимнастикалық аэробиканың негізгі ерекшелігі – қазіргі заманғы ырғағы ашық эстрадалық әуен сүйемелдеуімен жаттығулар орындау болып табылады. Мұндай әуендердің негізінде музыкадағы джаз бағыты жатыр. Джаз музыкасының таралуы және әйгілі болуы соңғы 60-70 жылдарда байқалады, оның негізінде негр әуендері жатыр. Бұл музыканың өзіне тән ерекшелігі оның адам денесінен бөлінбейтіндігінде, шапалақтармен, аяқ топырлатумен ажырамастай байланысқан және оның негізінде ырғақты полифонияның болуында. Эволюция процесінде джаз музыкасы үш кезеңді басынан кешірді: классикалық джаз, свинг кезеңі және қазіргі заманғы джаз кезеңі.

60-жылдардың соңында гимнастиканың жаңа түрі – ырғақты музыка қолданумен джаз-музыка пайда болды. Бұл гимнастикалық бағыттың негізін қалаушы «Джаз-гимнастика» кітабының авторы – Н. Бекман.

Джаз-гимнастиканың ерекшеліктері мыналарда:

а) түсіндіруге аз уақыт бөлу арқылы сабақ жүргізу, жоғары мотор тығыздығы;

ә) дене тәрбиесі міндеттерін орындауда өнер саласының құралдарын пайдалану;

б) жаттығуларды музыкамен орындау;

в) сабақтардың жарысқа бағыталмауы.

70-жылдары сауықтыру дене белсенділігінің аэробикалық билер деп аталатын түрі пайда болды, негізін қалаушы ДЖ. Соренсен. Аэробикалық билер бағдарламасына ырғақты жүгіру, секіру, еңкею, қол сермеу, сондай-ақ көптеген би қадамдары мен қозғалыстар жатады. Сабақтың құрылымы мен мазмұны бойынша аэробикалық билер қазіргі заманғы ырғақты гимнастика мен аэробикаға жақын тұрады.

Жоғарыдағыларды қорыта келе, қазіргі заманғы аэробиканың біздің заманымызда пайда болуы дене тәрбиесінің жаңа түрі емес екендігіне көз жеткізуге болады. Ол негізгі гимнастика негізінде пайда болған және бойына еуропалық гимнастика мектептерінің элементтерін, шығыс мәдениеті элементтерін, сондай-ақ би және хореография дайындығы элементтерін сіңірген гимнастика түрлерінің бірі болып табылады.

«Аэробика» терминін 1960 жылы алғаш рет К.Купер енгізді. Оның шығу тегі «аэробты» сөзі, яғни оттегі қатысуымен жүру. К. Купер аэробты энергиямен қамтамасыз ету сипатындағы дене жаттығуларының қатаң мөлшерленген жүйесін ұсынды (жүгіру, жүзу, шаңғы тебу). Автор дене жағдайы мен адамға жүйелі дене жаттығуларының әкелетін проггресін неғұрлым дәл бағалауға мүмкіндік беретін кестелер арқылы өзін-өзі бағалаудың нақты да логикалық дәл құрылған жүйесін ұсынды. К.Купердің «Жас» кестелері аэробиканы барлық контингенттегі халыққа қол жетерліктей етеді. Дене жаттығуларының аэробикалық сипаты оларға ерекше сауықтыру құндылығын береді

Басында К.Купер өзінің сауықтыру сабақтарының жүйесінде тек циклдық спорт түрлерін ғана ұсынған болатын, бірақ жақын арада ол қолданатын құралдарының аясын кеңейтті және басқалармен қатар оған гимнастикалық аэробиканы қосты.

Джаз-гимнастика Еуропаны шарлап жатқан уақытта, Америкада осыған ұқсас «аэробикалық билер» атты бағыт дамыды.

Шейпинг (ағылшынша shaping – формаға келу, қалыптастыру) – дене жүктемесінің кешенді жүйесі. Шейпинг – жоғары дене дайындығымен байланысты дененің үйлесімді дамуына бағытталған қыз балалар мен әйелдерге арнап аэробика мен бодибилдингтің дене шынықтыру-сауықтыру жүйесінің Ресей мектебінің мамандары құрастырған.

Фитнесс– ағзаның функционалдық жағдайын жақсартуға және дене фигурасын түзетуге бағытталған дене жаттығулары (әсіресе күштік) жүйесі. Фитнесс сабағында дене жүктемесінің қарқындылығы қатаң түрде жекеше мөлшерленеді, тек осы жағдайда ғана үлкен жетістікке жетуге болады. Айналысушылардан фитнесс сабағы алдында ағзаның қалыпты жағдайын анықтау үшін тестілеулер (дене дамуы, ағзаның функционалдық жағдайы, фигураның жетіспеушілігі, нерв жүйесінің типі, дене дайындығы және т.б.) жүргізіліп, соған байланысты сабақтың жекеше бағдарламасы ұсынылады.

Сабақтың бөлімі екінші бөлімге дайындайтын аэробты бөлімнен басталады. Осыдан кейін айналысушылар тренажерларға, гантельмен орындалатын жаттығуларға, күштік жаттығуларға көшеді. Өздік бақылауға және жаттығуларды көрсетуге көп жағдайда видеомагнитафондар мен айна қолданылады. Ағзадағы өзгерістер мен жаттыққандықты бақылау мақсатында аралық тестілеулер жүргізіліп тұрады. Бір шейпингтік сабақта көздеген әдемі фигураға жету мүмкін емес, сондықтан диета ұстанып рационалды тамақтану да осы жүйенің бір айнымас бөлігі болып табылады.

Фитнесс бағдарламасы екі кезеңнен тұрады:

Бірінші кезеңнің мақсаттары:

- денсаулықты нығайту, аурудың дамуын азайту (жүрек-қантамыр

жүйесі, зат алмасу, қимыл-қозғалыс аппараттары);

- дене салмағын қалыпқа келтіру;

- дене дайындығы деңгейін жоғарлату;

Екінші кезеңнің мақсаттары:

- арнайы тамақтану (рационалды)мен әр түрлі қимыл белсенділіктерінің түрлерінің көмегімен дене фигурасын түзету.

Фитнесстің негізгі құралы – затты, затсыз, сонымен қатар арнайы снарядтарды пайдаланып, әдістемеге тәуелді мақсатқа сай жалпы дамытқыш жаттығулар кешені. Ең негізгі жағдайлар жаттығудың қарқындылығы, параметр көлемінің ұтымдылығы, айналысушылардың жалпы дамуы мен қозғалыс дайындығының деңгейін талдау. Төменгі морфофункционалдық сипатқа ие айналысушыларға ұзақ уақыттық циклдік жұмыс кезінде жалпы (аэробты) және күштік төзімділікті дамытуға бағытталған ең аз қарқындылық пен жеңіл күштік жаттығулар қолданылады.

Орташа қимыл дайындығындағындағы айналысушыларға дене фигурасын түзетуге және әлсіз бұлшық ет топтарын дамытуға бағытталған жүктеме көлемі қолданылады. Жоғары дене дайындығындағы айналысушыларға жылдамдық, жылдамдық-күшті дамытатын, қарқындылығы орташа және жоғары сипаттағы жаттығулар таңдалады.

Стандарттық фитнесс сабақтарының ұзақтығы 50-60 минут болады.

Жаттығуға арнайы дайындық жаттығулары қосылады (жаттығу уақытының 20%), негізгі бөлімдегі жаттығулар (70%) дене фигурасын түзетуге, дене қасиеттерін дамытуға бағытталады, қорытынды бөлімде стретчинг, бұлшық еттерді қалпына келтірудегі жаттығулар қолданылады.

Стретчинг ағылшынның «stretching» - сөзінен аударғанда «созу» деген мағана береді. Стретчинг – бұл қол-аяқтарды, белгілі бір бұлшық ет топтарын, буындар мен кеуденің сіңірлерін созуға жаттығулар кешені. Стретчинг бүкіл ағзаға жағымды әсер етіп, көтеріңкі көңіл-күй сыйлайды. Сондықтан бұл жаттығудың түрі сауықтыру жаттығу кешені құрамына немесе өздік жаттығу ретінде кең қолданылады.

Иілгіштіктің жоғарлауы – стрентчингтің негізгі эффектісі. Орта жас ерекшелігі бойынша қартаю үрдісіне байланысты және қозғалыс белсенділігі қысқарып, қозғалыс диапазоны төмендейді. Жеткілікті деңгейде иілгіштікті ұстау дене қимылының белсенділігін қамтамасыз ету үшін, сонымен қатар бұлшық еттердің зақымдарын, бел бөлігіндегі ауырсыну түйсіктерінің пайда болуын төмендетеді.

Стертчингтің ұзақ мерзімді негізгі эффектісі – босаңсу. Көптеген адамдар қажетсіз бұлшық етттердің күштенуінен зардап шегеді. Көптеген бұлшық еттер оттегіні нашар қамтамасыз етеді. Босаңсыған, икемді бұлшық еттерде ауырсынулар нашар байқалып, зақымдарға азырақ душар болады. Стретчинг ауырсыну сезімдерінің қарқындылығын төмендетеді немесе кей жағдайда бұлшық ет ауруларын жойып жібереді.

Стретчинг әйел ағзасының етеккір ауруларын төмендетуге бағытталған жаттығулар кешеннің міндетті құрамы болып табылады. Стретчинг иілгіштікті жақсартып, қозғалысты жоғары амплитудада орындауға, дене сұлулығын, қалыптастырып, қозғалыстың үйлесімділігін жақсартады, бұлшық етттердің қажетсіз кедергілерінен құтылуға көмектеседі.

Стретчинг - жасы мен иілгіштіктің даму деңгейіне тәуелсіз, баршаға пайдалы созылуға арналған жаттығулар жүйесі. Стретчингпен айналыса отрып, өз ағзаңыз үшін төмендегідей пайдалары бар:

- стретчинг қан айналымын жақсартып, түрлі ауруларды, стрестер мен жүйке жүйесінің күштенуін жоюға көмектеседі;

- стретчинг жаттығулары ағза бұлшық еттерін босатып, ағзада линфа айналымын жақсартады;

- стретчинг қартаюға байланысты ағзада жүретін кейбір үрдістерді баяулатады;

- үнемі созылу жаттығуларымен айналысу бұлшық еттердің иілгіштігін сақтап, қанның қоректендіргіш заттармен жақсы қамтамасыз етуіне көмектеседі;

- стретчинг жаттығулары психикалық күштенуді жоюдың нәтижелі құралы, олар жүйке жүйесін босатып, бұлшық ет тонусын сергітіп, өзіңді жоғары сезінуге, сымбатты, әрі көркем иілгіш сезінуге әсері мол.

8.Типтік есептеу, графикалық жұмыс, лабораторлық жұмыс, курстық проект (жұмыс) орындалуы бойынша әдістемелік нұсқаулар.

Бағдарламада жоспарланбаған

9. 
   Студенттің өздік жұмысы.
   

1. 
   СӨЖ мазмұны :
   

4. 
   Бұлшықет күштеріне мінездеме
   
5. 
   Бұлшықет төзімділігіне сипаттама
   
6. 
   Кардиореспираторлық төзімділікке, жалпы төзімділікке, иілгіштікке, дене композициясына (дененің жұқа қабаты және майлы құрамы) мінездеме.
   

6. 
   Купер К. Аэробика для хорошего самочувствия / Пер. С анг М. : фИС, 1989. 224с
   
7. 
   Курпан Ю. Аэробика или калланетика? // Физическая культура и спорт. 1992, №7-8. –С. 19-21
   
8. 
   Лисицкая Т.С. Ритм + пластика. –М.: ФИС, 1987.-160с.
   
9. 
   Петров В.К. Грация и сила. –М.: Сов спорт, 1989. -62с
   
10. 
    Тартаковский М.С. Нетрадиционная физкультура. М.: Знание, 1986 -64 с.
    

3. 
   СӨЖ мазмұны: Фитнесс-бағдарлама түрлері ерекшеліктері
   
4. 
   Фитнесс-бағдарлама түрлеріне сипаттама
   
5. 
   Жаттығущылардың контингентіне байланысты құрылымы.
   

2. 
   Аэробика. Теория и методика проведения занятий: Учебное пособие / Под ред. Е.Б. Мякинченко, М.П. Шестакова.-М.: Спорт Академ Пресс, 2002.-304 с.
   

3. Годик М.А., Барамидзе А.М., Киселева Т.Г. Стретчинг: подвижность, гибкость, элегантность. М: Сов. Спорт, 1991 г. 96 ст.

4. Горцев Г. Аэробика.Фитнес. Шейпинг. М: Вече, 2001. 320с.
3. СӨЖ мазмұны: Фитнесс- аэробикадағы спорттық-сауықтыру рөлі.

3. 
   Аэробиканың әр түрі бойынша спорттық-сауықтыру үрдісін ұйымдастыру
   
4. 
   Аэробиканың әр түрі бойынша спорттық-сауықтыру ерекшеліктері
   

2. 
   Аэробика. Теория и методика проведения занятий: Учебное пособие / Под ред. Е.Б. Мякинченко, М.П. Шестакова.-М.: Спорт Академ Пресс, 2002.-304 с.
   

3. Годик М.А., Барамидзе А.М., Киселева Т.Г. Стретчинг: подвижность, гибкость, элегантность. М: Сов. Спорт, 1991 г. 96 ст.

4. Горцев Г. Аэробика.Фитнес. Шейпинг. М: Вече, 2001. 320с.
4. СӨЖ мазмұны:

3. 
   Базалық аэробикаға мінездеме
   
4. 
   Сабақ құрылымы
   

6. 
   Купер К. Аэробика для хорошего самочувствия / Пер. С анг М. : фИС, 1989. 224с
   
7. 
   Курпан Ю. Аэробика или калланетика? // Физическая культура и спорт. 1992, №7-8. –С. 19-21
   
8. 
   Лисицкая Т.С. Ритм + пластика. –М.: ФИС, 1987.-160с.
   
9. 
   Петров В.К. Грация и сила. –М.: Сов спорт, 1989. -62с
   
10. 
    Тартаковский М.С. Нетрадиционная физкультура. М.: Знание, 1986 -64 с.
    

5. 
   СӨЖ мазмұны :
   

3. 
   Аэробиканың базалық қадамына мінездеме
   
4. 
   Аэробиканың базалық қадамын өткізу әдістері және жалпы талаптар.
   

2. 
   Аэробика. Теория и методика проведения занятий: Учебное пособие / Под ред. Е.Б. Мякинченко, М.П. Шестакова.-М.: Спорт Академ Пресс, 2002.-304 с.
   

3. Годик М.А., Барамидзе А.М., Киселева Т.Г. Стретчинг: подвижность, гибкость, элегантность. М: Сов. Спорт, 1991 г. 96 ст.

4. Горцев Г. Аэробика.Фитнес. Шейпинг. М: Вече, 2001. 320с
6. СӨЖ мазмұны :

3. 
   Фитнесс-аэробикадағы иілгіштікке байланысты жаттығулары
   
4. 
   Фитнесс-аэробикадағы иілгіштікке байланысты жаттығуларын таңдап алу ережесі.
   

Аэробика. Теория и методика проведения занятий: Учебное пособие / Под ред. Е.Б. Мякинченко, М.П. Шестакова.-М.: Спорт Академ Пресс, 2002.-304 с.

2. Демьяченко М. Фитнес. Интернет: Академия «Планета Фитнес», 2000г. 11 с.

3. Годик М.А., Барамидзе А.М., Киселева Т.Г. Стретчинг: подвижность, гибкость, элегантность. М: Сов. Спорт, 1991 г. 96 ст.

4. Горцев Г. Аэробика.Фитнес. Шейпинг. М: Вече, 2001. 320с
7. СӨЖ мазмұны:

3. 
   Буын биомеханикасы тұрғысынан жасауға тиым салынған стретч жаттығуларына сипаттама.
   
4. 
   Жасауға тиым салынған жаттығулар..
   

2. 
   Аэробика. Теория и методика проведения занятий: Учебное пособие / Под ред. Е.Б. Мякинченко, М.П. Шестакова.-М.: Спорт Академ Пресс, 2002.-304 с.
   

3. Годик М.А., Барамидзе А.М., Киселева Т.Г. Стретчинг: подвижность, гибкость, элегантность. М: Сов. Спорт, 1991 г. 96 ст.

4. Горцев Г. Аэробика.Фитнес. Шейпинг. М: Вече, 2001. 320с
8.СӨЖ мазмұны:

4. 
   Бұлшықет күштеріне және созылуға арналған жаттығулар.
   
5. 
   Мықынның бүгуші, созылмалы бұлшықеттері. Мықын бұлшықеттерінің созылмалылығы.
   
6. 
   Құрсаққа арналған жаттығулар кешені әртүрлілігі. Шалқалап жатып, аяқты кезек көтеру
   

2. 
   Аэробика. Теория и методика проведения занятий: Учебное пособие / Под ред. Е.Б. Мякинченко, М.П. Шестакова.-М.: Спорт Академ Пресс, 2002.-304 с.
   

3. Годик М.А., Барамидзе А.М., Киселева Т.Г. Стретчинг: подвижность, гибкость, элегантность. М: Сов. Спорт, 1991 г. 96 ст.

4. Горцев Г. Аэробика.Фитнес. Шейпинг. М: Вече, 2001. 320с
9. СӨЖ мазмұны:

3. 
   Бұлшықет пен сіңірлерді негізгі кешенді жаттығуларға дайындау.
   
4. 
   Базалық қадам терминдерін жинақтау. Қол және аяқ қозғалыстарының бағыттарын айқындайтын ережелер.
   

6. 
   Купер К. Аэробика для хорошего самочувствия / Пер. С анг М. : фИС, 1989. 224с
   
7. 
   Курпан Ю. Аэробика или калланетика? // Физическая культура и спорт. 1992, №7-8. –С. 19-21
   
8. 
   Лисицкая Т.С. Ритм + пластика. –М.: ФИС, 1987.-160с.
   
9. 
   Петров В.К. Грация и сила. –М.: Сов спорт, 1989. -62с
   
10. 
    Тартаковский М.С. Нетрадиционная физкультура. М.: Знание, 1986 -64 с.
    

4. 
   Жеңіл атлетика оқулығы. Г.Озалин М., ФиС. – 1989 жыл.
   
5. 
   Жеңіл атлетика жаттықтырушысының оқулығы Л.С.Хоменков, М., ФиС, 1984
   
6. 
   Жеңіл атлетикадан жарысты ұйымдастыру төрешілік ету. М., ФиС, 2000